گزارش ویژه فعالیتهای ایرانیان مقیم کشورهای خارج
گزارش ویژه فعالیتهای ایرانیان مقیم کشورهای خارج
متن سند:
پانزده روزه دوم دیماه /1339 فعالیت ایرانیان مقیم کشورهای خارج الف ـ آلمان : 1ـ نامه ای بامضاء مستعار مورگن از آلمان غربی به رادیو پیک ایران ارسال و در آن متذکر گردیده اند از آنجا که برنامه های آن رادیو تا بحال برای شناساندن ماهیت هیئت حاکمه ایران در بین مردم اثر بسیار خوبی بخشیده بیمورد نیست قبل از سال نو و 24 دسامبر مجددا نیز برنامه هائی پخش و توجه دانشجویان را به این مسأله جلب نموده و با استفاده از موقعیت بهترین کار توضیحی را بنمایند.ضمنا تقاضا کرده است که کتابهائی از قبیل نفت خونین را برای کلیه دانشجویان بفرستند و اظهار نظر نموده که شماره اول مجله دنیا بسیار مورد توجه و مفید بوده و خوب است که تعداد زیادتری بین دانشجویان منتشر و در مورد چگونگی قرار داد کنسرسیوم1 مطالبی گفته و نوشته شود و متذکر گردیده چنانچه در مقایسه ای از کشورهائیکه تا کنون رژیمهای کهنه را سرنگون ساخته اند (ویتنام شمالی.
جمهوری توده ای رومانی) با سایر کشورها بشود بسیار خوب خواهد بود زیرااین قبیل کشورها قبل از جنگ دوم جهانی تا حدودی شباهت بوضع فعلی ایران داشته اند.
درباره نویسنده این نامه تحقیقاتی شده و پس از حصول نتیجه مراتب بعرض خواهد رسید.
2ـ اعلامیه ایکه از طرف دانشجویان دانشگاه تهران (وابسته بجبهه ملی) چاپ و توزیع گردیده در آلمان نیز بین دانشجویان منتشر شده است.
3ـ اعلامیه ای بزبان فارسی و آلمانی در باره همدردی با مردم الجزیره بنام دانشجویان ایرانی مقیم آلمان چاپ و منتشر شده و در آخر اعلامیه نوشته اند ما دانشجویان ایرانی که خود از نزدیک با خونخواریهای امپریالیسم آشنائی داریم ضمن همدردی با ملت دلیر الجزیره بجنایات ضد بشری دولت فرانسه در الجزیره شدیدا اعتراض میکنیم.
ما از کلیه دانشجویان کشورهای دیگر که میهنشان مستقیم و یا غیر مستقیم زیر سلطه امپریالیسم است دعوت میکنیم که با ما علیه اینگونه جنایات هم آهنگ شوند : درود بروح قهرمانان مبارزه ضد امپریالیست الجزیره.
افتخار به رزمندگان راه آزادی و ضد استعمار.
مرگ بر امپریالیسم خونخوار.
این اعلامیه تا آنجا که اطلاع در دست است درآلمان شرقی و از طرف مقامات کمونیستی منتشر شده است.
4ـ در مهر ماه سال جاری یک جزوه از انتشارات حزب منحله توده بنام طرح برنامه و اساسنامه حزب توده ایران که در پلنوم هفتم و کنفرانس وحدت بتصویب رسیده چاپ و منتشر گردیده و در آن مطالب زیر نوشته شده است : بخش اول ـ اصلاحات سیاسی ـ سازمان دولتی و حاکمیت ملی ـ آزادیهای دمکراتیک ـ مساله ملی.
بخش دوم ـ تحول اقتصادی ـ اصلاح ارضی.
بخش سوم ـ اصلاحات اجتماعی ـ رفاه و ترقی عمومی.
