صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

نخست وزیری سازمان اطلاعات و امنیت کشور س.ا.و.ا.ک

نخست وزیری سازمان اطلاعات و امنیت کشور س.ا.و.ا.ک


متن سند:

در پاره ای از محافل گفته می شود.
خلیل ملکی رهبر حزب نیروی سوم با امان اله قریشی ـ شرمینی و رسول پرویزی نویسنده روزنامه ایران ما همکاری سیاسی داشته و در نظر دارند که ضمن تماس با آقای علم1 هسته مرکزی حزب اقلیت را تشکیل دهند.
منبع کاملاً موثق ارزش خبر.
تأیید شده اصل در پرونده 317 ـ 7 ـ ح بایگانی است

توضیحات سند:

1ـ امیراسداللّه علم پسر محمد ابراهیم خان شوکت الملک، خان منطقه قائنات و بیرجند.
در سال 1298 ش در بیرجند زاده شد.
تحصیلاتش را تا اخذ دیپلم کشاورزی در بیرجند و کرج ادامه داد.
اما از ادامه تحصیلات عالی باز ماند.
او که خاندانش به دلیل حکمرانی در مناطق مرزی مجاور سرحد هندوستان با سرویس های اطلاعاتی انگلستان روابط تنگاتنگی داشتند در سال 1318 با دختری از خانواده های اشرافی وابسته به بریتانیا یعنی ابراهیم خان قوام الملک شیرازی ازدواج کرد.
این خاستگاه خانوادگی و آن ازدواج در پیشرفت های بعدی علم جوان که در دهه 20 به جای پدر، امیر قائنات و مرتبط با انگلیسی ها شده بود، تأثیر به سزایی داشت.
علم در سن 26 سالگی فرماندار کل بلوچستان شد، بعد از سرنگونی دولت مصدق به دربار پهلوی وفادار ماند و از این پس تا پایان عمر از جمله مشاوران نزدیک شاه باقی ماند.
اسداللّه علم در تمامی این سالها خود را «غلام خانه زاد» دربار می دانست.
در سال 1341 شاه پس از جلب اعتماد دولت آمریکا علی امینی را از نخست وزیری برکنار و فرد مورد اعتماد خود یعنی اسداللّه علم را که خود از بزرگترین ملاکان و فئودال های کشور به شمار می رفت مأمور اجرای طرح اصلاحات ارضی کرد و به نخست وزیری گمارد.
در دوران صدارت علم قیام خونین 15خرداد به رهبری امام خمینی (ره) روی داد و علم در سرکوبی این قیام و کشتار مردم مسلمان نقش مستقیمی داشت.
در سال 1343 علم تصدی ریاست دانشگاه پهلوی شیراز را بر عهده گرفت.
اما در سال 1344 به مقام وزارت دربار منصوب و تا سال 1356 و اندکی قبل از مرگ خود (25 فروردین ماه 1357) در همین سمت باقی ماند.
در طول تمام این سالها علم یکی از محرمترین نزدیکان و شاهدان شاه به شمار می رفت و بسیاری معتقدند مرگ نابهنگام و فقدان او در سردرگمی و انفعال و روان پریشی شاه در جریان انقلاب تأثیر به سزایی داشت.
ـ مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی.
ج.
م.
(تهران : اطلاعات 1370) ص 54 ـ 35 ـ ماروین زونیس.
شکست شاهانه.
ترجمه عباس مخبر (تهران : البرز، 1371) صفحات مختلف ـ اسداللّه علم خاطرات دهم (تهران : کتابسرا، 1372).

منبع:

کتاب چپ در ایران - کادرهای حزب توده به روایت اسناد ساواک - جلد دوم صفحه 338

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.