تاریخ سند: 10 مرداد 1342
متن سند:
گیرنده : مدیریت کل اداره سوم شماره : 444 محترما معروض می دارد : در اجرای اوامر به آقایان روحانیونی که از ولایات به مرکز آمده بودند وسیله ساواک تهران ابلاغ گردید به محلهای اولیه سکونت خویش مراجعت نمایند و کلیه آقایان نیز حرکت کردند منتهی پاره ای از آنها مثل آیت الله کمالوند مقیم خرم آباد برای زیارت مشهد رفته که پس از چند روز توقف تهران آمده به خرم آباد عزیمت نماید چون امکان دارد تا موقعی که سران آنها در تهران باشند پاره ای از آقایان مذکور برای اجرای برنامه خود محرمانه مراجعت کرده و در حال اختفا بسر برند و تجمع آنها در محیط محرمانه باشد علیهذا در صورتی که اولیای امور مصلحت بدانند به آقایان آیت اله شریعتمداری ـ نجفی ـ میلانی که از این دستور مستثنی و ابلاغ نشده بود که حرکت نمایند بنحو عاقلانه و در محیط مناسبی به وسیله دوستان و ایادی که دارند ابلاغ شود که آقایان مذکور هم به قم و مشهد مراجعت نمایند زیرا بودن آنها باتوجه به وضعیت حاضره در تهران دارای معایب زیر می باشد.1ـ افراد وابسته به جبهه ملی ـ مالکین ناراضی ـ کارخانه داران ـ بازاریهای متعصب ـ کاندیدای وکالت که با اوضاع حاضره از وکیل شدن خویش مأیوس هستند و بالاخره ایادی ماجراجو تا موقعی که آقایان تهران باشند آنها را راحت نگذارده به وسایل مختلف در آنها نفوذ کرده تحت تأثیر قرارشان می دهند و باالنتیجه امکان تجدید صحنه های سابق از قبیل تشکیل اجتماعات ـ دادن اعلامیه ـ سخنرانی علیه دولت و غیره می رود.
2ـ در جریان اخیر همه مردم فهمیدند که روحانیون منظور و هدف خاص نداشته به علاوه آن قدرت روحانی که متصور بود دارا باشند فاقد می باشند و چون خودشان هم به این اصل پی برده اند برای تجدید قوا و تأمین قدرت روی منافع شخصی خواه ناخواه تا روزی که در تهران اقامت داشته باشند یکدیگر را از نزدیک ملاقات درصدد کسب قدرت برخواهند آمد.
3ـ چنانچه در این مدت دیده شد افرادی مانند آیت الله بهبهانی ـ بنی صدر همدانی ـ آیت الله چهل ستونی ـ شیخ حسن تهرانی فرزند چهل ستونی و چند نفر دیگر که ساکن تهران می باشند و از ابتدای امر اداره کننده و گرداننده فعالیت های مضره بوده برای بسط نفوذ خود اطراف آنها را گرفته به عناوین مختلف استفاده تبلیغاتی می نمایند ولی وقتی پراکنده گردند این جریانات خود به خود منتفی خواهد شد.
4ـ در جلساتی که آقایان در تهران تشکیل می دادند افراد جوان معممی دیده می شدند که کمتر آقایان روحانیون آنها را می شناختند و همین افراد بودند که مانع سازش روحانیون شده به نام از بین رفتن مذهب سمپاشی می کردند در صورتی که اگر آقایان به محل های خویش بروند افراد مزبور ناشناس موفق به ملاقات آنها نشده هر یک در محیط خود کلیه افراد معمم و روحانی مقیم محل خود را می شناسند.
5 ـ جسته گریخته شنیده می شود آقایان روحانیون قصد دارند علاوه بر پنج نفر روحانی طراز اول عده ای از کاندیدهای خود را به مجلس شورای ملی بفرستند و چون انتخابات و اخذ آراء قریبا شروع می شود بهتر است آقایان مجتمع نبوده متفرق باشند و حتی گفته اند در صورت ضرورت انتخابات را تحریم خواهند کرد.
