موضوع: شیخ احمد کافی خراسانی
تاریخ سند: 4 مهر 1347
موضوع: شیخ احمد کافی خراسانی
متن سند:
به: 316 شماره: 23937 /20ه 3 از: 20 ﻫ 3 نامبرده بالا در مجلس روضه‌خوانی که به مدت ده شب در شبستان چهل‌ستون مسجد جامع از طرف آیت‌الله چهل‌ستونی امام جماعت برگزار شده در روز پنجشنبه 28 /6 /47 به منبر رفته و ضمن سخنان خود اظهار داشت: ای اغنیا و ثروتمندان به مستمندان کمک کنید سپس اضافه نمود یزید مجلسی ترتیب داده بود که در آن شراب و شطرنج بود و در حال مستی گفت بروید سر امام حسین را بیاورید مست مقام بود مست شهوت بود مست شراب و ثروت بود یزید در حال مستی گفت نماز و سجده کردن کار کهنه پرست‌ها است و نوشیدن شراب کار روشنفکران است ساقی پر کن جام را تا من بنوشم1 این جلسه در ساعت 2045 پایان یافت عده شرکت‌کننده در حدود 60 نفر از بازاریان و کسبه و بانوان بودند.ضمناً آیت‌الله چهل‌ستونی و سعید مسجد جامعی امام جماعت مسجد همت‌آباد در چهارراه حسن‌آباد در این جلسه حضور داشتند.
با پرونده کافی ارائه شود.
6 /7 /47 آقای صالحی اطلاعیه جهت شهربانی کل کشور تهیه شود ضمناً بهره‌برداری شود.
6 /7 بهره‌برداری شد
توضیحات سند:
1.شراب‌خواری و خاندان پهلوی: واقعیت این است که استفاده از مسکرات و مشروبات در دوران حکومت پهلوی و به ویژه محمدرضا در میان ثروتمندان و طبقات برتر اقتصادی که تعهد چندانی به اطاعت از دستورهای دینی و دوری از محرمات نداشتند، به صورت معمول رواج داشت و مشروبات الکلی، یکی از اقلام ثابت سبد غذایی طبقۀ مرفه بود.
تولید، خرید و فروش و استفاده از هر نوع مسکری که انسان را از حالت طبیعی خارج کند و به حالتی غیرطبیعی درآورد، در شرع اسلام حرام است و قرآن در موارد بسیاری به حرمت آن اشاره کرده است.
با توجه به این که ایران کشوری مسلمان و شیعه مذهب بود و بیش از 98 درصد مردم آن را مسلمانان تشکیل می‌دادند، انتظار و توقع عامه این بود که شاه تنها کشور شیعه و طبقۀ حاکم و دولت که کارگزاران عامۀ مردم محسوب می‌شدند و از بیت‌المال و امکانات عمومی و خدادادی که به همۀ ایرانیان تعلق داشت، استفاده می‌کردند، به مذهب و اعتقادات این مردم احترام بگذارند و احکام مورد احترام و مشروع را رعایت کنند و از هرگونه تظاهر به تخلف از آن به شدت بپرهیزند؛ به خصوص شخص شاه که مطابق قانون اساسی سوگند یاد کرده بود که عامل به فرایض اسلامی باشد.
اما آن‌چه در عمل واقع می‌شد، خلاف انتظار بود.
علاوه بر بی‌تعهدی نسبت به فرایض دینی، نفوذ فرهنگ غرب و تقلید کورکورانۀ خاندان پهلوی و اطرافیان و درباریان و طبقۀ نوکیسه و مرفه از مظاهر فرهنگ غرب، بدون توجه به روح حاکم بر جامعه و مسائل زیربنایی و اساسی تمدن و پیشرفت، از دیگر دلایل مصرف سرسام‌آور مشروبات الکلی در ایران و دوران پهلوی بود.
در دوران سلطنت رضاخان و پس از او، مصرف مشروب در جشن‌ها و مهمانی‌ها به طور معمول و عمومی انجام می‌گرفت.
به هنگام تدارک جشن عروسی محمدرضا با فوزیه، لیست اجناسی که باید از کشورهای فرانسه، سوئد و سایر کشورها تهیه شود، از سوی ادارۀ صادرات و واردات به «شرکت اریک پارتزسون» لندن ارسال شد.
در این لیست، به خرید و ارسال 500 بطری شامپانی بسیار عالی مخصوص مهمانی‌های درباری، 1500 بطری شامپانی عالی فرانسه و 300 بطری لیکور، کنیاک، ویسکی و سینزانو اشاره شده و تأکید گردیده که جنس آن بسیار مرغوب و سفارشی باشد.
در جشن عروسی غلامرضا، مشروباتی هم‌چون لامار، سودا، سینالکو، ودکا، عرق خلر، شراب ورموت، آبجو، ویسکی و کنیاک مصرف گردید.
