تاریخ سند: 9 تیر 1352
موضوع: فعالیت عدهای از معاودین
متن سند:
به: تیمسار مدیریت کل اداره هشتم
از: اداره دوم عملیات 823
مورخه: 9 /4 /52
محترماً به استحضار عالی میرساند: اطلاعات واصله از منبع 23005 حاکی است که تعدادی از معاودین ایرانی از عراق که روحانی میباشند، ضمن تشکیل جلساتی به نام طرفداران خمینی گرد هم اجتماع نموده، ضمن انتقاد از حکومت، از نظریات خمینی طرفداری مینمایند که گزارشات منبع و تشکیل جلسات به موقع به عرض رسیده است افرادی که تاکنون [به] وسیله منبع مورد شناسایی قرار گرفتهاند به شرح زیر است:
1ـ محمد بهشتی1، معمم، رهبر تشکیلات طرفداران خمینی
2ـ محمد افشار، طلبه علوم دینی
3ـ شیخ سعید، معمم واعظ مسجد جامع تهران
4ـ شیخ کاظم گلرو، طلبه علوم دینی
5ـ سید محمد قزوینی، طلبه علوم دینی2
به منظور آگاهی بیشتر از فعالیت این گروه و ارزیابی منبع، اصلح است اقدامات به شرح زیر انجام شود:
1ـ بین اعضاء گروه پس از شناسایی یک نفر از آنها نشان و جلب همکاری گردد که در این مورد اقدامات اولیه شناسایی این افراد به عمل آمده و اقدام در مورد نشان کردن یک نفر از آنها ادامه دارد.
2ـ ضبط مذاکرات انجام شده این گروه در یکی از جلسات.
که به این منظور منبع 23005 آموزش لازم داده شده تا در صورت تصویب در جلسه متشکله در تاریخ 9 /4 /52 در منزل شخصی به نام قائمی واقع در خیابان شاهپور کوچه بانک کارگشایی مذاکرات انجام شده را طبق طرح پیوست ضبط گردد.
مضافاً به استحضار عالی میرساند این جلسات سه مرتبه متوالی در منزل یکی از اعضاء تشکیل و سپس جلسه به محل دیگری منتقل میگردد.
3ـ مراتب به اداره کل سوم اعلام شود تا ضمن تهیه طرح مشترک، نسبت به پیگیری موضوع اقدام شود.
4ـ کلیه مدارک و اطلاعات موجود در اختیار اداره کل سوم گذارده شود تا رأساً اقدام نماید.
مراتب جهت استحضار و صدور هرگونه اوامری از لحاظ عالی گذشت.
توضیحات سند:
1.
آیتالله شهید دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی: در دوم آبان 1307 در شهر اصفهان در محله لومبان و در خانوادهای روحانی متولد شد.
تحصیلات خود را در سن چهار سالگی از مکتب خانه آغاز کرد و در جمع خانواده به عنوان یک نوجوان تیزهوش شناخته شد.
دوره ابتدائی را به سرعت پشت سرنهاد و در سال 1321 برای تحصیل معارف اسلامی دوره دبیرستان را رها کرده و به مدرسه صدر اصفهان رفت.
از سال 1321 تا 1325 در اصفهان تحصیلات ادبیات عرب، منطق، کلام و سطوح فقه و اصول را با سرعت خواند که این سرعت و پیشرفت موجب شده بود که حوزه آنجا با لطف فراوانی با وی برخورد کند.
مرحوم شهید بهشتی در اردیبهشت 1331 با یکی از بستگانش که او نیز از خانوادهای روحانی بود ازدواج نمود که ثمرهاش چهار فرزند، دو دختر و دو پسر میباشد.
در سال 1325 به قم عزیمت نمود و حدود 6 ماه در قم بقیه سطح، مکاسب، و کفایه را تکمیل نمود.
کفایه را پیش آیتالله حاج شیخ مرتضی حائرییزدی و مکاسب را پیش مرحوم ِآیتالله محقق داماد خواند.
از اول سال 1326 درس خارج فقه را نزد اساتید بزرگواری همچون مرحوم آیتالله محقق داماد و حضرت امام خمینی، مرحوم آیتالله بروجردی و مرحوم آیتالله خوانساری گذراند.
