موضوع : وضع مستشاران امریکائی
تاریخ سند: 30 مهر 1342
موضوع : وضع مستشاران امریکائی
متن سند:
شماره : 300249/ ن مارتین یکی از اعضای هیات مستشاری امریکائی اظهار داشته اخیرا بنابرآنچه که استنباط میشود برخی از ارتشیها نسبت بهیات مستشاری امریکائی در ارتش احساسات بدبینانه ای پیدا کرده اند و بافراد این هیات بچشم میهمانان ناخوانده و مزاحمی نگاه میکنند و بقرار مشهور اظهارات تیمسار ارتشبد هدایت1 در دادگاه2 که جنبه ی تبلیغات ضد امریکائی پیدا کرده است منشاء بروز این احساسات غیردوستانه گردیده است.نتیجتا این امر موجب نارضایتی و ناراحتی افراد عضو این هیات شده و از عواقب ادامه ی این چنین احساساتی ابراز نگرانی میکنند.
محترما بعرض میرسد.
2 /8 /42 بخش 314 1 /8
توضیحات سند:
1ـ ارتشبد عبداللّه هدایت در سال 1278 ش متولد شد و پس از تحصیلات در دارالفنون به الیانس رفت و سپس وارد مدرسه نظام گردید و در سال 1299 با درجه نائب دومی از مدرسه عالی نظام فارغ التحصیل شد و یکسره به فوج توپخانه کوهستانی رفت.پس از دو سال خدمت با درجه نائب اولی برای تکمیل تحصیلات به فرانسه رفت و در دانشکده «فن تن بلو» در رشته توپخانه دوره تخصصی را طی کرد.
در سال 1305 به ایران بازگشت و با درجه سروانی فرمانده آتشبار توپخانه شد.
هدایت در سال 1311 مجددا جهت طی دوره دانشگاه جنگ به فرانسه اعزام شد و پس از بازگشت به ایران در سال 1312 با درجه سرهنگ دومی در واحد توپخانه مشغول خدمت شد.
در سال 1319 به درجه سرتیپی رسید و مشاغل زیر را به ترتیب عهده دار بود.
معاونت ستاد ارتش، فرمانده دانشکده افسری، ریاست توپخانه و معاون اول وزارت جنگ.
در سال 1325 به درجه سرلشگری رسید و در سال 1329 وزیر جنگ شد.
در تاریخ 1331 بنا به تقاضای شخصی در ردیف افسران بازنشسته قرار گرفت، ولی پس از کودتای 28 مرداد 1332 مجددا به خدمت برگشت و در کابینه زاهدی پست وزارت جنگ را به عهده گرفت.
وی در مهر ماه 1333 به درجه سپهبدی و در مهر ماه 1337 به درجه ارتشبدی رسید.
ارتشبد هدایت در سال 1339 بازنشسته شد و سرانجام عصر روز چهارشنبه 21 فروردین 1347 به علت بیماری قلبی فوت کرد.
2ـ منظور سند از دادگاه، محاکمه ارتشبد عبداللّه هدایت و هفت نفر دیگر است.
درباره این محاکمه در روزنامه مهر ایران 5 و 16 شهریور 1341 چنین آمده است: عبداللّه هدایت و هفت متهم دیگر متهم به اختلاس و تدلیس در اداره اردنانس ارتش می باشند.
در تاریخ 16 شهریور 1341 ارتشبد عبداللّه هدایت رئیس سابق ستاد مشترک به دادرسی ارتش احضار و پس از چند ساعت بازجویی بازداشت شد.
و سرانجام در تاریخ 12 آبان 42 دادگاه تجدید نظر نظامی ارتشبد عبداللّه هدایت را به دو سال زندان محکوم کرد.
در حقیقت این دادگاه حکم محکمه بدوی را تأیید نمود.
این دادگاه و بطور کلی محاکمه عبداللّه هدایت و دیگر متهمین بدنبال دستور شاه مبنی بر اینکه «مجازات عوامل خطاکار هر درجه و مقامی که باشند.
» انجام شد.
و بطور کلی محاکمه وی به علت سوء استفاده در ساختمانهای ارتشی، ساخته و پرداخته شاه بود آنهم بنا به خواسته آمریکائیها.
هدایت در کمیته نظامی پیمان سنتو چشم بسته تسلیم مقامات نظامی آمریکایی نمی شد و غالبا این اختلاف نظرها به جر و بحث و سر و صدا منجر می گردید.
طبعا امریکائیها شکایت او به نزد شاه می بردند و اصرار به بر کناری و تعقیب او داشتند و سرانجام شاه در مقابل خواسته آنها سر تسلیم فرود آورد و حیثیت یک نظامی را به خاطر گروهبانهای آمریکائی از بین برد.