موضوع: پاکت اعلامیه مضره در پست سارى
تاریخ سند: 6 اردیبهشت 1357
موضوع: پاکت اعلامیه مضره در پست سارى
متن سند:
سند شماره (267)به: 312 13570206 تاریخ گزارش: 6 /2 /37
از: 2 ه 1 موضوع: پاکت اعلامیه مضره در پست سارى شماره گزارش: 610 /2 ه 1
اطلاع واصله حاکیست ساعت 0830 مورخه 31 /1 /2537 یک طغرى پاکت محتوى یک برگ اعلامیه پلى‌کپى شده مضره مذهبى که در آن ضمن اهانت[،] به وقایع قم، تبریز و سایر شهرستانها هم اشاره و از سوى تعدادى از روحانیون حوزه علمیه قم تهیه گردیده به انضمام یک برگ اعلامیه دست‌نویس متعلق به طرفداران حزب منحله توده1 که فتوکپى آن به پیوست2 است در داخل اداره پست سارى به دست آمده است.
نظریه شنبه: خبر صحت دارد نمونه اعلامیه‌هاى به دست آمده به پیوست تقدیم مى‌گردد ضمناً عامل و یا
عاملین تهیه و توزیع اعلامیه مذکور شناسائى نگردیده و پیگیرى ادامه دارد.
نظریه یکشنبه: خبر صحت دارد و پیگیرى‌هاى لازم ادامه دارد فتوکپى اعلامیه مزبور به پیوست تقدیم
مى‌گردد. علامه
نظریه چهارشنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است. رومى
توضیحات سند:
1. حزب توده در مهرماه 1320 یک ماه پس از ورود ارتش‌هاى بیگانه به خاک ایران موجودیت خود را اعلام کرد. موسسان حزب توده از بقایاى کمونیستهاى سابق بودند که سالیان پیش از شهریور 1320ه ش مامور اشاعه افکار کمونیستى بودند و در سال 1310 محکوم شده بودند و تا شهریور 1320 تعدادى از آنها در زندان و یا در تبعید بودند.طى فرمان عفو عمومى، 28 شهریور 1320 آزاد شدند و پس از آن درصدد برآمدند که حزبى به نام حزب توده با مرام کمونیستى بنیان گذارند.
افرادى چون سلیمان محسن اسکندرى، دکتر محمد بهرامى، مرتضى یزدى، جعفر پیشه‌ورى، تقى مکى‌نژاد و احسان طبرى جزو مؤسسان حزب و آزادشدگان از زندان بودند که به اشاره دولت شوروى دست به تشکیل حزب توده زدند.
اولین جلسه هیأت مؤسسان حزب توده در مهرماه 1320 در منزل محسن اسکندرى با حضور 37 نفر از دسته 53 نفر و کمونیستهاى دیگر و«على‌اف» که ایرانى‌الاصل و کاردار سفارت شوروى بوده و به صورت ناشناس در جلسه حضور داشت، تشکیل گردید.در این جلسه اعضاى کمیته مرکزى انتخاب شدند و مرام‌نامه حزب به تصویب رسید. حزب توده از تأسیس تا آغاز پیدایش فرقه دمکرات به صورت یک سازمان علنى و ملى مى‌خواست باشد، ولى در همان آغاز راه منحرف شد و با طرح مسأله اعطاى امتیاز نفت شمال به شوروى نشان داد که نیروى وابسته به امپریالیسم شرق است. بعد از پیدایش فرقه دمکرات حزب توده به اوج خود مى‌رسد و سه وزیر، به کابینه ائتلافى قوام وارد مى‌کند و حزب توده از نظر کمى و کیفى گسترش مى‌یابد که این دوران را دوران طلایى خود مى‌داند. پس از تیراندازى به شاه در 15 بهمن 1327، حزب توده غیرقانونى اعلام مى‌گردد و اعضاى آن دستگیر و یا متوارى و سپس در خارج جمع مى‌شوند و حزب را سامان مى‌دهند. در زمان نخست‌وزیرى دکتر مصدق با استفاده از شرایط مساعد و آزادى‌هاى به وجود آمده، یک سرى سازمانهاى علنى ایجاد و با شعار ملى شدن نفت مخالفت مى‌کند. بعد از کودتاى 28 مرداد، سازمان نظامى حزب کشف مى‌شود و دوران ورشکستگى حزب فرا مى‌رسد و مجددا در خارج از کشور کار خود را ادامه مى‌دهند و در تمام این دوره که به سال 1357 ختم مى‌شود، کار حزب توده در داخل کشور اقدام به سازماندهى حزب و در خارج ستیز ایدئولوژیکى با گروههاى ملى‌گرا بود. دوران نهایى حزب توده از سال 1357 مى‌باشد. که بعضى از آنها معتقد بودند که با استقرار عناصر لیبرال مى‌توانند در بازیهاى دیپلماسى شرکت کنند و مى‌گفتند که نهضت روحانیت و حکومت اسلامى دوامى ندارند و گروه دیگر در دل، شکننده بودن نظام را حتمى مى‌دانستند و با کارهاى مخفى به سازماندهى مشغول بودند.اما در ظاهر حامى نظام بودند و از نظام حمایت مى‌کردند ولى در خفا با خائنانى مانند: ناخدا افضلى و سرهنگ عطاران، سرهنگ کبیرى و آذرفر، فعالیت پرجوش و خروش جاسوسى به سود شوروى را رهبرى مى‌کردند. اما در سال 1361 به جرم جاسوسى و توطئه حزب توده منحل و رهبران آن دستگیر شدند و اعضاى کمیته مرکزى فعالیتهاى جاسوسى خود را اعتراف کردند و پایان زندگى این حزب فرا رسید.
سیاست و سازمان حزب توده از آغاز تا فروپاشى مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى، خاطرات ایرج اسکندرى / تهران / مؤسسه مطالعات و پژوهشهاى سیاسى ـ خاطرات نورالدین کیانورى / تهران / دیدگاه / 1374.
2. اعلامیه‌هاى پیوست در ضمیمه کتاب آمده است ضمیمه شماره 9