اطلاع واصله حاکی است که آیت‌الله قمی ساکن شهرستان مشهد در مجالس و منابر خود شدیداً به دولت حمله نموده
تاریخ سند: 27 فروردین 1342
اطلاع واصله حاکی است که آیت‌الله قمی ساکن شهرستان مشهد در مجالس و منابر خود شدیداً به دولت حمله نموده
متن سند:
تاریخ:27 /1 /1342موضوع: آیت‌الله قمی
اطلاع واصله حاکی است که آیت‌الله قمی ساکن شهرستان مشهد در مجالس و منابر خود شدیداً به دولت حمله نموده و راجع به آزادی زنان مخالفت مینماید. چنانکه در یکی از منابر خود اظهار میداشته است که این آزادی، آزادی که در صدر اسلام به زنان داده شده نیست.
ضمناً نامبرده وسیله حسن اردکانی1 ساکن آن شهرستان تهدید به قتل شده و هر روزه عدهای از طلاب در اطراف منزل وی تجمع مینمایند.
گیرندگان: ریاست ساواک خراسان جهت اطلاع
بخش2 ـ 5 /2 /42
513 /17/ ب ـ 31 /1 /42
توضیحات سند:
1. حسن اردکانیان فرزند علی، متولد 1282ش. بود. وی از سال 1326 تا 1330 خباز و سپس گاراژدار بوده و مدتی نیز مسئول اتحادیه هیئت‌های آزاد جعفری‌مذهب خراسان بوده است. در اسنادی که از ساواک در ارتباط با وی موجود است، موارد متعددی از شرارت و اخلال در نظم از حسن اردکانیان به چشم می‌خورد. در نامه‌ای به شماره 3939 /1 و تاریخ 25 /4 /37 درباره او چنین آمده است: «در مورد اینکه مشارالیه مدعی است در تمام دوران توده بازی و حکومت مصدقی باهمکاران خود به نفع مقام شامخ سلطنت، با آن‌ها مبارزه کرده است، اعلام می‌دارد که مشارالیه همیشه بنا به مقتضیات روز در جریانات مختلف وارد شده و به نفع خویش بهره‌برداری می‌کرده است»؛ لذا اگرچه ساواک از اغتشاشات و تهدیدهای وی علیه علما به نفع خود بهره می‌برده است اما در نزد مأموران دولت نیز، همچون مردم، به‌عنوان فردی شرور و غیرقابل‌اعتماد شناخته می‌شد.حسن اردکانیان ابتدا از لوطی‌های مشهور شهر مشهد بود که بیشتر مردم او را می‌شناختند. وی در ماجرای قیام مسجد گوهرشاد در واقعه کشف حجاب در سال 1314، به حمایت از مرحوم آیت‌الله العظمی حاج آقا حسین قمی حرکت کرد و همراه محمدتقی بهلول گنابادی با نظامیانی که به مسجد حمله کرده بودند مبارزه نمود و دستگیر شد و به زندان افتاد. پس از سقوط رضاخان، وی به همراه شیخ مهدی واعظ اولین هیئت عزاداری را به بازار برد. اما مدتی بعد با پیوستن به مرحوم آیت‌الله کفایی، از طرفداران رژیم پهلوی شد و در سرکوب قیام مردم پس از کودتای 28 مرداد نقش مخربی ایفا کرد. در جریان نهضت امام خمینی نیز، وی همچنان از طرفداران رژیم پهلوی بود و زیر سایه سرتیپ مین‌باشیان فرمانده لشکر خراسان با ساواک و شهربانی همراهی می‌نمود و با اداره تعدادی از هیئت‌های مذهبی وابسته به دولت، در تحکیم رژیم طاغوت و مبارزه با نهضت اسلامی فعال بود. پیش از ماجرای 15 خرداد، شبی به دستور ساواک، اردکانیان برای ارعاب علما که در منزل یکی از علما جلسه‌ای داشتند، برای ممانعت از شرکت آیت‌الله حاج آقا حسن قمی در این جلسه، جلوی منزل او آتش‌سوزی به راه انداخت، ولی ایشان بدون توجه به ارعاب اوباش در آن جلسه شرکت کرد. اردکانیان با رودررو نمودن هیئت‌های مذهبی با روحانیت، این هیئت‌ها را در مشهد بدنام نمود. (بنگرید به: جلالی، غلامرضا، انقلاب اسلامی در مشهد، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، 1394، صفحات 195 و 2 ـ 431)