صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : دکتر علی امینی1

تاریخ سند: 29 شهریور 1357


موضوع : دکتر علی امینی1


متن سند:

به : 312 از : 20 ه 12 شماره : 25595 /20 ه 12 مورخ 27 /6 /57 احسان نراقی با علی امینی تماس حاصل پس از احوال پرسی و مذاکرات عادی، احسان به امینی اظهار داشت قرار است به حضور علیاحضرت شهبانو شرفیاب شوم و سعی خواهم نمود وضع فعلی را به عرض برسانم و امینی در طی صحبت او گفت شما باید به سهم خود وضعیت را برایشان روشن کنید و حقایق را بگویید شاید تا حدودی به این وضع نابسامان توجه کنند و از یکدیگر خداحافظی نمودند.
بنی احمد2 نماینده مجلس شورای ملی با امینی تماس گرفت و بیان داشت به باهری در مجلس گفتم این آزادی که شما می گویید در مقابل توپ و تانک درست است؟ سپس به امینی گفت امکان دارد دو سه روز دیگر به قم بروم و امینی از وی خواست که قبلاً همدیگر را ببینند و تماس آن دو قطع گردید.
نظریه یکشنبه : به طوری که استنباط گردید احسان نراقی محقق معروف مخبرین خارجی را که در وضعیت فعلی در ایران پراکنده هستند و باتوجه با ارزش خبر و پر تیراژ بودن روزنامه ها و همچنین نحوه مصاحبه و اثر آن در خارج از کشور به امینی معرفی می نماید.
همچنین بنی احمد نماینده مجلس شورای ملی در نظر دارد مسافرتی به قم نماید و به احتمال زیاد حامل پیامی از امینی برای اعضای جمعیت ایرانی دفاع از حقوق بشر که در منزل شریعتمداری متحصن هستند، می باشد.
نظریه سه شنبه : نظریه یکشنبه تأیید می گردد.
نظریه چهارشنبه : نظریه سه شنبه مورد تأیید است.

توضیحات سند:

