موضوع: دکتر على امینى
تاریخ سند: 16 آبان 1357
موضوع: دکتر على امینى
متن سند:
گزارش خبربه: 312 شماره گزارش: 26784 /20ﻫ12
از: 20ﻫ12 تاریخ گزارش: 16 /8 /57
موضوع: دکتر على امینى
1ـ مورخه 14 /8 /57 امینى با دکتر سحابى تماس و پس از احوالپرسى امینى به وى اظهار داشت پسرتان آزاد شد؟ سحابى گفت بله و امینى به وى تبریک گفت بعد امینى بیان داشت شما اطلاع تازه‌اى دارید سحابى گفت اى تا حدودى و به امینى گفت شنیده‌ام که شما مصاحبه رادیو تلویزیونى دارید و امشب پخش مى‌شود امینى در جواب گفت من خودم نمی‌دانم کى پخش مى‌شود و اضافه نمود ذکر خیر شما را در بالا کردم (منظور شرفیابى به حضور شاهنشاه آریامهر) و سحابى اظهار داشت مهندس بازرگان هم آمده‌اند و از امینى خواست در فرصت مناسب با آقاى طالقانى ملاقاتى بفرمائید من و آقاى بازرگان هم هستیم و لازم است مطالب بیشترى به عرضتان برسد و از یکدیگر خداحافظى نمودند.
2 ـ پرویز رائین (تلفن شماره 627376) با امینى تماس حاصل و پس از احوالپرسى رائین به امینى گفت شهر آتش گرفته و الان دارند مى‌آیند به طرف سفارت امریکا و به امینى گفت شنیده‌ایم که شما نخست‌وزیر می‌شوید درجواب امینى گفت بنده غلط مى‌کنم و به رائین اظهار داشت شما که در میان مردم می‌لولید چه خبر دارید رائین گفت من باید بیایم حضورتان و چند دقیقه صحبت بکنیم و اضافه نمود واقعاً مسأله کار ما تنها نیست و این جریان اولش از روس‌ها شروع شد و الان هم از دستشان خارج شده و آنها هم نمى‌خواهند در مرز مملکتشان چنین گرفتارى پیش بیاید و افزود امروز بنده اطلاع پیدا کرده‌ام که مرز خراسان نیرو آورده‌اند (روس‌ها) و حتى شنیدم که جریان میدان ژاله که اتفاق افتاده بود نیرو آورده بودند. بعد عقب کشیدند و الان دوباره نیرو آورده‌اند براى اینکه آنها نگران ازبکستان هستند و مردم آنجا ناراضى و روس‌ها نمی‌خواهند از این طرف مرز یک خبرهائى بشنوند و افزود مثل اینکه کنترل در داخل از دست رفته و آقایان علماء هم که هیچ برنامه‌اى ندارند و فقط انتقاد مى‌کنند بعد امینى اظهار داشت علماء هیچ وقت برنامه نداشته‌اند و این بیچاره‌ها را انگولک مى‌کنند و رائین گفت اصلاً اینها را محلشان نگذاشتیم و بى‌احترامى کردیم و امینى ضمن تأیید گفت خود ما هم مقصر هستیم و رائین اظهار داشت اصلاً زمینه‌اى نیست که حکومت نظامى به وجود آید و کى قبول مى‌کند با این آتشى که در شهر روشن شده سپس امینى در جواب وى گفت به نظر شما چه کسى می‌تواند این کار را بکند رائین گفت هیچ کس و امینى گفت آنقدر ما به این رفقا التماس کردیم که یک تشکیلات بدهید که ارگانیزه باشد نشد که نشد و حدود چهار ماه من جان کندم و نتوانستم در صورتی که اینکارها به من مربوط نیست و رائین یادآور شد حالا چه باید کرد؟ امینى گفت هیچ و حالا می‌روم شرفیاب شوم تا ببینم چه راهى باید پیدا کنیم و رائین اظهار داشت پس از شرفیابى ما را در جریان بگذارید بلافاصله امینى جواب داد آن وقت که شما باید ما را در جریان مى‌گذاشتید، گذاشتید که سپس از یکدیگر خداحافظى نمودند.
3ـ محمدعلى مسعودى (سناتور) با امینى تماس و پس از احوالپرسى مسعودى اظهار داشت اعلامیه سنجابى را شنیده‌اید امینى اظهار بى‌اطلاعى نمود و مسعودى اعلامیه سه ماده‌اى سنجابى را که از تلکس گرفته بود به شرح زیر خواند:
1ـ نظام سلطنتى ایران با شکستن مرزهاى قانون و استعمال قوه قهریه در مقابل نهضت‌هاى قانونى و تسلیم در برابر سیاست‌هاى استعمارى پایگاه قانونى و ملى و شرعى خود را از دست داده است.
2ـ هر دولتى که مبعوث این نظام باشد براى ملت ایران قابل قبول نیست.
3ـ نظام قانون ایران مبتنى بر اساس شرع باید به وسیله مراجعه به آراء عمومى از طریق همه‌پرسى معین شود.
سپس مسعودى در خاتمه مطالب فوق یادآور شد و گفت خمینى هم این اعلامیه را تأیید کرده و امینى گفت بیچاره این سنجابى....(نامفهوم) و مسعودى اظهار داشت این مردیکه واقعاً دیوانه شده است.
امینى با ناراحتى زیاد اظهار تاسف کرد و مسعودى گفت واقعیت اینست که سنجابى دو مرتبه رفته آنجا (ملاقات با خمینى) یک مرتبه با حضور ده نفر پذیرفته است و دفعه دیگر با حضور شش، هفت نفر و افزود به تنهائى راهش نداده بعد به امینى گفت شما با میناچى تماس گرفتید امینى اظهار داشت تماس گرفتم مثل اینکه این منطقى‌تر است ولى بیچاره ناراحت بود و پس از گفتگوى متفرقه از یکدیگر خداحافظى نمودند.
نظریه یکشنبه: با توجه به جریانات اخیر و اینکه حکومت نظامى بر روى کار آمده لکن امینى سخت می‌کوشد تا با رهبران جبهه ملى و غیرو تماس گرفته و نیز در تدارک آنست که یک نوع وحدت نظر در بین رهبران فعلى به وجود آورده و سپس از آنجا بخواهد که به وضع نابسامان فعلى دامن به آتش نزنند.
نظریه سه‌شنبه: نظریه یکشنبه مورد تأیید است.
نظریه چهارشنبه: نظریه سه‌شنبه تأیید مى‌گردد.