تاریخ سند: 29 آذر 1357
متن سند:
گزارش نوبه ای و حوادث حوزه فرمانداری نظامی تهران و حومه
مدت : از ساعت 0800 روز 29 /9 /1357 الی ساعت 1700 29 /9 /1357
1ـ گزارشات رسیده و اقدامات انجام شده
الف : سازمان اطلاعات و امنیت تهران
(1) وضع بازار تا ساعت 0900 روز جاری بشرح زیر بود.
(الف) بازار شهر ری و مغازه های اطراف آن باز بود، بنزین وجود داشت، نفت کم و
شلوغ بود، کرایه و اتوبوس کار میکرد.
(ب) بازار تهران و مغازه های اطراف آن تعطیل بود پمپها بنزین داشت، نفت کم بود.
1
(پ) بازار تجریش و مغازه های اطراف آن باز بود بنزین وجود داشت، نفت بسیار کم بود، اتوبوس
و تاکسی کار میکرد.
(ت) وضع میادین عادی بود.
(ث) سطح شهر عادی بود.
(2) وضع واحدهای آموزشی دوره ابتدائی و راهنمائی تهران و توابع تا ساعت 0930 روز جاری
بشرح زیر بود.
(الف) تهران : کلیه کودکستانها و دبستانها و راهنمائی ها دایر و دانش آموزان و معلمین در
کلاسها حاضر و مشغول آموزش هستند.
(ب) شمیران : کلیه مدارس شمیران دایر و وضع عادی و آرامی داشت.
(پ) شهر ری : معلمین 13 باب مدرسه راهنمائی از رفتن به کلاسها خودداری کرده اند.
2
(3) برابر اعلام مدیر کل حفاظت وزارت راه و ترابری در چند روز گذشته
تهدیداتی علیه وزیر و دیگر مقامات در وزارتخانه مزبور بعمل آمده و وزیر راه و
ترابری اظهار داشته که در اینمورد بایستی اقداماتی انجام گیرد زیرا با این وضعیت
مجبور هستم مراتب را به شرفعرض همایونی برسانم، چون اگر امنیت نداشته
باشیم نمیتوانیم کار کنیم.
به منزل آقای وزیر واقع در سلطنت آباد گلستان اول پلاک 21 تلفن 244971
تلفن شده و تهدید کرده اند در اطاق شما بمب میگذاریم و بدنت را مانند اعلامیه
بدیوار می چسبانیم.
روز 27 /9 /57 فرد یا افراد ناشناسی بمنزل آقای جعفر ثقه الاسلامی (مدیر کل
دفتر وزارتی که یکی از اعضای کمیسیون 3 نفری رسیدگی به اختلاس افراد، واقع
در دروس خیابان لقمان ادهم کوی سوم شماره 10 تلفن 263668) رفته اند و
اثاثیه منزل را بهم ریخته اند.
تلفنی آقای کبیری مدیر کل حفاظت را تهدید کرده اند که اگر دست از کارتان بر ندارید شما را میکشیم.
به فرماندار نظامی منطقه مربوط اعلام گردید که مراقبت دقیق بنمائید.
(4) در بین اهالی تهران بویژه نواحی سلسبیل شایعاتی وجود دارد که روز یکشنبه 3 /10 /57
بحمایت از راه پیمائی تبریز در تهران نیز راه پیمائی خواهد بود.
3
مراتب به فرمانداری نظامی مناطق 9 گانه ابلاغ گردید.
(5) حدود 200 نفر از استادان دانشکده های دامپزشکی و کشاورزی کرج و سایر دانشکده ها در سازمان مرکزی دانشگاه تهران در ساعت 1000 روز جاری اجتماع و ضمن دادن شعارهای ضره و توهین به ریاست دانشگاه تهران در مورد استعفای وی دست به تظاهرات زده و رهبری
این عده با دکتر بروجردی و دکتر ملکی استادان دانشکده های کشاورزی و دامپزشکی میباشد.
مراتب به منطقه 2 فرماندار نظامی ابلاغ گردید.