طرح اساسنامه حزب توده ایران ـ حزب ـ عضویت در حزب ـ وظائف عمومی حزب ـ حقوق عضو حزب ـ مجازات حزبی ـ ساختمان حزب ـ حوزه ـ کنفرانسها ـ کمیته هاـ کمیسیون تفتیش ـ عالیترین مقامات حزب ـ کمیته مرکزی ـ کمیسیون تفتیش مرکزی ـ امور مالی ـ روابط حزب با سازمانهای توده 5ـ شماره نهم روزنامه مردم در بیست و پنجم آذر ماه /1339 منتشر شده در این هفته بایران رسیده است در این شماره مطالبی درباره یک سند تاریخی و معتبر درباره استراتژی و تاکتیک جنبش کارگری جهانی ـ بحران داخلی فرانسه و جنگ الجزیره ـ درآمد ملی و راه افزایش آن ـ ترقی سرسام آور هزینه زندگی و توقیف روزنامه اتحاد الشعب در عراق و مسئله ذوب آهن نوشته شده ضمنا اشاره ای به تنظیم نقشه پنجساله جدید نموده و متذکر شده است با همه امکاناتی که در ایران موجود است استفاده از آن در رژیم فعلی ممکن نیست زیرا دینامیسم درآمد ملی نشان میدهد که سیستم تولیدی کشور جوابگوی خواسته های مردم و ترقی و تکامل امروزی نیست و در این کار هم موضع سیاسی موجود عامل اساسی منفی بشمار میرود و بدون شک با سرنگون شدن رژیم کنونی دینامیسم درآمد ملی ما نیز تغییر خواهد کرد و کشور ما خواهد توانست سریعا در شمار کشورهای مترقی جهانی قرار گیرد.
6ـ نامه ای بشرح زیر از طرف آذر اوقلی (از افراد فرقه دمکرات آذربایجان که در کنفرانس وحدت به عضویت کمیته مرکزی حزب منحله توده انتخاب شده است) برفیق دانشیان نوشته شده است : در بادکوبه بغیر از مسئله منزل بقیه کارهایم خوب پیش میرود و قرار است که اینموضوع را با رفیق آخوندوف در میان گذارده و موضوع را برای همیشه حل کنیم موضوعات ارسالی مورد بررسی قرار نگرفته و همانطور بلا اقدام مانده بود و قریبا رفیق شریفی آنها را با تمام رسانیده میفرستد.
فقط نطق رادمنش (از اعضاء کمیته مرکزی) و ترجمه آنرا بزبان آذربایجانی نداریم خواهش میکنم موقع آمدن آن را گرفته بیاورید قرار بود که رفیق کامبخش نطقهائی که در کنفرانس روی نوار ضبط شده برای ما بفرستد ولی تا کنون فرستاده نشده در مورد درگذشت آرام از طرف شما به رفیق ایشخان سرسلامتی دادم جلیلی سلام بخصوصی دارد و میگوید تقاضایم فراموش نشود در این نامه از صفری ولهرودی نیز نام برده شده که در مورد این افراد تحقیق و نتیجه بعرض خواهد رسید این نامه بخط روسی و بزبان ترکی نوشته شده است.
7ـ نامه ای به خط روسی و بزبان ترکی از طرف صمد نامی (تصور میرود صمد حکیمی1 باشد) به حمید نوشته شده (این شخص شناخته شده است) و در آن متذکر گردیده است که رفقا را در آنجا حالی کن که ما را در جریان بگذارند زیرا مطبوعات حزبی بیشتر از یکماه و نیم است که به ما نمی رسد.
سابقا خیلی نامتناسب فرستاده میشد گاهی تعداد نسخه ها زیاد و زمانی کم میرسید ارسال مطبوعات هر قدر باشد بمقدار همیشگی بفرستد علاوه بر این ما سابقا صبح امید را که پخش میکردیم 14 منات پول آبونمان میگرفتیم حالا هم همانقدر پول میگیریم در صورتیکه در حال حاضر بغیر از صبح امید ـ روزنامه مردم.
مجله دنیا و نشریات مسائل حزبی بمشترکین میدهیم خواهش میکنم این مسئله را روشن کنید سلام های خصوصی مرا برفیق کامبخش ـ عدل قاجار ـ دانشیان ـ لهرودی برسانید.
8ـ از طرف دانشجویان ایرانی مقیم اطریش و آلمان اعلامیه ای خطاب بسرپرستی محصلین تحت عنوان سرپرستی با این پولها چه میکند منتشر و نوشته اند سرپرستی آلمان و اطریش مدتها در تلاش بود برای اعمال نفوذ بیشتر امر پرداخت کمک هزینه دولت را که خود جز تغییر شکلی از فروش ارز بدو برابر قیمت گذشته و واگذاری مبلغی بعنوان کمک بلاعوض چیز دیگری نمیباشد شخصا در دست بگیرد.
