درباره: بازرسی از نقاط مشکوک
تاریخ سند: 21 دی 1351
درباره: بازرسی از نقاط مشکوک
متن سند:
شماره: 18017 /20ه 12 به: تیمسار ریاست ساواک مدیریت کل اداره سوم (312) از: ساواک تهران 20 ﻫ 12 اخیراً صورت اسامی عده‌ای از طرفداران خمینی تنظیم و در اختیار کمیته مشترک ضد خرابکاری گذارده شده و قرار است طرحی روی این افراد اجرا و منازل و محل کار آنان بازرسی گردد.علی‌هذا مقرر فرمایند به منظور تصفیه کامل محلهای مشروحه زیر نیز دقیقاً بازرسی و کتب مضره و احتمالاً اعلامیه‌های موجود در آن‌ها نیز جمع‌آوری گردیده و نتیجه را ابلاغ فرمایند.
1ـ انتشارات بعثت1 اول خیابان سعدی از طرف شاهرضا 2ـ شرکت انتشار2 باب همایون 3ـ مسجد خمسه در قلهک (که در طبقه فوقانی آن محل تدریس علوم دینی می‌باشد) 4ـ حسینیه ارشاد جاده قدیم شمیران 5ـ مسجد هدایت خیابان اسلامبول 6ـ مسجد الجواد ـ میدان 25 شهریور 7ـ مسجد محمدی در میدان خراسان خیابان زیبا 8ـ کتابفروشی علی محمدی اردهالی در خیابان شاه‌آباد 9ـ کتابفروشی آخوندی 3 در بازار تهران 10ـ کتابخانه حسن سعید4 در مسجد جامع واقع در بازار تهران 11ـ مسجد موسی‌ابن جعفر در خیابان غیاثی 12ـ مسجد جلیلی در انتهای ایرانشهر 13ـ مسجد امیر در امیرآباد شمالی مقابل پمپ‌بنزین 14ـ مسجد حضرت مهدی در تهران ویلا (مسجد شیخ علی‌اصغر مروارید که اکنون تبعید است) 15ـ مسجد امین‌الدوله در بازار 16ـ مؤسسه مطبوعاتی غدیر در خیابان ناصر خسرو 17ـ مسجد امین‌السلطان در خیابان فردوسی مقابل بانک رهنی 18ـ حسینیه بنی‌فاطمه در سرچشمه .
رئیس ساواک تهران.
نواب از طرف برومند
توضیحات سند:
1.انتشارات بعثت: سخنرانی‌ها و کلاسهای درس فخرالدین حجازی تا اواخر آبان 1347 در حسینیه ارشاد ادامه داشت و در این تاریخ به دلیل اختلافی که با هیئت امنای این حسینیه ـ به خاطر سخنرانی‌های تندش علیه حکومت پهلوی ـ پیدا کرد، از ادامه برنامه در آن مکان بازماند.
در این سال علاوه بر تدریس در دبیرستان دارالفنون با کمک مرحوم آیت‌الله العظمی سید محمدهادی میلانی و تنی چند از افراد خیر، مؤسسه انتشارات علمی و اسلامی بعثت را در خیابان شاهرضا (انقلاب)، روبروی سینما رویال (سینما فردوسی فعلی) ساختمان الوند، شماره 51، بنیان نهاد.
پاسخ استعلام از ساواک درباره عضویت حجازی در هیئت مدیره این مؤسسه منفی بود و به همین دلیل وی مدیر افتخاری آن لقب گرفت و در همین زمان با هماهنگی آیت‌الله میلانی به مناطق زلزله‌زده خراسان سفر کرد.
فعالیت‌های انتشارات بعثت، به دلیل حضور حجازی از سوی ساواک مراقبت می‌شد؛ لذا از مراودات این مرکز با ایرانیان داخل و خارج کشور گزارشهای بسیاری تهیه گردید.
انتشارات بعثت در نوع خود اولین بود.
این کتابفروشی به سبک و سیاق امروزی کتاب‌هایی با محتوای اسلام و مسایل سیاسی آن را چاپ و منتشر می‌کرد و مأمنی بود برای آمد و شد نسل جوان و تجمع نیروهای اصیل فرهنگی و نیز پوشش مناسبی برای فعالیت مبارزان.
افزون بر موارد پیش گفته، این مرکز تازه تأسیس توانسته بود امکان فعالیت تبلیغی در داخل و خارج کشور و نیز ارتباط با ناشران جهان اسلام و جهان عرب را فراهم کند.
ساواک نیز این موضوع را دریافت و به همین دلیل هم از چاپ و یا تجدید چاپ بعضی از کتاب‌های این مؤسسه جلوگیری کرده و هم با ارسال کتاب‌های آن به مراکز و انجمن‌های اسلامی اروپا، امریکا، لبنان و افغانستان مخالفت کرد.
پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، انتشارات بعثت بیشتر آثار بزرگانی چون مرحوم آیت‌الهب طالقانی، آیت‌الله مکارم شیرازی، استاد محمدتقی شریعتی، دکتر علی شریعتی، مرحوم محمدتقی جعفری، مرحوم سیدغلامرضا سعیدی، شهید آیت‌الله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی، مرحوم احمد آرام، مرحوم مهندس بازرگان و ترجمه آثاری از نویسندگان جهان اسلام و جهان عرب را منتشر می‌کرد.
همکاران حجازی در این مؤسسه، شهید سیدجواد شرافت شوشتری، آیت‌الله سیدابوالفضل مجتهد زنجانی ، آیت‌الله حاج شیخ عبدالله نورانی خراسانی بودند.