(6) صبح روز جاری اعضای سازمان ملی دانشگاهیان قصد ورود به باشگاه
دانشگاه تهران را داشتند بعلت حضور مامورین فرمانداری و جلوگیری از ورود
استادان به باشگاه دانشگاه، اعضای سازمان ملی دانشگاهیان به دانشکده اقتصاد
دانشگاه تهران مراجعه نمودند و فقط 8 نفر از استادان وارد باشگاه دانشگاه شده
بودند و حدود 40 نفر در دانشکده اقتصاد اجتماع که اسامی افراد شناخته شده
باین شرح میباشد :
دکتر غفاری دکتر فکری دکتر یاراحمدی خانم کوپال دکتر براتعلی دکتر کلدبیان
دکتر ابدالیان دکتر ناصر پاکدامن که ردیفهای 4 و 5 و 7 و 8 از اعضای هیئت رئیسه
میباشند در ساعت 0930 دکتر ناصر پاکدامن در جمع اساتید اظهار میدارد اخیرا
دکتر عبداله شیبانی رئیس دانشگاه به دکتر ملکی استاد دانشکده دامپزشکی
توهین نموده-4- و ما تصمیم داریم :
(الف) بعلت این توهین
(ب) بعلت بسته بودن دانشگاهها در یکی از قسمتهای دانشگاه تهران تحصن اختیار نمائیم و
تاریخ تحصن بعدا مشخص خواهد شد ضمنا : از بیمارستان داریوش کبیر تلفن گردید و به دکتر
پاکدامن اطلاع داده شد که 2 سالن 300 نفری جهت اقامت و تحصن استادان حاضر میباشد که هر وقت تصمیم گرفتید در اختیارتان میباشد و قرار است عصر روز 29 /9 /57 حدود 50 نفر از اعضای سازمان دانشگاهیان بدفتر سندیکای کانون نویسندگان مراجعه تا درباره تحصن با اعضای کانون فوق نیز تبادل نظر نمایند.
در پایان جلسه روز 28 /9 /57 در دانشکده اقتصاد نشریه همبستگی شماره های 3 و 4 و همچنین اعلامیه مربوط به خبرگزاریهای خارجی را در مورد واقعه مشهد که تکثیر نموده بودند اعلامیه 2 قطعه شهر انقلابی با عنوان آن جلادهای ما، غریو بلند رهائی و اعلامیه جبهه ملی ایران بتاریخ 23 /9 /57 را در بین حاضرین تقسیم
نمودند.
5
(7) صبح روز جاری اعلامیه هائی در سازمان خبرگزاری پارس توزیع که طی آن
ضمن اشاره به اخبار مجعول دیشب و امروز سازمان رادیو تلویزیون ملی ایران در
زمینه حوادث تبریز و ابراز انزجار از این کار اعلام نموده اند جهت مخالفت با این
موضوع بمدت 3 ساعت از تاریخ 29 /9 /57 کارکنان ضمن حضور در سازمان
دست از کار کشیده و چنانچه رادیو تلویزیون منشاء اصلی خبر مجعول را توضیح
ندهد باعتصاب خود ادامه خواهند داد.
(8) برابر گزارش کمیته مشترک ضد خرابکاری اخیرا از طرف روح اله خمینی طی
اعلامیه ای به جوانان بین 16 تا 20 سال دستور داده شده است که موهای سر خود
را با نمره 2 ماشین کنند و بدین وسیله شناسائی افراد وظیفه متواری امکان پذیر
نباشد.
6
(9) وضع بازار تا ساعت 1200 روز جاری
(الف) بازار تجریش و مغازه های اطراف آن باز بود، بنزین وجود داشت نفت بسیار کم بود.
(ب) بازار شهرری و مغازه های اطراف آن باز بود بنزین وجود داشت، نفت بسیار کم و شلوغ بود.
(پ) بازار تهران و مغازه های اطراف آن بسته بود.
(ت) سطح شهر عادی بود.
(ث) وضع میادین عادی بود.
(10) بدنبال اجتماع روز دوشنبه 27 /9 /57 و تصمیم عده ای از رزیدنتها و پزشکان بیمارستان رضا پهلوی مبنی بر تعویض نام و تابلوی بیمارستان به 17 شهریور دکتر قائم مقامی
رئیس بیمارستان بعنوان اعتراض به نحوه رفتار رزیدنتها و مخالفت با خواسته آنها
صبح روز جاری استعفای خود را به دکتر کاسمی مدیر عامل سازمان شاهنشاهی
خدمات اجتماعی تسلیم داشته و بهمین دلیل عده ای از کارکنان مرکز پزشکی
رضا پهلوی به آقای دکتر کاسمی اعلام داشته اند در صورت موافقت با استعفای
دکتر قائم مقامی دست از کار خواهند کشید و در حال حاضر نیز موافقین دکتر قائم
مقامی که عده قابل توجهی میباشند در محل آمفی تأتر بیمارستان اجتماع و در
نظر دارند طی قطعنامه ای پشتیبانی خود را از ایشان اعلام نمایند.