گروه فنی که برنامه کار خود رابه ایجاد نهضتهای دانشجوئی و اقدامات صنعتی و اصلاحی کشور تخصیص داده و امیدوار است بتواند با توضیحات ذیل پرده از این خیمه شب بازی برداشته و توجه عموم رفقای دانشجو و مقامات مسئول را باین تضییع حقوق معطوف دارد.
مقام سرپرستی تابحال در مورد یک میلیون مارک ارز دانشجویان و ارزهای قطع شده و تاخیرات بی مورد کوچکترین توضیحی نداده و بشرح زیر از آنها سوء استفاده مینماید.
1ـ بهره برداری از طریق نزول بانکی ـ پروانه های ارزی سالیانه دوبار و هربار بمدت ششماه صادر و مستقیما بسرپرستی ارسال میشود.
ارز شش ماهه آلمان و اطریش بالغ بر سه میلیون مارک است که تا حال همواره چهار الی پنج هفته عینا در بانک مانده و بعد نیمی از آن حواله و بقیه تا رسید ششماهه دوم در بانک میماند و این پول نیز مدتی در بانک مانده و بعد بدانشجویان پرداخت میشود و باین ترتیب نزول پولهای ثابت که شش درصد و نزول پولهای موقت که سه درصد است از طرف سرپرست محصلین دریافت میشود.
2ـ خرید بورسها و سهام بانکی و کارخانجات که در اروپا امری سهل و ساده میباشد با استفاده از این پولها میباشد.
3ـ خرید و فروش مارک و وارد کردن فرش و ارسال کالا و غیره همه اینها مقدوراتی است که بر قوت زیاد کردن پول سرپرستی میافزاید.
گروه فنی (این گروه از دانشجویان تشکیل شده) در تائید خواسته های عموم دانشجویان مراتب نفرت و انزجار خود را از این سوءاستفاده و تاخیر در پرداخت ارزها و اجحافات و تهدیدات سرپرستی اعلام داشته و از دولت ایران درخواست رسیدگی بمسئله ارز دانشجویان را دارد ضمنا در اعلامیه مزبور خاطر نشان شده چنانچه باین امور رسیدگی نشود دانشجویان مصممند با تظاهر و اعتراضات عمومی خود باین تجاوز و تعرض حقوق خاتمه داده و با تمام قوا در راه توفیق و خدمت بوطن خواهند کوشید.
9ـ برابر خبر تائید نشده یکی از مامورین جمهوری متحده عرب در آلمان بنام هانی مبروگ در ماه ژانویه به شهر آخن میرود تا با محصلین ایرانی واردنی تماس بگیرد و جلسه ای تشکیل بدهد و مقصود نهائی از این اقدام بدون شک برانگیختن محصلین ایرانی بر علیه رژیم فعلی میباشد (در این مورد تحقیقات لازم بعمل آمده و پس از پاسخ نتیجه بعرض خواهد رسید).
10ـ رادیوی پیک ایران در برنامه های اخیر خود قطعنامه هیئت اجرائیه کمیته مرکزی حزب توده ایران را درباره اسناد جلسه مشاوره احزاب کمونیستی و کارگری بشرح زیر منتشر نموده است: هیئت اجرائیه کمیته مرکزی حزب توده ایران در جلسه 30 آذر ماه /1339 جریان مذاکرات جلسه مشاوره احزاب کمونیستی و کارگری که در ماه نوامبر 1960 در مسکو انتشار یافته مورد بحث قرار داده و تصمیمات زیرین را باتفاق آراء تصویب نموده اند.
1ـ هیئت اجرائیه اعلامیه و پیام خطاب بملتهای جهان را که باتفاق آراء در جلسه مشاوره احزاب برادر مورد تائید قرار گرفته کاملا تائید میکند.