1ـ دکتر علی امینی مجدی فرزند محسن خان امین الملک در سال 1284 شمسی در تهران متولد شد.
تحصیلات ابتدایی را در مدرسه رشدیه و تحصیلات متوسطه را در دارالفنون به پایان رساند.
در سال 1305 برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در سال 1310 دکترای اقتصاد از دانشگاه پاریس دریافت نمود.
پس از بازگشت به ایران، در دادگستری مشغول کار شد.
او از سرشناس ترین چهره های تاریخ سلطنت پهلوی است که با سقوط دولت دیکتاتوری رضاخان، در سال 1321 به معاونت احمد قوام، نخست وزیر وقت رسید.
وی که مورد توجه خاص دیپلماسی آمریکا قرار داشت، در سال 1325، ریاست بانک صنعتی را عهده دار شد.
امینی در سال 1326 در مجلس پانزدهم، نماینده تهران و در 1329 در کابینه حسنعلی منصور وزیر اقتصاد گردید.
در سال 1330 در کابینه اول مصدق مجددا در رأس وزارتخانه فوق قرار گرفت.
او این سمت را پس از کودتای 28 مرداد 1332، در دولت سپهبد فضل اللّه زاهدی نیز حفظ کرد.
در این سمت، وی وظیفه داشت اهداف اقتصادی کودتا را تحقق بخشد و منافع شرکتهای بزرگ نفتی غرب را تأمین کند.
در 29 شهریور 1333، قرارداد کنسرسیوم را در جو رعب آمیزی که فرماندار نظامی تهران، تیمور بختیار به وجود آورده بود، منعقد ساخت و علی رغم مخالفت نیروهای اصیل ضداستعماری به رهبری آیت الله کاشانی، آن را در آبان همان سال، به تصویب مجلس رساند.
امینی، در کابینه حسین علا نیز که پس از برکناری فضل اللّه زاهدی، قدرت را در فروردین 1334 به دست گرفت ـ سمت وزارت دارایی را حفظ کرد.
وی در دی ماه همین سال به دلیل اعتمادی که آمریکا به او داشت، سفیر ایران در واشنگتن شد و تا پایان اسفند 1336، این سمت را عهده دار بود.
در طول این مدت شاه به او بدبین شده بود و وی را از سوی آمریکائیها جانشین خود می دانست.
در سال 1337 به تهران احضار شد و در 17 اردیبهشت 1340 تحت فشار آمریکاییها به نخست وزیری رسید و مدت 14 ماه یعنی تا 27 تیر سال بعد در این سمت باقی ماند و سپس جای خود را به اسداللّه علم داد.
حوادث مهم دوران نخست وزیری امینی عبارت بودند از وارد کردن چند شخصیت چپ و جنجالی در کابینه اش، بازداشت چندین تن از سران رژیم سابق که به قساوت و بیرحمی مشهور بودند نظیر علوی مقدم، کیا و ضرغام، اصلاحات ارضی که به توصیه جان کندی رئیس جمهوری دموکرات آمریکا انجام گرفت و برکناری تیمور بختیار از ریاست ساواک و فرار او به اروپا.
او از زمان کناره گیری تا پایان حکومت جانسون دموکرات و به قدرت رسیدن نیکسون جمهوریخواه در آمریکا (1350) ـ که موجب بسط اقتدار شاه گردید ـ همواره تحت نظر ساواک بود.
اما در 1355 با پیروزی دموکراتها وی مجددا وارد تهران شد و به گفته حسین فردوست در ماههای اوج گیری انقلاب اسلامی به مشاور دائمی محمد رضا بدل گردید.
در سال 1357 با شکل گیری انقلاب اسلامی راهی فرانسه گردید بعد از ماجرای گروگان گیری کارکنان سفارت آمریکا او با آمریکائیها تماس برقرار کرد و جبهه نجات ایران را با پشتیبانی آمریکا بنیان نهاد.
ولی پس از مدتی این جبهه تعطیل شد امینی که از اعضای فعال فراماسونری در ایران بود.
در 21 آذر 1371 در سن 87 سالگی در پاریس در گذشت.
(ر.ک: پرونده های انفرادی) 2ـ احمد بنی احمد فرزند محمدتقی در سال 1308 در تبریز به دنیا آمد پس از اخذ دیپلم ادبیات از دانشکده معلمان ارومیه، به نوبت، معلم، مدیر و ناظم مدارس مختلف منطقه گردید.
در دهه 1330 پس از تکمیل خدمت نظام، کفیل ریاست اداره آموزش و پرورش و رئیس اداره اوقاف شد.
در 1337 به معاونت حزب مردم رسید.
او از لیبرالهای حکومت و وفاداران رژیم منحوس پهلوی بود و در مجموعه کتابهای تاریخ شاه شجره نامه رضا پهلوی را تا نیای هفتم مورد بررسی قرار داده است.
او کودتای 28 مرداد را رستاخیز ملت نامیده بود و کتابی به عنوان «پنج روز رستاخیز ملت» منتشر کرد.
در آخر تیرماه 1357 از حزب رستاخیز کناره گیری کرد و قیافه مخالف دولت را به خود گرفت.
حزب «سوسیال دمکرات اتحاد برای آزادی» را در شهریور ماه 1357 تأسیس و نقش مخالف دولت شریف امامی را بازی کرد.
بنی احمد در یک حرکت نمایشی پس از واقعه 17 شهریور دست به اعتصاب غذا زد و پس از چند روز آن را شکست.
وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در شبکه براندازی جمهوری اسلامی در آذربایجان غربی با سلطنت طلبها همکاری داشت.
وی دارای مدرک لیسانس حقوق و نماینده دوره بیست و چهارم مجلس شورا از تبریز بود ساواک در سند بیوگرافی او آورده است : سوابقی از عضویت و فعالیت یاد شده در گروهها و دستجات افراطی و مخالف موجود نیست لیکن شایعاتی در مورد نامبرده وجود داشته مبنی بر این که وی دارای افکار و عقاید کمونیستی است ؛ مشارالیه پس از تشکیل حزب رستاخیز ایران، عضویت این حزب را پذیرفته و ...
در جناح پیشرو حزب رستاخیز ایرانفعالیت دارد.
نامبرده در سال 1354 به هنگام بحث درباره بودجه سال 1355 نطقی در مجلس شورای ملی ایراد کرد که حاوی مطالبی علیه اوضاع کشور بوده و به همین علت در دادگاه حزبی محاکمه شد و بعد دادگاه نظر خود را درباره وی بدین شرح اعلام کرده است چون مشارالیه از بیانات خود ابراز ندامت کرده، لذا به نظر نمی رسد که در عنوان مطالب خود سوءنیت داشته باشد.
یادشده به مدت 14 سال مشاور حقوقی واحد صنعتی غرب در تبریز بوده و عضویت هیأت امنا بنیاد فرهنگی رضا پهلوی و حمایت از جذامیان و مسلولین و اردوگاههای کار آذربایجان را به عهده داشته است.
وی مدیر روزنامه عصر نوین تبریز بوده که بعضا در آن مطالب انتقادی درج می شده که به همین علت در سال (1347) دو بار توقیف و دو بار نیز به مدیر آن تذکر داده شده است.
علاوه بر این وی با عده ای از عناصر سابقه دار جمعیتی به نام «جمعیت دوستان» در تبریز همکاری داشته و روزنامه او ارگان نظریات انتقادی این عده بوده است.
» در مورد چاپ مجدد هفته نامه عصر نوین بنی احمد نامه ای به شاه نوشته و طی آن مراتب وفاداری و جان نثاری خود را ابراز داشته و خواستار عفو و بخشش شده است.
همچنین در سال 1354 طی سخنرانی در مجلس از اوضاع کشور انتقاد نموده و متعاقب آن در سال 1357 در خصوص حمله گارد شاهنشاهی به منزل آیت الله شریعتمداری دولت را استیضاح نموده است.
مشارالیه از گردانندگان حزب جمهوری خواه نیروی سوم معرفی گردیده و در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی با نفوذ در بعضی روحانیون خود را مذهبی جلوه داد لیکن درصدد تشکیل حکومت سوسیال دمکرات بود، وی از اقدامات و اعلامیه های حضرت امام خمینی (ره) انتقاد نموده است.
گزارشهایی در خصوص سوءاستفاده از زمینهای دولتی وزارت تعاون که توسط شرکت «ایدم» خریداری گردیده و فروش زمین در تبریز به وزارت نیرو به قیمت گزاف در سالهای 56 و 57 به ساواک واصل و پس از تحقیق ساواک تبریز نیز آنها را تأیید نموده است.
ر.ک : اسناد ساواک، پرونده های انفرادی.

منبع:

کتاب محمد باهری به روایت اسناد ساواک صفحه 250


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.