درباره : اعلامیه گلپایگانی در خصوص تشکیل مجلس عزا در مدرسه فیضیه پیرو شماره 2399/21 ـ 7/6/48
تاریخ سند: 8 شهریور 1348
درباره : اعلامیه گلپایگانی در خصوص تشکیل مجلس عزا در مدرسه فیضیه پیرو شماره 2399/21 ـ 7/6/48
متن سند:
شماره : 2571 /21 از : ساواک قم به : مدیریت کل اداره سوم 316 به استحضار می رساند که آیت اله گلپایگانی پس از صدور اعلامیه ای که طی شماره 2507 /21 ـ 4 /6 /48 پستا تقدیم گردید طبقات مختلف را به تشکیل مجلس عزا در پانزدهم جمادی الثانی مطابق با روز 7 /6 /48 و اجتماع در مدرسه فیضیه دعوت و چون پس از موافقت با توزیع اعلامیه از طرف آن اداره کل این ساواک در صدد برآمد که آقای فضل اله طباطبائی صاحب چاپخانه علمیه را که بدون اجازه ساواک مبادرت به چاپ اعلامیه نموده بود مورد مؤاخذه قرار دهد به همین منظور از نامبرده که تا پاسی از شب در منزل گلپایگانی بود خواسته شد خود را معرفی کند مشارالیه مکرر عذر و بهانه تراشید و بالاخره در ساعت 12 همان شب که چاپخانه وی نیز تحت نظر بود خود را معرفی و در ساواک با قرآن سوگند یاد کرد که در مقابل ده هزار تقاضا اعلامیه سه هزار و پانصد نسخه چاپ و به گلپایگانی تحویل داده است.چون کنترل مکالمات تلفن گلپایگانی نشان می داد که آقای طباطبائی صاحب چاپخانه تعداد بیشتری اعلامیه چاپ نموده و همان شب در دو وعده آنها را به گلپایگانی تحویل داده است لذا صبح روز احضار و با صحنه سازی اینکه سید مهدی گلپایگانی شخصا مدعی است که دوازده هزار اعلامیه به وی تحویل داده اند و حاضر است در مقابل شما اظهار نماید ناگزیر به اعتراف شد و عصر همان روز نیز مرخص گردید.
ضمنا در بررسی پرونده و چاپخانه علمیه معلوم شد که سید فضل اله طباطبائی با برادرش سید عنایت اله چاپخانه علمیه قم را اداره می کنند و با هم سهیمند.
مسئول چاپخانه قبلاً سید عنایت اله بوده که تعهدی به ساواک سپرده بدون کسب اجازه قبلی مبادرت به چاپ اعلامیه ننماید.
طباطبائی پس از آزاد شدن با گلپایگانی ملاقات و اعترافات خود را به شرح فوق به اطلاع گلپایگانی می رساند.
چون فرزندان گلپایگانی هم قبلاً به دروغ متوسل و برای انحراف ساواک تعداد اعلامیه ها را سه هزار و پانصد برگ اظهار نموده بودند که با اظهارات طباطبائی تطبیق کند پس از اطلاع از شرح ماجرا وسیله فضل اله طباطبائی درصدد برمی آیند که به نحوی سر و صدا راه انداخته و بهره برداری کنند که روز بعد نیز پس از خاتمه درس در مسجد اعظم همان سخنرانی را می نماید که طی شماره 2516 /21 ـ 4 /6 /48 به استحضار رسیده و ساواک با اطلاع از اخبار پایگاه1 از تصمیمات بعدی گلپایگانی که اکثر طلاب را به دروغ تحریک می کند که سید فضل اله طباطبائی به علت تألمات و ناراحتیهای وارد مریض و در منزل بستری است و از طلاب دیگر از طباطبائی در منزل او تصنعی عیادت می کنند.