در سال 1327 به فکر ادامه تحصیلات در شکل جدید افتاد بنابراین با گرفتن دیپلم ادبی به صورت متفرقه و آمدن به دانشگاه معقول و منقول آن زمان که اکنون الهیات و معارف اسلامی نام دارد دوره لیسانس را گذراند.
وی برای تسلط بر زبان انگلیسی با یک استاد خارجی به فراگیری زبان پرداخت و برای تأمین هزینه، خود تدریس مینمود.
در سال 1330 از دانشگاه فارغالتحصیل شد و برای ادامه تحصیل حوزوی به قم برگشت و در دبیرستان حکیم نظامی قم به تدریس زبان انگلیسی مشغول شد.
از سال 1330 تا سال 1335 بیشتر به کار فلسفی میپرداخت و به درس اسفار و شفاء استاد علامه طباطبائی میرفت.
در مدت پنج سال شبهای پنجشنبه و جمعه با عدهای از بزرگان همچون مرحوم استاد مطهری و عده دیگری جلسه بحث پرشور و سازندهای داشتند که حاصل آن به صورت متن کتاب روش رئالیسم تنظیم و منتشر شد.
در اعتصابات 26 تا 30 تیر 1331 فعالیت داشت و شاید اولین یا دومین سخنرانی در جمع اعتصاب کنندگان در اصفهان که در ساختمان تلگرافخانه بود را انجام داد.
در سال 1333 در قم با همکاری عدهای از دوستان، دبیرستانی به نام دین و دانش تأسیس کردند که ضمن تدریس، مسئولیت اداره آن را نیز برعهده داشت.
در سالهای 1335 تا 1338 دوره دکترای فلسفه ومعقول را در دانشگاه الهیات گذراند و در سال 1338 جلسات «گفتار ما» را در تهران جهت رساندن پیام اسلام به نسل جوان جستجوگر با شیوه جدید آغاز نمود که بعدها نتیجه آن به صورت سه جلد کتاب «گفتار ما» و یک جلد به نام «گفتار عاشورا» منتشر شد.
در سال 1339 به فکر ساماندادن حوزه علمیه قم افتاد و به کمک دوستانش طرح و برنامه تحصیلات علوم اسلامی در حوزه را پایهگذاری نمودند که پایهای شد برای تشکیل مدارس نمونهای که معروفترین آنها مدرسه حقانیه یا مدرسه منتظریه به نام مهدی منتظر(عج) است.
در مبارزات سال 1341 به رهبری حضرت امام خمینی (ره) حضور فعال داشت.
وی در همان سال در قم به مناسبت تقویت پیوند دانشآموز و دانشجو و طلبه به ایجاد کانون دانشآموزان قم دستزد که مسئولیت اینکار برعهده شهید مفتح بود.
در سال 1342 با جمعیت «هیئتهای مؤتلفه اسلامی» رابطه فعال و سازمانیافتهای پیدا کرد و به پیشنهاد شورای مرکزی؛ حضرت امام (ره) گروه چهار نفرهای به عنوان شورای فقهی و سیاسی این جمعیتها را تعیین نمودند که مرحوم شهید بهشتی و آیتالله مطهری عضو آن بودند.
دور از دخالت دستگاههای جهنمی رژیم، در جلساتی توانستند کتابهای جدید تعلیمات دینی مدارس را با شهید باهنر و بعضی دوستانشان مانند مرحوم آقای روزبه تغییر بدهند.
در سال 1342 با اصرار حضرات آیات حائری و میلانی به مسجد هامبورگ که به دست مرحوم آیتالله بروجردی بنیانگذاری شده بود رفت و در آنجا با کمک سازمانهای دانشجوئی ایرانی، هسته اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان گروه فارسی زبان را بهوجود آورده و به مرکز اسلامی هامبورگ سامان بخشید.
در طی پنجسال اقامت در هامبورگ سفری به حج و بعد به سوریه، لبنان و ترکیه جهت بازدید از مناسبتهای اسلامی و تجدید عهد با امام موسیصدر داشت و سفری هم به عراق جهت دیدار با حضرت امام انجام داد.
در سال 1349 به ایران آمد و برنامههای تحقیقاتی گستردهای را شروع نمود از سال 1350 روزهای شنبه جلسه تفسیر قرآنی به عنوان مکتب قرآن تشکیل داد که در آن حدود 400 الی 500 نفر شرکت میکردند.
