موضوع: وضعیت همدان بر اساس بولتن روزانه ساواک
موضوع: وضعیت همدان بر اساس بولتن روزانه ساواک
متن سند:
موضوع: وضعیت همدان بر اساس بولتن روزانه ساواکاستان همدان
– ساعت ۱۰:۰۰ حدود 16 هزار نفر در همدان ضمن حمل پلاکاردهای متعدد و دادن شعارهای ضد ملی مشغول راهپیمایی در خیابان‌های همدان بوده و در پیشاپیش تظاهر کنندگان تعداد زیادی روحانیون در حرکت بوده ولی هیچگونه برخوردی به وجود نیامد.
- در ساعت ۲۲:45 تعدادی حدود 6 هزار نفر مرد و زن و کودک در خیابان‌های همدان به راهپیمایی و به دادن شعار ضد ملی مشغول بودند.
توضیحات سند:
* ساواک اعتباری را برای پرداخت به روحانیون به ویژه در شهرهای کوچک در نظر گرفت تا از این طریق بتواند با جلب نظر آنان از دامنه تظاهرات مردم علیه حکومت بکاهد؛ چرا که علناً به این نتیجه رسیده بود، رهبری نهضت توسط روحانیون صورت می‌گیرد. از نتیجه واقعی این اقدام سندی که دست نیست؛ این که ساواک تا چه حد موفق شده اعتبار در نظر گرفته شده را هزینه کند. اما روشن است که در این مورد (همدان) موقعیتی نداشته است. و یا در سند دیگری از ساواک مازندران آمده است که «وجوه باقی مانده را با بررسی کامل به واعظی که برای ایراد سخنرانی به منابر می‌روند و همچنین لوتی‌های محل و سردسته‌های آنان پرداخت نموده و ضمن تحبیب این افراد مبلغ پرداختی را بر آورد و اعلام نمایید.» (پرونده 5 – 312 /125، ج 5) که معلوم می‌شود ساواک مازندران نتوانسته آن را هزینه کند، سراغ رده دیگری از روحانیون (وعاظ) رفته تا شاید بتواند موفق شود. به هر حال در چنان موقعیتی، تعداد اندک روحانیان موافق با حکومت دوره سکوت خود را می‌گذراندند و بقیه نیز که با نهضت امام خمینی همگام بودند، رهبری مردم را در دست داشتند.** امروز (22 /10 /57) «از ساعت 5 /9 صبح گروه کثیری از طبقات مختلف مردم همدان که تعداد آنها حدود 15 هزار نفر بود پس از راهپیمایی از میدان امامزاده عبدا... و خیابان بوعلی در انتهای خیابان جهان‌نما مبادرت به تظاهرات آرامی نمودند. در انتهای خیابان جهان‌نما چند تن برای آنان سخنرانی‌هایی ایراد کردند. این تظاهرات آرام و بدون جلوگیری پایان یافت.» (بولتن خبر گزاری پارس، ش ۲۹۵، صص 5 و 6) از دیگر اخبار همدان این که «ساعت ۲۰۰، یک بطری کوکتل مولوتف در تعمیرگاه بهداری همدان پرتاب و باعث آتش‌سوزی یک دستگاه خودرو گردید.» (گزارش اداره سوم ستاد بزرگ ارتشتاران).