2ـ هیئت اجرائیه حزب توده ایران تصویب این اسناد را بمثابه واقعه بزرگی در جنبش بین المللی کارگری تلقی نموده و اهمیت اصولی و سیاسی آنرا برای پیشرفت امر صلح و همزیستی مسالمت آمیز و مبارزه در راه استقلال ملی و دموکراسی در سراسر جهان تائید نموده و اسناد مصوبه جلسه مشاوره احزاب برادر را بزرگترین نشانه وحدت و یکپارچگی جنبش عظیم بین المللی کمونیستی که حزب کبیر شوروی پیش آهنگ آزموده آن است تصویب مینماید.
تصویب اسناد مزبور در عین اینکه مظهر بازر استحکام و پیروزمندی اصول مارکسیسم لنینیزم و استواری انترناسیونالیزم پرولتری است جواب دندان شکنی به امپریالیزم، دشمن صلح و استقلال ملی سوسیالیزم میباشد که تقریبا صفوف جنبش بین المللی کارگری را مهمترین وسیله پیشرفت مقاصد تجاوزکارانه و استعمارگرانه خود میشمارد.
در قطعنامه مزبور متذکر شده اند که حزب توده بهمه هم میهنان صلح دوست و استقلال طلب و ترقیخواه توصیه میکند این اسناد را مورد مطالعه دقیق و همه جانبه قرار داده و در انتشار وسیع آن بین توده های مردم بکوشند.
هیئت اجرائیه روش هیئت نمایندگی حزب توده ایران را در جلسه مشاوره احزاب برادر امضاء و اسناد مصوبه جلسه را مورد تائید قرار میدهد.
11ـ داود نوروزی سر دبیر روزنامه مردم1 که از کادرهای فراری حزب توده و مقیم شهر لایپزیک میباشد در نامه ای که بمادر خود نوشته با طلاق زنش بنام فخری نوروزی موافقت کرده است.
توضیحات سند:
1ـ کنسرسیوم نفت جنوب و مخالفت شورویها: با سقوط دولت دکتر مصدق و روی کار آمدن سرلشکر فضل اله زاهدی و بروز بحرانهای اقتصادی بر اثر فشارهای اقتصادی ناشی از قطع جریان نفت و فشارهای سیاسی بین المللی، دولت وابسته به امریکا و انگلیس در صدد برآمد تا زمینه های لازم و مناسب را برای استقرار و تجدید روابط ایران و انگلیس که در دوره زمامداری مصدق قطع شده بود فراهم آورد.زاهدی با حمله به مصدق بدلیل سیاست های ضد استکباریش تنها راه نجات اقتصاد ورشکسته ایران را در تولید نفت و عایدات آن می دانست و دولتین انگلیس و امریکا نیز که هنوز چشم طمع خود را از منابع نفت ایران قطع نکرده بودند و همواره به تسلط بر آن می اندیشیدند و با هدف غارت و چپاول بیشتر منابع ایران و جلوگیری از نفوذ و تسلط شوروی بر منابع ایران و نیز جبران لطماتی که در دوران مصدق به آنها وارد شده بود با اشتیاق تمام از پیشنهاد دولت وقت ایران استقبال نموده و بنای یک کنسرسیوم بین المللی را که کمپانیهای نفتی امریکا در آن نقش عمده ای داشتند فراهم شد.
این کنسرسیوم مرکب از پنج شرکت امریکایی استاندارد نیوجرسی استاندارد کالیفرنیا، سوکونی واکیوم ،گلف و شرکت نفت تگزاس با40% سهام (هر کدام 8% سهام) و شرکت نفت بریتانیا B.
Pبه تنهایی با 40% سهام، شرکت هلندی رویال داچ شل با 14% سهام و شرکت نفت فرانسه با 6% سهام بود.
قرارداد تشکیل این کنسرسیوم در 31 اوت 1954 به امضای دکتر علی امینی وزیر دارائی ایران و هوارد و پیچ معاون ریاست هیئت مدیره شرکت نفت استاندارد نیوجرسی و نماینده کنسرسیوم رسید.
این قرارداد در21 اکتبر1954 به تصویب مجلس شورای ملی و در 28 اکتبر به تصویب مجلس سنا رسید.
این کنسرسیوم در سال 1971 (1353) بدلیل عدم رعایت مفاد قرارداد مورد تجدید نظر واقع شد و قرارداد دیگری بنام «سن مورتیس» جایگزین آن شد.