در سال 1355 هستههائی برای کارهای تشکیلاتی ایجاد نمود که به دنبال آن در سالهای 1356 ـ 1357 روحانیت مبارز شکل گرفت.
بعد از رفتن امام به پاریس، چند روزی خدمت ایشان رفته و با نظرهای ارشادی و دستورات حضرت امام (ره)، شورای انقلاب را شکل دادند.
شهید بهشتی یکی از مؤثرترین و فعالترین اعضای این شورا بود که در رفع و حل مشکلات جامعه انقلابی آن روز تلاش خستگی ناپذیر و پرشوری از خود نشان داد.
او پس از آنکه با رأی مردم تهران به مجلس خبرگان ـ که وظیفه تدوین قانون اساسی جمهوری اسلامی را برعهده داشت ـ راه یافت، توسط اعضاء به ریاست مجلس رسید.
وی در این جایگاه با مدیریتی بینظیر و مثالزدنی موفق به تدوین اصول قانون اساسی و مهمتر از همه اصل اساسی ولایت فقیه به عنوان رکن نظام اسلامی شد.
قانونی که وی آن را «خودمانی و متناسب با فرهنگ و نیاز و بافت اجتماعی ملت ایران» میدانست.
شهید بهشتی علاوه بر این از سوی حضرت امام(ره) به عنوان رئیس دیوان عالی کشور برگزیده شد.
بنیانگذاری نظام نوین قضائی بر مبنای اصول اسلامی توسط ایشان و در همین دوره انجام گرفت.
احیای حکم اسلامی قصاص که در زمان رژیم پهلوی از نظام قضائی ایران حذف شده بود.
علیرغم مقابله، مخالفت و بحرانسازی خط نفاق و گروههای غرب و شرقزده از دیگر دستاوردهای دوران مدیریت ایشان بر نظام قضائی کشور است.
بخش دیگری از فعالیتهای مبارزاتی شهید بهشتی به تأسیس حزب جمهوری اسلامی با همراهی شماری از بزرگان انقلاب از جمله آیتالله خامنهای، شهید باهنر، حجتالاسلام هاشمی رفسنجانی و آیتالله موسوی اردبیلی و ...
.
باز میگردد ...
.
سرانجام در دفتر مرکزی حزب در هفتم تیر 1360 به دست سازمان منافقین به همراه بیش از هفتاد تن از همفکرانش، به دیدار معبود شتافت.
(ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید آیتالله دکتر سیدمحمد حسینی بهشتی، مرکز بررسی اسناد تاریخی، چاپ اول، سال 1377)
2.
ساواک در ادامه این نامه شرح حال مختصر افراد یاد شده را چنین مینویسد:
سید محمدحسین [حسینی] بهشتی: نامبرده که معمم میباشد در حدود 48 سال سن دارد مدت پنج سال در آلمان نماینده خمینی بوده و چندبار به عراق مسافرت نموده است.
مشارالیه آشنا به زبانهای عربی، آلمانی، انگلیسی و ترکی میباشد و درحال حاضر در تهران، خیابان تورج، خیابان مظهری، کوچه منطقی، منزل چهارم دست چپ تلفن 864485 اقامت دارد.
شیخ محمد افشار: نامبرده طلبه علوم دینی است که مدت شش سال در عراق بوده و الان در هفته سه روز به تهران میآید و در مسجد مروی نزد سیدمحمد قزوینی اقامت دارد و بقیه هفته را در قم مشغول تحصیل دینی است و مشارالیه کتابخانهای تأسیس کرده به نام کتابخانه سیار اسلامی.
(مدرسه خان)
شیخ کاظم گلرو: نامبرده نیز مدت پنج سال در عراق بوده و در نجف فعالیت زیادی میکرد و چندبار اعلامیههایی در دستش مشاهده شده است.
مشارالیه طلبه علوم دینی در مسجد سپهسالار است و در تهران، باغ صبا، خیابان سلیم، کوچه ادیب، پلاک 16 اقامت دارد.
سیدمحمد قزوینی: نامبرده 27 ساله، طلبه علوم دینی و از معاودین میباشد که دو سال قبل از طریق خسروی به ایران وارد و هماکنون در مسجد مروی اتاق شماره پنج مشغول تحصیل بوده و در همانجا نیز اقامت دارد.
منبع:
کتاب
پایگاههای انقلاب اسلامی، مسجد جامع بازار تهران به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 372