به استحضار می رساند برای قطعیت اینکه آیا گلپایگانی عصر روز جمعه شخصا مبادرت به سخنرانی می نماید و یا به تشکیل مجلس عزا می پردازد منبع 1361 با آموزش قبلی نفوذ داده شد و مشارالیه از منبع خواست که روز موعود به منبر رفته و به تشریح تاریخ مسجدالاقصی پرداخته و در خاتمه اقدامات اسرائیل را تقبیح و بیانیه گلپایگانی را که قبلاً تهیه کرده بوده قرائت نماید منبع با تشریح تاریخ و شمه ای تقبیح از اعمال اسرائیل موافقت ولی قرائت بیانیه را دور از مصلحت می داند و در خلال این اقدامات اخبار پایگاه نشان می دهد که شخصی به نام (قدس) که از تهران به قم آمده است با آیت اله گلپایگانی ملاقات و در این مقوله مذاکراتی به عمل می آورد و از آیت اله می خواهد در تصمیم خود تعدیل کند بالاخره نتیجه مذاکرات موکول به عزیمت آقای قدس به تهران و مراجعت ایشان به قم می گردد و در عین حال گلپایگانی مترصد است که از طرف ساواک یا شهربانی از تشکیل جلسه ممانعت به عمل آید و حتی گلپایگانی در یکی از جلسات اظهار داشته بود که مستقیما ساواک به من مراجعه ننموده که صرفنظر کنم و اگر مراجعه کند از تشکیل جلسه صرفنظر می کنم.
چون جلوگیری از تشکیل مجلس از طرف مراجع انتظامی از جهت سوء انعکاس آن در کشورهای عربی خاصه عراق مصلحت نبود ساواک و شهربانی هیچ گونه عکس العملی در خصوص عدم تشکیل جلسه نشان نداده و آخرین اخبار واصله از پایگاه نشان دهنده انصراف گلپایگانی از تشکیل جلسه و صدور اعلامیه ای بوده که مراتب طی شماره 2399 /21 ـ 7 /6 /48 تلگرافی معروض گردید.
سیدمهدی گلپایگانی برای هر چه زودتر به ثمر رساندن تصمیمات خود از یکی از همکاران (چراغچی) می خواهد که نسبت به تکثیر اعلامیه خطی اقدام و تعداد دوازده نسخه از این اعلامیه را از همکار اخذ و برای اطلاع عموم دو نسخه از آن را به درب مدرسه فیضیه نصب و برای جلوگیری از ایاب و ذهاب به داخل مدرسه دستور می دهد2 درب ورودی مدرسه را قفل نموده و تعدادی از ایادی خود را تحریک می کند که بین اجتماع کنندگان شایع کنند سازمان امنیت مخالفت نموده در حالی که اعلامیه مذکور با امضای پدر وی به درب ورودی الصاق شده با این ترتیب اقدامات و تصمیمات گلپایگانی و تحریکات سیدمهدی فرزندش بدون مداخله ساواک و شهربانی بی نتیجه و خنثی می گردد.
یک نسخه از اعلامیه اخیر وی به پیوست تقدیم و نظر عالی را به جمله (به علت احساس فساد و خطر) و همچنین به مفهوم آیه عربی ذیل اعلامیه معطوف می سازد.
رئیس ساواک قم ـ مهران قبلاً قسمتهایی از آن به عرض رسیده.
بایگانی شود ـ اوانی آقای اوانی ـ گزارش عرضی تهیه شود 11 /6
توضیحات سند:
1ـ منظور از «پایگاه» همان گونه که در سند 25 /4 /48 اشاره شده است، منزلی است که ساواک در مجاورت بیت آیت اله گلپایگانی به منظور عملیات جاسوسی «شنود» و به طور غیرآشکار اشغال کرده بود، قابل ذکر است، عوامل ساواک بنا به ملاحظات حفاظتی و با توجه به بخشنامه های داخلی ساواک (که نمونه آن در اسناد شماره 3086 /316 ـ 18 /6 /48 و 3406 /316 ـ 5 /7 /48 آمده است) از درج مطالبی از قبیل بهره گیری از طریق «شنود» و مکالمه تلفن و...ممنوع بودند.
و به همین جهت از کد رمز «1585» در مکاتبات و گزارش های خود استفاده می کرده اند.
2ـ این گزارش رئیس ساواک قم خلاف گزارشی است که در سند شماره 4203 ـ 10 /6 /48 آمده است، همانطور که در سند مزبور و اسناد مربوط آمده است، تلاش عوامل ساواک مترتب بر این بود که به هر نحو ممکن از برگزاری مجلس همدردی با مسلمانان فلسطین و اعتراض به هتک حرمت مسجدالاقصی توسط صهیونیستها.
جلوگیری به عمل آورند.