موضوع: پخش اعلامیه
تاریخ سند: 24 تیر 1351
موضوع: پخش اعلامیه
متن سند:
از: 8 ﻫ تاریخ:24 /4 /1351به: 312 شماره: 6103 /8 ﻫ
موضوع: پخش اعلامیه
پیرو 5726 /8 ﻫ ـ 1 /4 /1351
در اواسط خردادماه/ جاری عده‌ای از روحانیون آذربایجان ایران به نامان محمدعلی انگجی،1 محمود موسوی خلخالی. حسن الحسینی انگجی.2 محمد غروی تبریزی. نصراله شبستری. حسن شریعت‌الدینی. عبدالحسین خمینی. عبدالمجید شربیانی. عبداله مجتهدی3 و چندین نفر دیگر اعراضیه‌ای مبنی بر بی‌گناهی افرادی که اخیراً علیه امنیت داخلی مملکت اقدام نموده و بعضی از آنان دستگیر و تحت تعقیب قرار گرفته‌اند تهیه و از آیت‌اله محمدرضا گلپایگانی تقاضا نموده‌اند که چون افراد مورد نظر حامی دین و قرآن بوده و سربازان اسلام هستند و مراجع تقلید وظیفه شرعی دارند که نسبت به آزادی آنان اقدام نمایند به همین انگیزه از آیت‌اله گلپایگانی تقاضا نموده‌اند تا برای آزادی افراد منظور اقدام عاجلی به عمل آورد که آیت‌اله گلپایگانی به وعاظ متقاضی کتباً پاسخی به این شرح داده است:
(از گرفتاری جوانان مسلمان و متدین بسیار متأثر شدم با وضع فعلی که دستگاه به عناوین مختلف دین را تضعیف و فحشاء و منکرات را اشاعه می‌دهد و به تذکرات خیرخواهانه علماء و روحانیون ترتیب اثر نمی‌دهد نمی‌توانم مستقیماً اقدام نمایم و در حد امکان غیرمستقیم اقدام و به وظیفه شرعی عمل نموده‌ام).
نظریه شنبه ـ احتمال دارد موارد فوق وسیله وعاظ افراطی به صورت اعلامیه فتوکپی یا به صورت دیگر تکثیر و برای اغفال اشخاص عوام و متعصبین مذهبی ارسال گردد.
نظریه یکشنبه 1ـ تهیه و ارسال اعلامیه مورد نظر جهت مراجع تقلید مورد تأیید بوده که یک نمونه آن طی شماره پیروی تقدیم گردیده است.
2ـ مقرر فرمایند با توجه به مفاد گزارش خبری فوق چنانچه پاسخ آیت‌اله گلپایگانی به وعاظ آذربایجان مورد تأیید می‌باشد چگونگی را اعلام تا به نحو مقتضی در زمینه جلوگیری از بهره‌برداری‌های احتمالی وعاظ و روحانیون افراطی در منطقه اقدام گردد.4 سبلان
نظریه سه‌شنبه ـ نظرات داده شده وسیله یکشنبه مورد تأیید بوده تاکنون اطلاعی از اظهارات آیت‌اله سیدمحمدرضا گلپایگانی به این ساواک واصل نگردیده است. رهبر
نظریه چهارشنبه ـ در مسافرت است.
