درباره : فعالیت حزب ایران نوین
تاریخ سند: 18 دی 1342
درباره : فعالیت حزب ایران نوین
متن سند:
18 /10 /42گزارش ویژه
درباره : فعالیت حزب ایران نوین
بطورى که استحضار دارند حسنعلى منصور و سایر کارگردانان کانون مترقى که گزارش آن قبلاً به استحضار رسیده است پس از کسب موفقیت در انتخابات دوره بیست‌و یکم مجلس شوراى ملى تحت عنوان فراکسیون مترقى فعالیتهاى پارلمانى خود را آغاز و سپس ضمن ائتلاف با گروه دهقانان و کارگران فراکسیون ائتلافى نهضت ششم بهمن را به وجود آوردند که در این فراکسیون مجموعا 135 نفر از نمایندگان مجلس شوراى- ملى شرکت داشتند و بدین وسیله اکثریت مجلس در دست آنها قرار گرفت.
پس از مدتى کارگردانان فراکسیون نهضت ششم بهمن که در رأس آنها حسنعلى منصور قرار داشت به منظور تشکیل حزبى شروع به فعالیت نمودند و سرانجام در تاریخ یکشنبه 24 /9 /42 رسمیت این حزب را تحت عنوان حزب ایران نوین اعلام نمودند. اینک ذیلاً به تشریح نحوه فعالیت حزب مورد بحث طبق طرح مربوطه مى‌پردازیم.
الف ـ سازمان
1ـ سازمان مصوبه
روش سازمان مصوبه این حزب طبق مواد مندرج در اساسنامه آن عبارتند از:
کنگره ـ که عالیترین مرجع و مجمع حزب بوده و حداقل هر سه سال یک مرتبه در اردیبهشت ماه با
شرکت دبیرکل و اعضاى شوراى عالى و نمایندگان حوزه‌هاى شهرى و روستائى سراسر کشور در تهران تشکیل مى‌شود.
شوراى مرکزى ـ که عبارتست از دبیرکل حزب و شصت نفر از اعضاء اصلى و 15 نفر اعضاء على‌البدل که از طرف کنگره به اکثریت نسبى براى مدت سه سال‌انتخاب مى‌شوند. ضمنا دبیرکل حزب رئیس هیئت اجرایى و مسئول کلیه امور اجرائى حزب مى‌باشد.
هیئت اجرائى مرکب از دبیرکل و بیست نفر عضو اصلى و پنج نفر على‌البدل خواهد بود که از بین اعضاء شوراى مرکزى با اکثریت آراء براى مدت دو سال انتخاب مى‌گردد.
در قسمت دوم سازمان مصوب حزب ایران نوین تشکیلات حزب قرار گرفته که عبارت‌است از : حوزه‌هاى شهرى و روستائى .
کمیته‌هاى حزب (کمیته تشکیلات ـ کمیته استان ـ کمتیه شهرستان ـ کمیته بخش ـ کمیته سازمانهاى وابسته و کمیته روابط) که مشروح آنها در اساسنامه ارسالى درج شده است.
2ـ سازمان موجود
سازمان موجود حزب ایران نوین عبارت است از :
الف ـ هیئت مؤسس که مجموعا از قریب سیصد نفر اعضاء سابق کانون مترقى ـ نمایندگان مجلس شوراى ملى وابسته به فراکسیون ائتلافى نهضت ششم بهمن و دو تن از وزراء کابینه فعلى تشکیل یافته است.
ب ـ شوراى مرکزى حزب. مرکب از شصت نفر اعضاء اصلى و پانزده نفر عضو على‌البدل که از بین هیئت مؤسس انتخاب گردیده‌اند :
ج ـ هیئت اجرائیه
هیئت اجرائیه حزب ایران نوین که در جلسه مورخ (16 /10 /42) آن حزب به شرح زیر انتخاب گردیدند :
حسنعلى منصور دبیر کل حزب، به سمت رئیس هیئت اجرائیه ـ نصرت‌اله معینیان وزیر مشاور ـ عطاءاله خسروانى وزیرکار ـ امیرعباس هویدا مدیر کل شرکت ملى نفت ایران ـ خانم دکتر فرخ روپارسائى ـ خانم عذرا ضیائى کارمند وزارت کشور ـ دکتر هادى هدایتى نماینده مجلس شوراى ملى ـ مهندس مجید عدل نماینده مجلس شوراى ملى ـ مهندس منصور روحانى مدیر کل بنگاه آب تهران ـ مهندس مجید عدل نماینده مجلس- شوراى ملى ـ مهندس تقى سرلک مدیر عامل برق و آب آذربایجان ـ مهندس فتح‌اله ستوده رئیس کارخانه شماره پنج ونک ـ دکتر منوچهر شاهقلى رئیس بیمارستان پارس ـ مهندس ابراهیم همایونفر رئیس مرکز جلب سرمایه‌هاى خارجى در بانک مرکزى ـ دکتر ناصر یگانه نماینده مجلس شوراى ملى ـ دکتر غلامرضا نیک‌پى رئیس اداره امور اقتصادى و آمار شرکت ملى نفت ـ محسن خواجه نورى نماینده مجلس شوراى ملى ـ دکتر فریدون معتمد وزیرى نماینده مجلس شوراى ملى ـ دکتر فرهنگ مهر مدیر کل نفت وزارت دارائى ـ دکتر محمد سام نماینده مجلس شوراى ملى به سمت اعضاء هیئت اجرائیه انتخاب گردیدند.