(11) حدود 250 نفر از استادان دانشکده های مختلف دانشگاه تهران به رهبری
دکتر ملکی دکتر رهبر، دکتر پاکدامن در طبقه پنجم سازمان مرکزی اجتماع و پس
از تعطیل نمودن شورای دانشگاه بعنوان اینکه رئیس دانشگاه و کلیه رؤسای
دانشکده ها باید استعفا بدهند دکتر پاکدامن به رؤسای دانشکده اظهار نمود یا از
جلسه خارج شوید یا بنشینید و استعفاء خود را بنویسید، آقایان دکتر ندیم رئیس
دانشکده بهداشت، دکتر میری رئیس دانشکده فنی، دکتر زندی حقیقی در جمع
استادان روی زمین نشسته و تصمیم دارند استعفای خود را بنویسند و رئیس
دانشگاه و سایر رؤسای دانشکده ها محل را ترک نمودند و دکتر کاردان را استادان
از جلسه اخراج نمودند، سپس یکی از استادان دانشکده حقوق اعلامیه دانشکده
حقوق را مبنی بر اینکه دادگاه نظامی و دادگستری کارگران شرکت نفت را محاکمه کرد و این محاکمه غیر اصولی و مغایر با قانون میباشد قرائت نمود و سپس دکتر پاکدامن ضمن انتقاد از
روش های دکتر معتمدی، دکتر شریفی، دکتر نهاوندی در زمان ریاست دکتر میری که در جمع بود اعتراض که چرا حکم استادی دکتر ولیان را در جلسه شورای دانشگاه رای داده اید که
پاسخ داده شد از اختیارات ریاست دانشگاه استفاده شده و اطلاعی نداشتم و سپس راجع باینکه چرا از طرف دانشگاه اعلام شده روز شنبه کادر اداری دانشگاه در محل کار حاضر شوند و این مطلب را از طرف سخنگوی دانشگاه عنوان شده بایستی سخنگو معرفی
شود و دکتر شیبانی نیز که بدانشگاه، نظامیان بی حرمتی کرده اند سکوت اختیار
نموده باید با تمام رؤسای دانشکده استعفا دهند.
(12) از ساعت 1100 الی 1200 روز جاری حدود بیست نفر از استادان دانشگاه
صنعتی امیرکبیر در محل این دانشگاه جلسه ای تشکیل و گویا قرار شد که پس از
ختم جلسه بدانشگاه تهران رفته و در آنجا با بقیه استادان تحصن اختیار نمایند.
چگونگی از منطقه سئوال شد.
(13) از ساعت 0900 روز جاری یکعده 250 نفری از اساتید در محوطه سازمان
مرکزی دانشگاه طبقه پنجم پشت اطاق شورای دانشگاه اجتماع نموده و مبادرت
به دادن شعارهای ضد ملی مینمایند در ساعت حدود 1100 اساتید دانشکده های
اقتصاد، کشاورزی، منابع طبیعی، هنرهای زیبا، ادبیات و علوم به متظاهرین
پیوست و قطعنامه ای بشرح زیر صادر نمودند.
الف) آزادی کارمندان شرکت توانیر، صنعت نفت، سازمان آب که توسط دولت بر
خلاف قانون اساسی بازداشت شده اند.
ب) بازگشائی دانشگاه و آزادی بی قید و شرط دانشجویان و در سر کار حاضر
شدن اساتید و دانشجو.
پ) شناسائی مسببین بی حرمتی به دانشگاهیان و همچنین کشته شدگان حوادث اخیر دانشگاه.
ت) اعزام عده ای از اساتید برای تحقیق درباره درستی جریان سینما رکس آبادان.
ث) متحصن شدن در دانشگاه تهران تا برآورده شدن خواسته ها ضمنا خبرنگار خارجی مجهز به
وسایل فنی در محوطه دانشگاه وجود داشت.
7
(14) شب گذشته (28 /9 /57) اعلامیه ای در یکی از دستشوئیهای طبقه سوم شرکت مخابرات میدان سپه مشاهده که در آن نوشته شده بود کارمندان شرکت مخابرات در ساعت 8 صبح روز 2 /10 /57
در محل کار خود حاضر لاکن بعلت همدردی با کارکنان شرکت نفت از کار کردن
خودداری و اعتصاب خواهند نمود.