در ساعت 1300 روز 29 /4 /51 به بخش 312 واصل گردید
آقای وثوقی ـ ساواک محل را در جریان بگذارید 31 /4
توضیحات سند:
1. آیت‌الله سید محمد علی انگجی، فرزند حاج میرزا ابوالحسن انگجى در سال 1283 ﻫ ش در تبریز دیده به جهان گشود. تحصیلات مقدماتى و قسمتى از دوره عالى را در محضر پدرش گذراند، سپس راهى شهر قم شد و از دروس مرحوم آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائرى استفاده کرد. وی از سوى حضرت آیت‌الله حاج سید ابوالحسن اصفهانى اجازه اجتهاد گرفت و پس از آن به تبریز بازگشت. آیت‌الله انگجى از همان دوران جوانى همراه با برادرش آیت‌الله آقا سید حسن انگجى(ره)، مبارزه علیه طاغوت را آغاز کرد و بارها از سوى رژیم پهلوى مورد تهدید قرار گرفت. در قیام ملت ایران براى ملى کردن صنعت نفت از طرف مردم تبریز براى مجلس شوراى ملى برگزیده شد. پس از قیام خونین 15 خرداد 1342 به شهرهاى بد آب و هواى کشور تبعید و پس از پیروزى انقلاب اسلامى از طرف مردم تبریز براى مجلس خبرگان انتخاب شد.وى سرانجام پس از شرکت در راهپیمایى عظیم مردم تبریز که در سال 1362 به منظور احیاء خاطره فراموش نشدنى روز 15 خرداد 1342 برگزار شده بود و در حالى‌که در میان مردم بود دچار ایست قلبى شده و دعوت حق را لبیک گفت و پیکر وى پس از تشییع در قم و در جوار مرقد مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها به خاک سپرده شد.
2. حجت‌الاسلام حاج سید حسن انگجى، فرزند میرزا ابوالحسن در سال 1275 ﻫ ش در تبریز به دنیا آمد. ایشان مقدمات و سطوح را نزد علماى تبریز مخصوصاً از محضر پدر ارجمندش مرحوم آیت‌اللّه سید ابوالحسن انگجى و مرحوم آیت‌الله حاج میرزا صادق تبریزى و دیگر مدرسین فراگرفت. سپس به قم مسافرت کرده و از محضر مرحوم آیت‌الله‌‌العظمى حاج شیخ عبدالکریم حائرى یزدى و آیت‌اللّه العظمى حجت کوه کمرى بهره‌ها برده و به تبریز مراجعت کرد و در مدرسه طالبیه به تدریس مشغول شد. از جمله تألیفات ایشان «رساله در کرّ» می‌باشد که به طبع رسیده است. وی در سال 1359 درگذشت.
ر.ک : گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازى، ج 3، ص 302
3. آیت‌الله میرزا عبدالله مجتهدى تبریزى، فرزند حاج میرزا مصطفی در 23 تیر 1281 ﻫ ش در نجف اشرف متولد شد. تحصیلات حوزوی خود را در همانجا خدمت مرحوم آخوند خراسانی و سید کاظم یزدی به پایان رساند. وی به خاطر کسالت همراه والد معظم به ایران آمد که این مسافرت همگام با انقلاب مشروطیت سال 1287 بود. یک سال را در حومه‌ی تبریز گذراند سپس در ایران جهت معالجه به تهران عزیمت کرد و پس از دو سال توقف دوباره به تبریز بازگشت و در این شهر به خدمات و وظایف اجتماعی و سیاسی خود عمل نمود. وی تحصیلات عالی خود را نزد مرحوم آیت‌الله حاج میرزا خلیل مجتهد و آیت‌الله آقا میرزا رضی زنوزی ادامه داد. در سال 1304 به قم هجرت کرد و از محضر آیت‌الله حائری یزدی، یثربی کاشانی و شیخ محمدرضا اصفهانی بهره برد. در سال 1310 به تبریز بازگشت و رهبری مذهبی آن سامان را بر عهده گرفت. ایشان در جریان نهضت امام خمینی(ره)، نقش ارزنده‌ای ایفاء کرد. آیت‌الله مجتهدی تبریزی به زبان‌های فارسی، ترکی، عربی، فرانسوی و انگلیسی احاطه‌ی کامل داشت. وی در 27 خرداد 1355 در مشهد به رحمت ایزدی پیوست و در جوار حرم امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.
مفاخر آذربایجان، ج 1، ص 362
4. متن این اعلامیه و پاسخ آیت‌اله العظمی گلپایگانی در کتاب: حضرت آیت‌اله العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، جلد 3، از انتشارات مرکز بررسی اسناد تاریخی، ص103، آمده است.