3ـ گردانندگان اصلى
گردانندگان اصلى این حزب عبارتند از
حسنعلى منصور نماینده مجلس شوراى ملى ـ عطاءاللّه خسروانى وزیر کار و خدمات اجتماعى ـ نصرت‌اللّه معینیان وزیر مشاور ـ دکتر محمد سام نماینده مجلس شوراى ملى ـ دکتر محمدعلى رشتى نماینده مجلس شوراى ملى ـ امیرعباس هویدا عضو هیئت مدیره شرکت ملى نفت و دکتر منوچهر شاهقلى پزشک جراح.
4ـ سازمانهاى وابسته
در شرایط موجود مى‌توان کانون مترقى سابق را جزء سازمانهاى وابسته به این حزب محسوب نمود.
ب ـ اساسنامه و مرامنامه
اصول اساسنامه این حزب که در آن پیرامون ارگانهاى حزبى بحث شده در (بند الف) این گزارش خاطرنشان گردیده و مشروح آن نیز در اساسنامه ارسالى ذکر شده است.
مرامنامه حزب در زمینه اجتماعى عبارتست از حفظ و صیانت حقوق فردى و اجتماعى افراد ـ تساوى-حقوق زن و مرد ـ آزادى قلم و بیان ـ داشتن حق مالکیت طبق قوانین مملکتى ـ تأمین بهداشت عمومى ـ گسترش و توسعه تعلیمات اجبارى (دوره ابتدائى براى عموم افراد ایرانى و تعلیمات حرفه‌اى و تحصیلات متوسطه و عالى درخور استعداد افراد) ـ بهبود وضع کارگران در زمینه اقتصادى ارشاد صنایع ملى و فعالیتهاى خصوصى اقتصادى به وسیله دولت ـ پایه گذارى توسعه اقتصادى و اجتماعى در دهات ـ صنعتى کردن کشور طبق برنامه جامع اقتصاد ملى ـ بهره‌بردارى از معادن و منابع زیرزمینى
کشور ـ توسعه صنعت ملى نفت و جلب سرمایه‌هاى خارجى به منظور توسعه امور اقتصادى مملکت و در زمینه سیاست داخلى و خارجى ـ حفظ روابط مملکت با کلیه کشورهاى جهان و سازمانهاى بین‌المللى براساس مصالح ملى.
ج ـ قدرت و امکانات
1ـ قدرت مالى :
بنیه مالى حزب در شرایط موجود رضایت‌بخش است زیرا کمک‌هاى اولیه کارگردانان حزب و حق ورودى بالنسبه قابل ملاحظه‌اى که از اعضاء حزبى دریافت مى‌شود (در حدود 1200 ریال) وضع مالى حزب را فعلاً تأمین نموده است.
2ـ عوامل تقویت کننده داخلى :
عوامل تقویت کننده داخلى تشویق و تبلیغاتى است که از طرف پاره‌اى از عناصر دولتى در حمایت از-حسنعلى منصور و بالنتیجه حزب ایران نوین معمول مى‌گردد. همچنین وجود فراکسیون ائتلافى نهضت ششم بهمن در مجلس شوراى ملى که اعضاء آن غالبا به عضویت شوراى مرکزى حزب انتخاب شده‌اند یکى دیگر از عوامل تقویت‌کننده داخلى این حزب است. مسئله دیگر انتشار شایعه نخست‌وزیرى قریب‌الوقوع حسنعلى منصور وسیله دوستان و ایادى وابسته به حزب ایران نوین و همچنین انتشار این مسئله که من بعد مملکت به صورت یک حزبى اداره خواهد شد و اعضاء منتخب حزب در رأس مشاغل حساس دولتى قرار خواهند گرفت موجبات تقویت حزب ایران نوین را از نظر داخلى فراهم مى‌نماید.