(15) در تاریخ 28 /9 /57 در صف اتوبوس واقع در میدان 24 اسفند مشاهده
گردید که چند نفر جوان زیر 25 سال با یک سرباز گارد شاهنشاهی که او هم
مسافر بود در مورد وضع مملکت و بدی آن بحث میکردند و با توجه به اینکه
سرباز مذکور با حرفهای آنان مخالفت میکرد و چون جوانها در آوردن استدلال
همکاری میکردند سرباز مذکور قادر به آوردن دلیل نبود.
(16) ساعت 1200 روز جاری دکتر مفیدی وزیر علوم و آموزش عالی ضمن
تماس تلفنی با سازمان مرکزی دانشگاه با دکتر ملکی استاد دانشگاه دامپزشکی
صحبت و دکتر ملکی به وزیر علوم اظهار داشت بعنوان مفیدی با شما صحبت
میکنم نه بعنوان وزیر علوم من با شما اتمام حجت میکنم چنانچه ساعت 1300
روز 29 /9 /57 در اخبار رادیو بازگشائی دانشگاه را از روز یکشنبه 3 /10 /57
اعلام نکنید به تحصن خود در دانشگاه ادامه خواهیم داد و موضوع سیلی زدن دکتر
شیبانی بمن در حال حاضر مطرح نیست، هدف بازگشائی دانشگاه میباشد، ضمنا
ساعت 1215 کمیته ای بنام کمیته تحصن تشکیل داده و آقایان ابوالمحمد
پاکدامن، ملکی و چند نفر دیگر در اطاق منشی معاون مالی مشغول مذاکره میباشند.
(17) از ساعت 1000 الی 1150 روز جاری حدود 500 نفر از قسمتهای تولید و رپرتاژ فنی کارگاه دکور کارکنان رادیو تلویزیون در جلوی در اصلی پارک شاهنشاهی اجتماع نمودند
با رسیدن مامورین فرمانداری نظامی و همچنین سخنرانی شخصی که اظهار نموده بود
گروههای مختلفی که قصد رخنه در اجتماع ما دارند و اصلح است متفرق شویم لذا همه متفرق شدند و قرار شد در ساعت 0900 روز 2 /10 /57 مجددا در همین محل اجتماع نمایند ضمنا چند اعلامیه تحت عنوان ساواکی های خائن و جاسوسان و خبرچینان محلی را معرفی کنید در این جمع توزیع شده است.
(18) ساعت 1315 روز جاری مقداری نان و پنیر که توسط استادان خریداری
شده بود در بین استادان اعتصابی در سازمان مرکزی دانشگاه تهران توزیع گردید و
روی پارچه سفیدی که تهیه کرده اند نوشته شده بعلت اشغال دانشگاه توسط
نیروهای انتظامی تا رفع اشغال و باز شدن آن بروی همه دانشگاهیان تحصن خود
را ادامه خواهیم داد، استادان منتظرند تا ساعت 1400 روز جاری چنانچه رادیو
بازگشائی دانشگاه تهران را در تاریخ 3 /10 /57 اعلان ننمود پارچه نوشته شده
فوق را به نرده های سازمان مرکزی نصب نمایند و به تحصن خود در سازمان
مذکور ادامه دهند.
ب : ضد اطلاعات وابسته
(1) آقای روستائی مدیر دبستان کمال واقع در جاده ساوه در صبح روز جاری
شاگردان را وادار بدادن شعارهای ضد ملی و میهنی نموده و تعدادی از معلمان
مدرسه فوق با مدیر همکاری دارند.
(2) قرار است کارمندان پست و تلگراف واقع در خیابان سعدی جنوبی از شنبه
2 /10 /57 اعتصاب نمایند و برابر اعلامیه هائی که تکثیر شده چنانچه کسی از
شنبه به اداره بیاید او را نابود خواهند نمود و بوسیله آقای نکوئی عکسهائی از
کشته شدگان اخیر به کارمندان نشان داده شده که آنها را برای اعتصاب احتمالی آماده تر نماید.