در مراسمی که بهبهانیان رئیس املاک پهلوی ـ به مناسبت پاگشای دخترش ـ در هتل دربند برگزار کرد و در آن برخی از اعضای خانوادۀ پهلوی نیز حضور داشتند، در حدود 40 بطری مشروبات خارجی به قیمت بیش از 500 هزار ریال به مصرف رسید.
در صورت حساب‌های مربوط به پذیرایی از همراهان فرح در شیراز، برای مشروبات الکلی و غیرالکلی قبل از هر وعدۀ غذا، مبلغ 150070 ریال منظور گردیده که به نظر نویسندۀ نامه، این مقدار، از مشروبات مصرفی کل کاباره‌ها بیش‌تر به نظر می‌رسد.
اوج خرید و مصرف مشروبات در جریان جشن‌های 2500 ساله بود.
در این جشن به ظاهر ملی، حدود 2500 بطری شراب درجۀ یک فرانسه که قیمت هر بطری به 100 دلار می‌رسید، به 165 میهمان عرضه شد.
ویلیام شوکراس در کتاب آخرین سفر شاه، توضیح بیشتری دربارۀ این نوشیدنی‌ها می‌دهد: «شراب‌هایی که به میهمانان داده شد، اختصاصی بود.
شراب ناب شامپانی، شاتو دوساران، شاتوبریون سفید 1964، شاتو لافیت، روتشیلید 1945، شامپانی موسینی کنت دووگه 1945 و دم‌پرینیون صوری 1959 (که بسیار کمیاب است.) همراه با قهوه نیز کنیاک پرنس اوژن مخصوص خمخانۀ ماکسیم صرف شد.
» مشروب در دربار محمدرضا مصرف روزانه داشت و وزارت دربار شاهنشاهی، شراب مصرفی را از کشورهایی چون فرانسه، سوئیس و تجارت‌خانه‌های دوبی تأمین می‌کرد.
طی نامۀ ابوالفتح آتابای به سفیرکبیر شاه در برن درخواست می‌شود: «در مورد شراب قرمز فرانسه دقت شود که زیاد گران نباشد؛ چون شراب‌های گران قیمت زیاد موجود داریم.
فقط به مقداری شراب قرمز در حدود هر بطری 40 الی 50 فرانک فرانسه که به درد مصرف معمولی کاخ بخورد، احتیاج است.
» در صورت ریز 129 کارتن اجناس خریداری شده از سوئیس، 114 بطری کنیاک کوروازیه و 360 بطری شراب قرمز دیده می‌شود.
هم‌چنین در صورت اجناس درخواستی وزارت دربار از سوپر مارکت حسنی دوبی برای ارسال به کاخ کیش برای مصرف شاه در نوروز 1352 ش علاوه بر اجناس متنوع، نام نوشیدنی‌های زیر قید شده است: آب آناناس 316 قوطی؛ کمپوت آناناس 96 قوطی؛ آبجو لمبرگ 480 بطری؛ ویسکی جانی واکر 72 بطری؛ ویسکی هیگ دیمپل 48 بطری؛ آب تمات 178 قوطی و نسکافۀ بدون کافئین یک کارتن و ...
جمعاً 66 کارتن مشروب و 280 کارتن مواد غذایی.
موضوع شراب و مشروبات الکلی، تنها به خرید و مصرف آن محدود نمی‌گردید و اعضای خانوادۀ سلطنتی، در ایجاد شراب‌فروشی و کاباره‌ها و سایر مراکز عرضۀ مشروب در سطح کشور و حتی کار قاچاق و واردات آن سابقۀ طولانی داشتند.
در بین اسناد و مدارک موجود، نام حمیدرضا، محمودرضا، اشرف و اسدالله علم، به‌عنوان کسانی که اقدام به قاچاق مشروب به داخل کشور می‌کردند، به چشم می‌خورد.
مثلاً حمیدرضا در شهریور 1337 ش اقدام به قاچاق مشروب از طریق گمرک بندر خرمشهر کرده بود.
اسدالله علم نیز در ورود مشروبات الکلی از خارج از کشور دخالت داشته است.
برای نمونه، وی در لیستی از سفارش‌های خود به شخصی در پاریس، سفارش خرید چهل صندوق مشروبات با این اقلام می‌دهد: «10 صندوق کنیاک، 10 صندوق و 48 بطری شامپانی، 2 صندوق مارتینی».
هم‌چنین سند دیگری از مجموعۀ سفارش‌های علم، حاکی از ورود 480 بطری از شراب‌های بسیار گران قیمت به ارزش 20 هزار فرانک فرانسه است.
(مفاسد خاندان پهلوی، دکتر شهلا بختیاری، صفحه 115 تا 118، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، سال 1384)