تاریخ سند: 21 دی 1351
موضوع: انتصاب جدید آقای اردشیر زاهدی
متن سند:
گزارش خبر
از: ۲۰ﻫ ۲۵ تاریخ: 21 /10 /51
به: ۳۲۴ شماره: 56773 /20 ﻫ 25
موضوع: انتصاب جدید آقای اردشیر زاهدی منبع: ۱۹۶۸
در مورد انتشار خبر پست جدید آقای اردشیر زاهدی گفته میشود اردشیر زاهدی یکی از دوستان صمیمی رئیس جمهور آمریکاست و تقاضا کرده است که هیچ کس او را به حضور اعلیحضرت همایونی معرفی ننماید و سالی 5 /1 میلیون دلار بابت هزینههای اضافه به بودجه سفارت اضافه شود و امور سیاسی سفارتخانههای ایران در نقاط مختلف امریکا مثل آمریکای لاتین و آمریکای شمالی و غیره زیر نظر او باشد و آقای هویدا برادر نخستوزیر احضار شود و دو نفر از وزراء کابینه کنار گذاشته شوند.
در مورد انتصاب رئیس سیا1 به سفارت امریکا در ایران پیشبینی شده که موقعیت ایران در خاورمیانه و خاور دور و وضع آمریکا در این نواحی بسیار حساس است.۲
نظریه شنبه: در مورد اردشیر زاهدی باید گفته شود که ایشان فداکاری و صمیمیت خود را در مواقع خطرناک به شاه و مملکت نشان داده است و مقامات مطلع اظهار داشتهاند که آقای زاهدی در این هفته به ایران مراجعت و وسیله آقای میرفندرسکی قائم مقام وزیر امورخارجه به حضور اعلیحضرت همایونی معرفی خواهند شد و درخواستهای ایشان فقط در خصوص بودجه اضافی عملی میشود و در مورد بقیه پس از مطالعه لازم تصمیم گرفته خواهد شد.
نظریه چهارشنبه: برداشتی که از مفاد گزارش خبر میشود اختلاف آقای اردشیر زاهدی با آقای نخستوزیر است. احضار برادر هویدا و تعویض دو نفر از اعضای کابینه ترجمان و روشنگر این مطلب است. بررسی بر محور اختلافات خارج از چهارچوب سیاست امر است. بدیهی [است] با احراز موقعیت تلاش برای تلافی جایز نیست و یا اینکه از زوایای دور اظهارنظر بر مسائل صحیح نمیباشد. میتوان گفت که احراز موقعیت موجبات مقابله را نباید فراهم کند.
در مورد انتصاب رئیس سیابه سفارت ایران باید گفت بر محور این انتصاب تعابیر و تفاسیر مختلف میشود. از جمله با قاطعیت اظهارنظر میشود که ایران در آینده پایگاهی است هرچه گستردهتر برای مقاصد و اهداف آمریکا.
توضیحات سند:
1- یادشده ریچارد هلمز میباشد که سابقه دوستی وی با محمدرضا و اردشیر زاهدی به سالها قبل بازمیگردد و برخی معتقدند با توجه به آنکه از نامبرده در سال ۱۳۳۲ مدیرکل اجرائی سیا بوده در کودتای ۲۸ مرداد آن سال در ایران نقش ایفاد کرده است. مشهور است که ریچارد هلمز که در دهه چهل که معاونت عملیات سازمان سیا را عهدهدار بود نقش مهمی در جلب نظر مقامات آمریکایی به سود شاه داشته است هملز که بعدها به مدت هفت سال ریاست سازمان سیا را عهدهدار بود به علت دخالت در رسوائی واترگیت در سال ۱۹۷۳ کنار گذاشته شد و در چند ماه بعد بعنوان سفیر آمریکا به ایران اعزام شد. در دوران سفارت هلمز ایستگاه منطقه ۷ سازمان سیا از نیکوزیا (قبرس) به تهران منتقل گردید و بدین ترتیب تهران به یکی از فعالترین مراکز جاسوسی برای سازمان سیا تبدیل شد. مأموریت هلمز در تهران در سال ۱۳۵۵ پایان یافت و در بازگشت به آمریکا به عالت دخالت در ماجرای واترگیت محاکمه و به ۲ سال حبس تأدیبی و ۲ هزار دلار جریمه محکوم گردید که با وساطت کاخ سفید مورد بخشش قرار گرفت.
(ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوی - جلد دوم)
منبع:
کتاب
اردشیر زاهدی به روایت اسناد ساواک صفحه 191