(3) با بررسیهائی که قبلاً وسیله آقای مهدی رضوانی
و آقای اکبر واثقی در مورد بعضی از افراد اخلالگر انجام شده صورتی از اشخاص مطمئن و
وطن پرست و شاهدوست تهیه و به آقای جلیل شرکاء مدیر کل بانک مرکزی پیشنهاد شده که در صورت تصویب از وجود آنان استفاده شود که همیشه اعتصاب نکنند و تحت
تاثیر دیگران نباشند.
چنانچه شعبه مرکزی بانک اعتصاب نکند و همیشه دایر باشد کلیه بانکها همیشه
دایر است ولی آقای شرکاء اظهار داشتند حالا موقع یک چنین تحول تازه ای
نیست که یکمرتبه چندین نفر تعویض گردند.
آقای عظیمی نوبر (معاون بانک) چندی قبل اظهار داشته من هم از این دستگاه
رضایت ندارم.
توضیح آنکه : با بی توجهی رئیس (جلیل شرکاء) و معاون (عظیمی نوبر) اعتصاب
همیشگی بانک در پیش است.
(4) در مورخه 29 /9 /57 در تهران شایع شده که تعداد زیادی اسلحه کمری از
کشور شوروی وارد آذربایجان شرقی گردیده است.
پ : فرمانداری نظامی مناطق
(1) در پارک شاهنشاهی-8- (سازمان تلویزیون) حدود 200 نفر در ساعت 1055
تجمع نموده و یک نفر برای آنها سخنرانی میکرد که با دخالت مامورین متفرق شدند.
(2) در ساعت 1115 در منطقه بازار گوش 2 نفر از مامورین مخفی تی 23 نوهد را
که با لباس مبدل برای کنترل نظم اعزام شده بودند بریدند بدنبال این جریان و
رسیدن نیروی کمکی -9- در بازار جهت دستگیری و متفرق نمودن تظاهرکنندگان
تیراندازی گردید که در نتیجه 3 نفر غیر نظامی زخمی و یک غیر نظامی کشته و
یک نظامی بنام استوار عسگری کشته و اسلحه وی مفقود شده است و 3 نفر نظامی زخمی و تعداد 24 نفر دستگیر گردیدند.
(3) برابر اطلاع تلفنی سرهنگ معافی رئیس کلانتری بخش 11 آخوندی بنام اسلامی شبها
در مسجد حجت واقع در خیابان حسام السلطنه جوانها را جمع و تحریک مینماید و شعارهای ضد امنیتی میدهد.
(4) برابر گزارش تلفنی ناحیه 13 آموزش و پرورش قرار است در روز 2 /10 /57 مردم بطور
گروهی جلوی اتوبوسهای سرویس معلمین را گرفته و از ورود آنان به مدارس و
دبیرستانها جلوگیری کنند.
(5) شایع است که در روزهای شنبه و یکشنبه 2 و 3 /10 /1357 اعتصابات عمومی خواهد بود.
ت : اخبار رسیده به رکن 2 فرمانداری نظامی تهران و حومه از منابع مختلف
(1) تعدادی بوسیله تلفن بیکدیگر اطلاع میدهند که صبح روز جمعه 1 /10 /57
در پارک نیاوران اجتماع نمایند.
مراتب جهت اقدام لازم به فرمانداری نظامی منطقه شمیرانات ابلاغ شد.
(2) آقای مهندس عسگری تلفنی اظهار داشتند که من یک پیشنهاد بشرح زیر دارم:
برای اینکه دانشگاه را از یک سنگر ضد ملی خارج کنیم بهتر اینست که دیوارهای
اطراف آنرا برداریم بطوریکه عبور و مرور آزاد باشد و در آن حالت دانشجویان
نمیتوانند در داخل دانشگاه آنچه را که میخواهند بگویند و شعارهای ضد ملی
بدهند من خودم در سال 1346 از دانشگاه فنی فارغ التحصیل شدم و در آن موقع
هم این بحث بود و هر موقع دانشگاه شلوغ میشد رئیس دانشگاه میگفت دیوارها
را بر میداریم و دانشجویان از این تهدید خیلی میترسیدند و مدتی ساکت میشدند و
دست به کار خلاف نمیزدند.
(3) سرهنگ سررشته داری معاون تامین تهران تلفنی اطلاع دادند در مسجد اولیاء واقع در خیابان دامپزشکی نرسیده به 21 متری جی واعظی بعد از نماز جماعت بر منبر رفته و
حرفهای تحریک آمیز میزند و بعضا به کد 66 توهین میکند مراتب به فرمانداری نظامی منطقه 6
جهت بررسی ابلاغ گردید.
