فعالیت در حزب مردم
تاریخ سند: 16 دی 1338
فعالیت در حزب مردم
متن سند:
شماره : 45385 د ـ 2 کادر داخلی روزنامه اندیشه مردم ارگان رسمی حزب در اختیار افرادتوده ای حزب مردم قرار گرفته، این موضوع را باند طرف راست و اعضای شورای مرکزی به دیده دقت نگریستند و به طور خصوصی و محرمانه به آقای علم دبیرکل حزب مردم اعتراض و تذکر داده اند که سبک و روش روزنامه برای ما قابل تحمل نیست چنانچه روزنامه اندیشه مردم ارگان افراد توده ای باشد ما هم ناچار هستیم روزنامه جداگانه انتشار دهیم.پس از این اعتراض آقای علم دستور داده اند کلیه مقاله های آقایان رسول پرویزی، دکتر محمد باهری را قبل از درج در روزنامه باید شخصا ملاحظه و زیر آنها را پاراف نمایم و در غیر این صورت حق درج ندارید و در غیاب ایشان، آقایان پرویزی، باهری کلیه مقالات خودشان را باید از نظر آقای دکتر خانلری1 بگذراند تا آقای خانلری اجازه ندهد باز هم حق درج ندارند.
این دستور قبل از اینکه به مسافرت بروند به مدیر داخلی روزنامه داده شد.
پس از اینکه دستور فوق از طرف دبیرکل حزب صادر گردید افراد توده ای جلسه در حزب تشکیل داده پس از مشورت زیاد صلاح و مصلحت خود را بر این دیدند که هیچگونه مقاومت و مخالفت از خود نشان ندهند برای اینکه چون انتخابات مجلس شورای ملی به زودی فرمانش که از طرف شاهنشاه معظم صادر می شود باند توده ای حزب مصلحت در این دانست که فعلاً ساکت بماند و از دستورات آقای دبیرکل به طور موقت اطاعت نمایند تا بتواند[نند] منویات خود را بدون سروصدا در انتخابات انجام دهند.
از طرفی هم چون بهروز فربود شخصی که سرسپرده دکتر باهری می باشد عضو کادر داخلی روزنامه اندیشه مردم و عضو کادر داخلی روزنامه فردوسی1 که ماهیانه از حزب مردم مبلغ 3000 ریال حقوق بابت مقالات خود دریافت می کند کلیه مقالات آقای پرویزی و دکتر باهری را به نام بهروز یا به نام (ب + ف) بدون هیچگونه اشکالی چاپ می کند از این جهت خیال افراد توده ای راحت است چون می توانند منویات پلید خود را عملی نمایند.
ضمنا از وقتی که آقایان پرفسور جمشید اعلم و دکتر بینا از حزب مردم استعفا نموده اند باند توده ای خیلی قوی شده و تمام افراد زبده حزب را توانسته با خود موافق سازد و کوشش فراوان دارد که بتواند اکثریت شورای مرکزی را با خود موافق نماید.
به پرونده حزب مردم ضمیمه و بهره برداری شود.
توضیحات سند:
1ـ پرویز ناتل خانلری فرزند میرزا ابوالحسن خان در اسفند 1292 ه ش در تهران دیده به جهان گشود.تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران به پایان رسانید و وارد دانشکده ادبیات گردید و کارشناسی خود را اخذ کرد.
آنگاه به استخدام وزارت فرهنگ در آمد و مأمور تدریس در دبیرستانهای رشت شد.
از آن پس به تهران منتقل گردید و در دبیرستان ها به کار تدریس اشتغال ورزید.
وی در خلال کار آموزشی، دوره دکترای زبان و ادبیات فارسی را پی گرفت و پایان نامه دکترای خود را تحت عنوان «تحقیق در عروض فارسی» نوشت و در سال 1332 دکترا گرفت.
خانلری چندی در دایره آموزش وزارت فرهنگ و چندی نیز در سمت ریاست انتشارات و روابط عمومی دانشگاه فعالیت کرد و در ضمن در سمت دانشیاری، زبان فارسی تدریس کرد و در 1327 برای تکمیل تحصیلات به اروپا رفت و دوره انستیتو دوفونتیک زبان شناسی پاریس را گذراند و در سال 1329 به ایران بازگشت، وی پس از مراجعت به ایران با سمت استادی دانشگاه، به تدریس تاریخ و زبان فارسی پرداخت و ضمن تدریس به تألیف و ترجمه و نشر آثاری چند پرداخت.
خانلری چندی در پست معاونت وزارت کشور و مدتی نیز در سمت وزیر فرهنگ فعالیت و دو دوره نیز به عنوان سناتور انتصابی برگزیده شد.
خانلری در سال 1322 دست به انتشار مجله سخن زد و این مجله تا سال 1357 و در 27 مجلد چاپ گردید.
وی در کابینه علم ـ در سالهای 41 ـ 42 ـ به وزارت فرهنگ منصوب شد.
از کارهای وی در این دوره طرح سپاه دانش بود.
ازدیگر اقدامات خانلری تأسیس بنیاد فرهنگ در سال 1344 بود که این بنیاد همراه یازده موسسه مختلف فرهنگی دیگر پس از پیروزی انقلاب اسلامی در هم ادغام شدند و موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی شکل گرفت.
پرویز ناتل خانلری سرانجام در شهریور 1369 فوت کرد.
1ـ مجله فردوسی: این مجله در سال 1328 و توسط نعمت اللّه جهانبانی اجازه انتشار گرفت.
سردبیران آن دکتر هوشنگ عسگری و عباس پهلوانی بودند.
به مسائل اجتماعی و اقتصادی عموما و گاها به مسائل سیاسی روز می پرداخت و گاه از دولت های وقت انتقادی ساده نیز می نمود.
در دوره حکومت مصدق مقالات موافقی در حمایت و طرفداری وی درج می نمود.
لیکن در واقع مجله در اختیار ساواک و وزارت اطلاعات وقت رژیم پهلوی قرار داشت.
چنانچه در گزارش مورخه 22 /10 /50 ساواک در خصوص درخواست نعمت اللّه جهانبانی صاحب امتیاز مجله فوق چنین آمده است : «اخیرا نعمت اللّه جهانبانی ضمن اظهار درباره عدم تکافوی درآمد مجله برای تأمین هزینه های چاپ و نشر آن و ارسال صورت بدهی مالی خود به بانک ملی ایران و اشخاص و صورت درآمد هفتگی مجله مزبور تقاضا نموده که به هر طریق ممکن کمک هایی به او بشود لیکن در سالهای اخیر از نامبرده فعالیت مضره ای مشاهده نشده و نیز با مذاکراتی که از حدود یک سال پیش مستقیما از طرف ساواک و به طور غیر مستقیم از طریق وزارت اطلاعات با وی درباره درج مقالات ضد کمونیستی به عمل آمده با درج مطالب مورد نظر در مجله فردوسی موافقت نموده و اکنون هر شماره مجله مزبور حاوی و مقاله ضد کمونیستی دنباله دار بوده و این همکاری ها قابل توجه می باشد.
لذا پیشنهاد می شود در صورت تصویب: 1ـ نسبت به افزایش آگهی های مجله مزبور به مسئولین وزارت اطلاعات توصیه گردد.
2ـ هر چند ماه یک بار مبالغی به عنوان پاداش از بودجه کمیته تبلیغات ضد کمونیستی به وی پرداخت گردد.
ر.ک: اسناد موضوعی ساواک، مجله فردوسی، صفحات مختلف.