3ـ عوامل تقویت کننده خارجى
از نظر خارجى ظاهرا عواملى در تقویت این حزب دخالت ندارند لیکن در پاره‌اى از محافل وابسته به حزب ایران نوین گفته شده که حسنعلى منصور دبیرکل و دکتر محمدعلى رشتى عضو شوراى اصلى حزب مورد بحث از طرف محافل سیاسى وابسته به جناحهاى انگلیسى و آمریکایى پشتیبانى مى‌گردند.
د ـ فعالیتهاى اساسى
1ـ در زمینه سیاست خارجى
تأیید سیاست خارجى فعلى کشور و شناساندن حزب ایران نوین و تشریح برنامه‌هاى آتى آن به دول- خارجى کما اینکه چندى قبل خبرگزارى آلمان در ایران شرحى پیرامون موجودیت حزب ایران نوین و برنامه‌ها و طرحها و هدفهاى آینده آن به آلمان مخابره کرده که محتملاً حسنعلى منصور و سایر کارگردانان حزبى در- مخابره چنین خبرى بى‌تأثیر نبوده‌اند.
2ـ در زمینه سیاست داخلى
فعالیتهاى اساسى حزب ایران نوین در حال حاضر تأیید مصوبات ششگانه ششم بهمن ماه و فعالیت به منظور اجراء برنامه‌هاى مربوط به اصول ششگانه مورد بحث مى‌باشد.
3ـ فعالیتهاى آموزشى
فعلاً ندارد.
4ـ فعالیتهاى مطبوعاتى
این حزب کم و بیش فعالیتهاى مطبوعاتى دارد و از چندى قبل از طرف کارگردانان حزب جهت تهیه و نشر یک روزنامه ارگان، فعالیتهائى آغاز گردیده است. همچنین دعوت از پاره‌اى از مدیران جراید جهت عضویت در حزب ایران نوین و درج مطالب مربوط به حزب مورد بحث در جرائد یومیه و غیره را مى‌توان-جزء فعالیتهاى مطبوعاتى این حزب محسوب داشت.
ه ـ اقدامات مفید در مسائل اجتماعى
1ـ امور سیاسى
فعلاً ندارد.
2ـ فرهنگ
در مورد اقدامات مفید فرهنگى این حزب از نظر فرهنگیانى که از مفاد لایحه استخدامى جدید ناراضى- هستند، مخالفت حسنعلى منصور و پاره‌اى از اعضاء فراکسیون ائتلافى نهضت ششم بهمن در مجلس شوراى ملى با این لایحه و ارجاع آن به کمیسیون استخدامى مجلس و تغییرات احتمالى است که ممکن است در اثر این مخالفت در لایحه مورد بحث به نفع کارمندان بخصوص فرهنگیان به عمل آید. همچنین از چندى به این طرف از ناحیه پاره‌اى از کارگردانان حزب که در بین فرهنگیان تا اندازه‌اى صاحب نفوذ مى‌باشند فعالیتهائى جهت جلب افکار فرهنگیان و عضویت آنان در حزب مورد بحث معمول گردیده است.
3ـ بهداشت
ندارد.
4ـ امور مذهبى
ندارد.
5 ـ امور اقتصادى
در زمینه اقتصادى این حزب شروع به اقداماتى کرده و طرحهائى تهیه نموده که فعلاً از طرف مسئولین امر تحت بررسى است و احتمالاً در آینده مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
و ـ درجه نفوذ در :
1ـ نیروهاى انتظامى و شهربانى و ژاندارمرى
فعلاً ندارد.
2ـ ارتش
فعلاً ندارد.
3ـ سازمانهاى دولتى
چون کارگردانان اصلى حزب ایران نوین را بعضا رجال و شخصیتهاى دولتى تشکیل مى‌دهند لذا نامبردگان ضمن استفاده از موقعیت خود توانسته‌اند با نفوذى که بین مستخدمین ادارات مربوطه دارند موجبات گرایش پاره‌اى از این افراد را به حزب ایران نوین فراهم نمایند.
وزارت کار ـ وزارت اقتصاد ـ شرکت ملى نفت ـ سازمان بیمه‌هاى اجتماعى کارگران ـ وزارت فرهنگ ـ بنگاه راه‌آهن را مى‌توان در زمره این قبیل سازمانهاى دولتى نام برد.
4 ـ سازمانهاى فرهنگى
در پاره‌اى از محافل فرهنگى نسبتا نفوذ دارد.
5 ـ دانشگاه
فعلاً ندارد.
6 ـ دانشجویان مقیم خارج از کشور
فعلاً ندارد.