(4) ناشناسی تلفنی اطلاع داد که من در یک بحثی اطلاع یافته ام که کمونیستها قصد دارند که امشب به کلانتری مرکز حمله کنند و در آنجا بمب منفجر نمایند و احتمال دارد که شب کلانتری را عوض کنند و به کلانتری دیگری حمله نمایند، مراتب به پلیس تهران ابلاغ گردید.
2ـ وضعیت مدارس نواحی 19 گانه آموزش و پرورش در روز 29 /9 /1357
ناحیه 1 مدارس دایر و آرام بود
ناحیه 2 = = =
ناحیه 3 = = =
ناحیه 4 = = =
ناحیه 5 = = =
ناحیه 6 = = =
ناحیه 7 = = =
ناحیه 8 = = =
ناحیه 9 یک واحد راهنمائی تعطیل (بعلت شلوغی تا اطلاع ثانوی) مدرسه صدیق آبادی ناآرام بود.
ناحیه 10 مدارس دایر و آرام بود
ناحیه 11 = = =
ناحیه 12 = = =
ناحیه 13 دو واحد راهنمائی خزانه شماره 4 پسران و خزانه شماره 2 دختران ناآرام بود.
ناحیه 14 مدارس دایر و آرام بود
ناحیه 15= = =
ناحیه 16 سه واحد راهنمائی ناآرام بود.
ناحیه 17 سه واحد مدارس اسلامی راهنمائی دانش آموز نیامده، یک واحد معلم بکلاس نرفته
8 واحد دبستان 50% دانش آموز آمده بود.
ناحیه 18 مدارس دایر و آرام بود.
ناحیه 19 13 واحد راهنمائی معلمین بکلاس نرفته اند.
3ـ اعتصابات :
الف : روزنامه های اطلاعات، کیهان، آیندگان و رستاخیز کماکان تعطیل است.
ب : تعداد مؤسساتی که کارکنان آن در سر کار حاضر ولی از انجام کار خودداری و
یا اعتصاب نموده اند 13 واحد بشرح زیر میباشد.
(1) کارکنان گمرک تهران
(2) کارکنان سازمان آب تهران
(3) کارکنان برق منطقه ای تهران
(4) کارکنان توانیر
(5) کارکنان مرکز آمار ایران
(6) کارمندان وزارت دارائی و امور اقتصادی
(7) کارکنان شرکت گاز
(8) کارکنان هواپیمائی ملی ایران
(9) کارمندان وزارت فرهنگ و هنر
(10) کارمندان شرکت بیمه ایران
(11) کارکنان رادیو تلویزیون ملی ایران
(12) کارکنان تاسیسات نفتی ری (50% در حال اعتصاب میباشند)
(13) کارکنان انرژی اتمی
پ : موسسات دولتی که امروز (29 /9 /1357) از اعتصاب خارج شدند.
(1) کارمندان پست و تلگراف
(2) کارمندان وزارت دادگستری
(3) کارمندان وزارت بازرگانی
ت : هیچیک از مؤسسات امروز (29 /9 /1357) اعتصاب ننموده اند.
معاون و رئیس ستاد فرمانداری نظامی تهران و حومه ـ سپهبد رحیمی
لاریجانی
توضیحات سند:
1ـ صبح امروز حوادثی در اطراف بازار تهران روی می دهد که جزئیات آن در بخشهای بعدی این بولتن آمده است.
آن چه بخش فارسی رادیو لندن در گفتار ساعت 45 /19 خود از این ماجرا گفت، چنین بود : «در منطقه بازار تهران امروز (29 /9 /57) صبح تظاهرات نسبتا کوچکی به پشتیبانی از آیت الله خمینی رهبر مذهبی تبعید شده ایران صورت گرفت که مردم در میان خود
متوجه تعدادی از افراد پلیس شدند که لباس شخصی به تن داشتند.
خشونت آغاز گردید
و به تیراندازی انجامید.
بر حسب گفته شاهدان عینی یک پسر جوان کشته شد و یک پلیس (افسر ارتش) از بالکن، به خیابان پرتاب گردید.