(نقل از : دکتر ایرج ذوقی - مسائل سیاسی و اقتصادی نفت ایران - انتشارات پاژنگ ص300-1375 1ـ صمد حکیمی یک لوکوموتیوران قدیمی بود که در اتحادیه کارگران راه آهن محبوب و مورد احترام بود.
او در کنگره دوم به عضویت کمیته مرکزی حزب انتخاب شد و سپس به مهاجرت رفت و در اتحاد شوروی درگذشت.
او با وجودی که در باکو سکونت داشت و زندگیش در دست دانشیان بود هرگز تسلیم دانشیان نشد و در جلسات کمیته مرکزی همواره فردی مثبت بود.
صمد حکیمی تا زمان مرگ انسان فوق العاده شریف و خوبی ماند و یک کارگر به معنای واقعی کلمه بود.
مهندس حکیمی با گذرنامه جعلی به ایران آمد و با شهریاری تماس گرفت.
ساواک که مهندس حکیمی را از افراد نزدیک به دکتر رادمنش می دانست در صدد برآمد که او را جلب کند.
لذا، شهریاری مسئولیت پخش روزنامه حزب را به او محول کرد.
روزی شهریاری و حکیمی با اتومبیلی که در آن نشریات حزب بوده در خیابان حرکت می کنند.
در جلو شعبه مرکزی بانک ملی، شهریاری به بهانه انجام یک کار فوری در بانک از حکیمی می خواهد که اتومبیل را دوبله پارک کند و خود پیاده می شود و به بانک می رود پس از رفتن شهریاری، یک پاسبان جلو می آید و از حکیمی می پرسد که چرا اتومبیل را دوبله پارک کرده است.
حکیمی پاسخ می دهد که منتظر رفیقم هستم.
پاسبان به عنوان اینکه به او مشکوک شده صندوق عقب اتومبیل را بازرسی می کند و نشریات حزب را می بیند بدین ترتیب، حکیمی با یک صحنه سازی و باز هم ظاهرا تصادفی دستگیر می شود.
او را به زندان ساواک منتقل می کنند و وی در زیر شکنجه شدید می پذیرد که با ساواک همکاری کند.
البته او اطلاع نداشته که شهریاری نیز عامل ساواک است و شهریاری نیز به نحوی برخورد می کند که گویا از دستگیری او بی خبر است.
مهندس حکیمی یکی از دو نفری بود که قرار بود دکتر رادمنش را از عراق بدزدند و به ایران بیاورند» همچنین در یکی از گزارشات ساواک در مورد او چنین گزارش شده است : «صمد حکیمی اصلاً آذربایجانی و جزو مهاجرین بوده و بعد از تشکیل حزب توده عضو کمیته مرکزی شده و پس از قیام 28 مرداد 32 به لهستان رفته و در آنجا پول میگرفته.
در سال 1964 یا 1965 او را به باکو فرستادند و فعلاً حقوقی بعنوان بازنشستگی در آنجا می گیرد.
وی در حدود 70 سال داشته بسیار پیر و شکسته و از نعمت شنوایی محروم است.
وی از طرفداران قاسمی بوده، بطوری که در جلسات حزبی چون چیزی نمی شنیده است هر وقت هنگام اعلام رأی احمد قاسمی دست بلند می کرده او هم به تبعیت از قاسمی دست خود را بلند می کرده است.
(خاطرات نورالدین کیانوری، موسس تحقیقاتی انتشاراتی دیدگاه ـ ص 452، 453 ـ اسناد ساواک، پرونده های انفرادی) 1ـ روزنامه مردم نخستین بار در اوائل حکومت رضاشاه به مدیریت صفر نوعی، عضو اتحادیه باربران بندرانزلی انتشار یافته و به دلیل نشر افکار کمونیستی توقیف شد، در سال 1321 مجددا این روزنامه با تیراژ 150 نسخه در چارچوب مشی «اتحاد ضد فاشیستی» و به عنوان ارکان «سازمان ضد فاشیست ایران» با همکاری عمال شوروی و انگلیس در کشور انتشار یافت، و بعدها با فرازونشیب هائی به عنوان ارکان حزب توده انتخاب و دیدگاهها و اندیشه های حزب را منعکس می نمود.
(سیاست و سازمان حزب توده، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ج 1 ـ ص 102، 228، 312، 355، 358)