7ـ کارگران صنعتى و کشاورزى
به عللى که در ردیف (3) بند (و) ذکر شد در پاره‌اى از سازمانهاى کارگرى این حزب نفوذ دارد.
8ـ سایر طبقات اجتماع
نفوذ این حزب فعلاً در مواردیست که در بالا گفته شده است.
زـ تبلیغات
دامنه تبلیغات این حزب مرتبا گسترش مى‌یابد و عوامل تبلیغاتى آن نمایندگان مجلسین و ایادى وابسته به این حزب و پاره‌اى از جرائد کشور مى‌باشند.
ح ـ روابط
1ـ با احزاب و دستجات داخلى
روابط این حزب فعلاً با کانون مترقى سابق است که مى‌توان گفت با تشکیل حزب ایران نوین کانون-مزبور نیز به خودى خود در این حزب ادغام گردیده است.
2ـ با احزاب و دستجات خارجى
فعلاً ندارد.
3ـ با دولت و مجلسین
روابط حزب ایران نوین با دولت ظاهرا حسنه بوده و با آنکه گفته مى‌شود حزب مزبور منبعد دولتهاى آینده را تشکیل خواهد داد لیکن در شرایط موجود تضادى با دولت فعلى ندارد. از نظر روابط
با مجلسین نیز همانطور که استحضار دارند حزب ایران نوین اکثریت مجلس شوراى ملى را در دست دارد و با مجلس سنانیز على‌الاظاهر روابط حسنه دارد.
ت ـ عللى که موجب ضعف یا قدرت حزب را فراهم مى‌کند.
یکى از عواملى که موجبات ضعف یا قدرت حزب یا جمعیتى را فراهم مى‌کند شخصیت ـ نفوذ معنوى و تجارب رهبر یا گردانندگان حزب و جمعیت مذکور مى‌باشد که در مورد حزب ایران نوین نیز همین مسئله صادق بوده و حال آنکه محافل وارد به امور سیاسى شخص حسنعلى منصور دبیرکل فعلى حزب ایران نوین را عارى از تجارب کافى و پختگى سیاسى دانسته و بعید مى‌دانند که حزب ایران نوین تحت رهبرى وى در آینده بتواند از موقعیت‌هاى مساعد به موقع به نفع حزب و مملکت بهره‌بردارى نماید. مسئله دیگرى که موجبات ضعف این حزب را فراهم مى‌نماید خط مشى سیاسى گذشته پدر وى على منصور نخست‌وزیر اسبق ایران و اتهامى است که در مورد جانبدارى از سیاست انگلیس به وى نسبت داده شده کمااینکه در پاره‌اى از محافل سیاسى از هم‌اکنون اینطور انتشار یافته که حسنعلى منصور نیز در آینده از همان روش پیروى خواهد نمود و از طرف همین محافل حتى گفته شده که تأسیس این حزب بنا به توصیه على منصور انجام گرفته و پیشرفت سریع حسنعلى منصور نیز مربوط به فعالیتهاى پشت‌پرده بعضى از سیاستهاى بیگانه مى‌باشد. همچنین اعلام موجودیت این حزب از طریق دستگاههاى تبلیغاتى دولتى و تشکیل اولین جلسه آن در تالار فرهنگ که یک مؤسسه دولتى است موجب شده است که اکثریت مردم حزب مورد بحث را ساخته و پرداخته مقامات دولتى
دانسته و یا تجاربى که از دو حزب ملیون و مردم دارند از استقبال طبیعى از این حزب خوددارى نمایند.
از طرف دیگر عضویت قریب یکصد و سى نفر از نمایندگان مجلس شوراى ملى و دو نفر از وزراء دولت فعلى نیز از عواملى است که به تقویت این حزب کمک شایانى مى‌نماید.
ى ـ پیش‌بینى حوادث آینده و دور
به طور کلى وضع آینده این حزب بستگى به اوضاع و جریانات سیاسى کشورـ مسئله سپردن دولت-به کارگردانان حزب مذکور ـ نحوه تلاش و فعالیت و ابراز لیاقت رهبران و مؤسسین حزب داشته و چنانچه سران این حزب بتوانند عملاً به مردم ثابت نمایند که موجودیت حزب آنها در زمینه‌هاى مختلف سیاسى ـ اقتصادى و اجتماعى مفید به حال مملکت مى‌باشد. مسلما حزب ایران نوین قوام و ثبات بیشترى یافته و خواهد توانست به صورت یک حزب واقعى و پایدار درآید و این آزمایش به عمل نخواهد آمد مگر آنکه حزب دولت را در دست بگیرد و تنها در صورت به دست گرفتن زمام امور کشور است که میزان کاردانى و لیاقت کارگردانان حزب به ثبوت خواهد رسید.