سوؤالات مربوط به ایرانیان مقیم شوروی
متن سند:
1ـ به طورکلی وضع ایرانیان مقیم شوروی از نظر درآمد.
مسکن.
شغل.
میزان
اعتماد دولت شوروی به آنان.
2ـ اطلاعاتی درباره ایرانیانی که عضو فرقه دموکرات آذربایجان بوده و فعلاً
بطور متواری در شوروی بسر می برند.
3ـ مشخصات کامل دانشجویان ایرانی دانشگاه دوستی ملل ـ (پاتریس لومومبا)
4ـ مشخصات کامل اعضاء
حزب منحله توده که در حال
حاضر در شوروی بسر
می برند.
5ـ وضع فعلی عبدالحسین
نوشین و بانو لرتا مدیر تأتر
سعدی از نظر کلی (ماده 1) و
از نظر روحیه و اینکه آیا
مایلند به ایران برگردند یا
خیر و تا چه حدی میتوان به
اظهارات آنان اعتماد داشت.
6ـ روابط حزب کمونیست
شوروی با سران حزب
منحله توده.
7ـ میزان کمک مادی حزب
کمونیست شوروی به حزب
منحله توده.
8ـ اسامی دو نفر ماموری که سال گذشته جهت رسیدگی به اختلاف اعضاء کمیته
مرکزی حزب توده به آلمان شرقی اعزام گردید و گزارشاتی که آنان در این مورد
به حزب کمونیست شوروی داده اند.
9ـ آیا گردانندگان روزنامه آذربایجان که در باکو منتشر می شود چه کسانی
هستند و صمد عافیت و محمد عافیت در روزنامه مزبور چه سمتی دارند.
10ـ مصطفی سلماسی (شلماشی) که در سال 1945 از مهاباد به شوروی رفته در
حال حاضر چه تابعیتی دارد و در چه شهری کار می کند.
11ـ سمت حسین بقراطی در دستگاه شورویها چیست و در حال حاضر به چه
شغلی اشتغال دارد.
12ـ مشخصات کامل و وضع فعلی سلطان اوطمیشی که در سال 1944 به
شوروی فرار کرده و قبلاً گوینده رادیو فرقه دموکرات بوده.
13ـ مشخصات کامل جنیدی که از اعضاء فرقه دموکرات آذربایجان می باشد و
تعیین اینکه در حال حاضر به جه شغلی اشتغال دارد.
14ـ مدینه گلگون کیست و در حال حاضر در باکو به چه شغلی اشتغال دارد.
15ـ وضع فعلی حسین و فریدون یزدی1 که سال گذشته از طرف دولت آلمان
شرقی به عنوان جاسوسی دستگیر و گویا به سیبریه اعزام گردیده اند.
به پرونده فعالیت حزب توده در خارج از کشور ضمیمه بایگانی شود.
یک نسخه به اداره کل دوم بخش شوروی داده شود.
توضیحات سند:
1ـ «حسین و فریدون یزدی
محاکمه شدند و حسین یزدی به
اتهام طراحی قتل کیانوری به
حبس ابد محکوم شده.
حسین
یزدی 12 سال در زندان بود و
شاه اصرار فوق العاده زیادی
داشت که او آزاد شود.
شخصا
چند بار مسئله را با چائوشسکو
مطرح کرده بود و حزب
کمونیست رومانی مرتبا برای
آزادی یزدی واسطه می شد تا
بالاخره زمانی که قرار شد
روابط ایران و آلمان
دمکراتیک توسعه پیدا کند،
آلمانی ها به حسین یزدی عفو
دادند و او آزاد شد و در تاریخ
29 خرداد 1356 روزنامه ها
اطلاع دادند که دکتر مرتضی
یزدی به اتفاق پسرش که توسط
شاه از زندان آلمانشرقی آزاد
شده، در کاخ سعدآباد با
محمدرضا پهلوی ملاقات
کردند.
حسین یزدی هم اکنون از
همکاران بخش فارسی بنگاه
سخن پراکنی دولتی بریتانیا (بی
بی سی) است» (خاطرات
نورالدین کیانوری موسسه
تحقیقاتی و انتشاراتی دیدگاه ـ
ص 294)
منبع:
کتاب
چپ در ایران - حزب توده در خارج از کشور به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 23