این مؤسسه که ساختمان فعلی آن در خیابان 16 آذر تهران واقع است، به فعالیت فرهنگی خود ادامه می‌دهد.
2.
شرکت سهامی انتشار: سال 1337 رسماً توسط عده‌ای از اساتید دانشگاه و اعضای انجمن اسلامی پزشکان و مهندسان من‌جمله مرحوم مهندس مهدی بازرگان، مرحوم آیت‌الله طالقانی ، دکتر یدالله سحابی، دکتر کاظم یزدی و هم‌فکران دیگر پایه‌ریزی شد و خدمات فرهنگی خود را آغاز کرد.
شرکت سهامی انتشار طی بیش از 40 سال، متجاوز از 400 عنوان کتاب منتشر نموده است که با احتساب دوره‌ای تجدید چاپ که بعضاً به 7 تا 20 بار رسیده است تعداد آن‌ها به 1605 عنوان بالغ می‌شود.
از میان آثار می‌توان به این نمونه‌ها اشاره کرد: دوره شش جلدی «پرتوی از قرآن» از مرحوم آیت‌الله طالقانی، کتاب «امام علی(ع)» در هشت جلد از عبدالفتاح عبدالمقصود، کتاب «فلسفه حقوق» از دکتر ناصر کاتوزیان در سه جلد و کتاب تاریخ تمدن برای جوانان و نوجوانان توسط استاد محمود حکیمی در بیست جلد که جایزه اول جشنواره رشد را نیز از آن خود کرد.
هم‌چنین کتاب «داستان راستان» تألیف استاد شهید مرتضی مطهری در سال 1347 از طرف یونسکو جایزه کتاب خواندنی سال را دریافت نمود.
در سال 1379 مدیرعامل شرکت سهامی انتشار از طرف وزارت ارشاد به عنوان خادم پیش‌کسوت نشر انتخاب شد.
حوزه اصلی چاپ کتاب در شرکت مذکور زمینه‌های فلسفی، اجتماعی، مدیریتی و علمی است.
3.
حجت‌‌الاسلام شیخ محمد احمد آخوندی: معروف به آخوندی فرزند شیخ احمد در سال 1284 ش در مشهد متولد شد.
با راهنمایی آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری به حوزه علمیه وارد شد.
مقدمات و سطح را در مشهد نزد علمای بزرگی نظیر آیت‌الله حاج شیخ مجتبی قزوینی و حاج شیخ کاظم دامغانی و معارف را نزد میرزامهدی اصفهانی گذراند و از فیوضات مرحوم حاج شیخ حسنعلی اصفهانی نخودکی بی‌بهره نبود.
پس از گذراندن سطح به نجف اشرف عزیمت نمود و نزد اساتید بزرگی هم‌چون مرحوم نائینی، آیت‌الله سیدمحمود شاهرودی و آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی تلمذ نمود و به درجه اجتهاد نائل گردید.
او از سال 1317 وارد کار چاپ و نشر کتب اسلامی گردید.
وی صاحب انتشارات دارالکتب‌الاسلامیه معروف به کتابفروشی آخوندی در بازار سلطانی تهران بود.
ساواک در گزارشی درباره وی چنین آورده است: «نامبرده بالا از طرفداران روحانیون مخالف دولت می‌باشد و در کتابفروشی خود با اکثر روحانیون و وعاظ در تماس بوده و کتب و نشریات مربوط به روحانیون را به فروش می‌رساند.
» مرحوم آخوندی پس از سال‌ها تلاش در احیای آثار و کتب اسلامی و نشر آن‌ها و فعالیت در امور خیریه در 28 تیرماه سال 1384 دار فانی را وداع گفت.
4.
کتابخانۀ مسجد جامع: مرحوم آیت‌الله شیخ حسن سعید تهرانی امام جماعت شبستان چهلستون مسجد جامع در بازار تهران در سال 1340 ش اقدام به تأسیس کتابخانه چهلستون مسجد جامع تهران کرد.
بخش اول ساختمان این کتابخانه در سال 1345 ش (1386ﻫ.
ق) تکمیل شد و اینک با داشتن بیش از چهل هزار کتاب و نیز گنجینه عظیمی از قرآن کریم، یکی از ذخایر بسیار نفیس و گرانبهای کتب اسلامی به شمار می‌رود.
امروزه ارسال کتاب به دیگر نقاط ایران و برخی کشورهای جهان به زبانهای گوناگون از دیگر فعالیت‌های مهم این کتابخانه است.
آیت‌الله مکارم شیرازی راجع به نقش و اهمیت کتابخانه مرحوم آیت‌الله حسن سعید می‌گوید: «به اعتقاد من تأسیس کتابخانه تنها یکی از کارهای ایشان و تقریباً بهانه‌ای برای گسترش فعالیت‌های فرهنگی بود.
یادم نمی‌رود در این مکان و در زمان طاغوت، کلاسهای درس آبرومندی برای نسل جوان که آن روزگار به شدت در معرض خطر بود، تشکیل می‌شد، حتی خود من در بعضی از آن جلسات شرکت و مطالبی ایراد می‌کردم.
کلاسهای درس و ارتباط گسترده نسل جوان با کتابخانه ایشان از سالیان دراز پیش از انقلاب اسلامی و بدون مبالغه آن‌چنان چشمگیر و قابل ملاحظه است که نمی‌توان به سادگی از کنارش گذشت.
» (ر.ک: گفتگوی فصلنامه بینات با آیت‌الله حسن سعیدی، سال اول، شماره سوم، پاییز 1373 و بررسی جوانان درباره مسائل اسلامی، جلد اول، صفحه 5)