6ـ چون شایعه است آقایان روحانیون تا موقعی که آیات اللّه خمینی ـ قمی ـ محلاتی مرخص نشوند از تهران خارج نخواهند شد و به هر ترتیبی باشد وسیله استخلاص آنها را فراهم خواهند کرد همین موضوع باعث امیدواری و تقویت متعصبین گشته می گویند در آتیه نزدیکی آقایان خمینی و سایر آقایان مرخص و همان قدرت و تجمعات سابق تجدید خواهد شد ـ چند نفر ماجراجو و معمم هم به مردم می گویند اتهاماتی که به خمینی درباره داشتن ارتباط با خارجی ها زده بودند تمام جعل و ساختگی بوده و اگر صحت می داشت دولت آنها محاکمه و یا تبعید می نمود عده ای هم این موضوع را باور کرده اند علیهذا در صورتی که مسئولین امور که در صدد واقع و به اوضاع و احوال سیاست روز و چگونگی جریانات وقوف کاملی دارند مصلحت بدانند هر چه زودتر تکلیف محاکمه یا تبعید آقایان هم تعیین و به موقع اجرا گذارده شود حسن اثر داشته از خیلی شایعات و امید به تجدید قدرت جلوگیری خواهد شد.
صدور هرگونه دستوری منوط به اوامر عالیست.
نشاط 10 /5 /42 اداره سوم 10 /5 آیت الله خمینی آزاد شده و عکس العمل مردم و روحانیون نیز در برابر این آزادی به اطلاع این بخش رسیده است.
فعلاً در پرونده تظاهرات 15 خرداد بایگانی شود.
13 /5 آقای شهابی اکنون که آیات مزبور1 آزاد شده اند باید عکس العمل روحانیون و مردم را در برابر این آزادی مورد بررسی قرار داد آیا به تحریکات خود ادامه خواهند داد؟ آیات دست از تحریک برخواهند داشت ؟ به هر صورت در این زمینه طرح نیازمندی اطلاعاتی تهیه فرمایند.
22 /5
توضیحات سند:
1ـ شیخ بهاءالدین محلاتی فرزند مرحوم حاج شیخ محمد جعفر محلاتی در سال 1314 ه.ق در نجف اشرف متولد شد.
مدت ده سال از محضر اساتیدی چون آیت الله ضیاءالدین عراقی، سید محمد کاظم شیرازی و مرحوم آقا شیخ محمدحسین اصفهانی بهره مند گردید و پس از اخذ اجازه و ارتقاء مقام و فوت پدر در مسجد مولای شیراز به امامت و ارشاد خلق پرداخت.
مرحوم آیت الله محلاتی در برخورد با هر کس آنچنانکه شایسته او بود، حقش را ادا می کرد و لذا در اولین برخورد شدیدا تحت تأثیر اخلاق و ادب و انسانیت و جذابیت او قرار می گرفتند.
وی علاوه بر تربیت علماء و دانشمندان مذهبی و طبقات مختلف مردم به تأسیس جلسه نقد و بررسی و بحث در اصول عقاید همت گماشت و برای نخستین بار در ایران جلسات آموزشی برای معلمان و فرهنگیان تشکیل داد.
آیت الله محلاتی همانند پدر بزرگوارش، مخالف رژیم طاغوتی رضاخان و محمدرضا بود و در برابر مظالم و مفاسد و نظامات غیر شرعی ایستادگی می نمود.
در حالی که بیست سال داشت، همراه پدرش در قیام دلیران تنگستان شرکت نمود و مدت ده ماه، در تمام مراحل همراه پدر بزرگوار خود در جبهه به سر برد.
در جریان انقلاب شکوهمند اسلامی نیز نقشی فعال داشته و اعلامیه ها و بیانیه های متعددی نیز در این رابطه از او صادر شده است.
وی در طول عمر شریفش هرگز از ارشاد مردم و مبارزه علیه رژیم پهلوی غفلت نکرد و در این راه چندین بار زندانی و تبعید گردید و سرانجام در سال 1360 بر اثر سکته قلبی در سن 87 سالگی به لقاءاللّه پیوست.
ر.ک: کیهان، 28 مرداد 1360، مجله تاریخ و فرهنگ معاصر، 1372، صص 252 ـ 228 جمهوری اسلامی، 28 مرداد 1360، ص 11 دانشمندان و سخن سرایان فارس، محمدحسین رکن زاده گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج 5، صص 459 458