» (بولتن محرمانه خبرگزاری پارس، ش 276، ص 6)
2ـ ارتش در گزارش روزانه خود نوشت که «در ساعت 18 مورخه 29 /9 /57 تعداد 8 نفر ناشناس به دبستان رجایی فیروزآبادی واقع در وحیدیه مراجعه و تمثالهای کد 66 را از طبقه دوم ساختمان مذکور برداشته و با خود برده و سرایدار دبستان را تهدید به جمع آوری کلیه تمثالهای کد 66 از کلاسها کرده اند.
» (گزارش زمستان 57، ص 94)
3- شهر تبریز در روزهای 27 و 28 آذر شاهد تظاهرات خیابانی بود که در سندهای دو
روز گذشته به آنها اشاره شد.
4-این توهین ظاهرا نواختن سیلی از طرف دکتر شیبانی رئیس وقت دانشگاه تهران به صورت این استاد بوده است.
استاد، معترض بسته شدن دانشگاه بود.
(پیام هاجر، ش 149، ص 5) به دنبال این حادثه که روز 28 آذر رخ داد «صبح روز چهارشنبه 29 آذر ماه گروهی از استادان عضو سازمان ملی دانشگاهیان (دانشگاه تهران) در طبقه پنجم ساختمان دبیرخانه
دانشگاه اجتماع نمودند تا اعتراض خود را شخصا به رئیس دانشگاه و رؤسای دانشکده ها که در اتاق شورا تشکیل جلسه داده بودند بگویند و آنها را استیضاح نمایند که چرا در این مدت 45
روز هیچ کاری جهت بازگشایی دانشگاه ننموده اند.
استادان همگی در اتاق شورای دانشگاه به روی زمین نشستند و پس از چند صلوات دسته جمعی شروع نمودند به گفتن شعارهای زیر : دانشگاه بسته، شورا نمی خواهد، دانشگاه بسته، رئیس نمی خواهد، رئیس پرخاشگر، قوای اشغالگر، نابود باید گردد...
رؤسای دانشکده ها یکی یکی جلسه را ترک نمودند و به جمع
استادان پیوستند و با آنها وارد بحث شدند.
» (امید انقلاب، ش 1، ص 40) همچنین ر.ک :
کیهان، ش 10605، ص 2.
5ـ بیانیه ای که سازمان ملی دانشگاهیان ایران (دانشگاه تهران) امروز صادر کرد و خبر این حادثه را داد، در ضمیمه کتاب آمده است.
(ضمیمه شماره 7)
6ـ امام خمینی چنین دستوری نداده بودند ؛ ایشان صرفا خواستار حمایت مردم از سربازان فراری شده بودند.
اما برخی از روحانیان در ایران این راه حل را برای در امان ماندن سربازان فراری توصیه می کردند.
ر.ک : یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج 3، ص 390
7ـ «خبر تحصن استادان در آن روزهای بحرانی به سرعت همه جا منتشر شد و مردم پس
از اطلاع از این خبر دسته دسته به سوی دانشگاه تهران حرکت کردند و دانشگاه و
دبیرخانه به محاصره نظامیان در آمد.
خیابانهای اطراف دانشگاه بسته شد.
مردم خود
را به پیاده روی دبیرخانه می رساندند و با مشتهای گره کرده پشتیبانی خود را از
اعتصاب کنندگان اعلام می کردند.
بسیاری از استادان دیگر دانشگاهها به علت
ممانعت نظامیان نمی توانستند به اعتصابیون بپیوندند.
» (پیام هاجر، ش 149، ص 5)
8ـ پارک ملت فعلی که در ضلع جنوبی سازمان صدا و سیما قرار دارد.
9ـ این نیروی کمکی در کاخ گلستان مستقر بود.
ارتش درباره این حادثه می نویسد : «ساعت 30 /10 دقیقه مورخه 29 /9 /57 به علت درگیری اخلالگران با پرسنل تیپ نوهد در بازار تهران از
مأمورین یک نفر کشته و دو نفر مجروح و همچنین از اخلالگران یک نفر کشته و 10 نفر مجروح و 23 نفر دستگیر گردیدند.
» (گزارش زمستان 57، ص 94) روزنامه مهر ایران هم نوشت که 6 نفر در تظاهرات بازار تهران کشته و زخمی شدند.
این روزنامه از قول مقام آگاه فرمانداری
نظامی تهران خبر خود را منتشر کرد.
(ش 4657، ص 1) درباره حادثه بازار که در
سرای روحانی رخ داد سندی وجود دارد که پس از این بولتن خواهید خواند.
منبع:
کتاب
انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک - کتاب 21 صفحه 222