تاریخ سند: 5 اردیبهشت 1315
سید محمد سلطان الواعظین
متن سند:
13150205
نمره ۷۳6
مورخه- ماه ۱۳۱
نمره قبل –
کرمان
کفیل تیپ
تاریخ 5 /2 /15
کارتن/ دوسیه
عطف به نمره ۴۰ – 31 /1 /15 راجع به سید محمد سلطان الواعظین و به طور کلی در موضوع موعظه و مجالس روضه اوامر مبارک به رئیس شهربانی تهران ابلاغ گردیده که دستور لازم به شهربانی کرمان صادر نماید.
سرلشگر ضرغامی1
رمز شود.
توضیحات سند:
١- سرلشگر عزیزالله ضرغامی کفیل ستاد ارتش جزء افسرانی بود که به همراه حسینعلی رزم آرا و کلنل محمدتقی خان پسیان در دوره ششم آموزشگاه مدرسه نظام آموزش دیده و به درجه افسری رسید و ابتدا در رژیمان[فوج، هنگ] سرباز وزارت جنگ به خدمت مشغول شد و مدتی نیز فرماندهی قسمت سربازان ساخلو رشت را عهده دار بود. سپس به خدمت ژاندارمری دعوت و به رژیمان پنجم قزوین مأمور شد و سمت مترجمی ماژور «چلیسترم» فرمانده رژیمان را دارا شد. بعداً به ریاست گروهان زنجان منصوب شد و چون در این زمان در حوزه بویین زهرا واقعه‌ای رخ داد که حاجت به علمیات جنگی بود لذا ضرغامی از زنجان احضار و با انتصاب به فرماندهی باطالیون دوم[گردان دوم] برای ختم غائله به بویین زهرا اعزام شد و مأموریت خود را با موفقیت انجام داده و بدرجه ماژوری نایل شد و تا شروع جنگ جهانی اول فرماندهی باطالیون دوم بویین زهرا را به عهده داشت. قبل از کودتای ۱۲۹۹ ش فرماندهی رژیمان اول یوسف آباد را به عهده داشت. در تاریخ ۱۵ آذر ۱۳۰۰ ش (یکسال بعد از کودتا) سردار سپه سرهنگ گروپ سوئدی را از فرماندهی ژاندارمری خلع و سرهنگ عزیزالله ضرغامی به فرماندهی ژاندارمری منصوب کرد. در ۱۴ دی ماه ۱۳۰۰ طبق فرمان سردار سپه به عضویت شورای قشونی (ارکان حرب کل قشون) در آمد به مدت ۳ ماه مسئول تشکیل مدارس نظام(دانشکده افسری فعلی) بود و در مورخه ۱ فروردین ۱۳۰۷ به مناسبت سال جدید عده‌ای از صاحب منصبان قشون ترفیع درجه گرفتند که از آن جمله سرهنگ عزیزالله ضرغامی که در آن موقع فرمانده تیپ مکران را عهده دار بود، به درجه سرتیپی ارتقاء یافت. در مورخه ۲۶ فروردین ۱۳۰۹ ضرغامی به ریاست تشکیلات امنیه منصوب شد. در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۹۲ عده‌ای از صاحب منصبان قشون ترفیع درجه گرفتند و ضرغامی در این میان از سرتیپی به امیر لشگری ارتقاء یافت. در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۹۳ امیر لشگر ضرغامی به کفالت ارکان حرب قشون منصوب گردید و تا ۹ مهر ۱۳۲۰ در این سمت باقی بود و وی در این مدت مسئولیت دانشگاه جنگ را برای مدتی در اختیار داشت. بدین ترتیب که در مورخه ۱ شهریور ۱۳۱۴ دانشگاه جنگ تاسیس شد و کار خود را آغاز کرد برای تاسیس دانشگاه جنگ یک هیأت فرانسوی تحت ریاست سپهبد «ژاندار» وارد ایران شدند. در این زمان ضرغامی به ریاست آن برگزیده شد. در مورخه ۹ مهر ۱۳۲۰ سرلشگر مرتضی یزدان پناه به ریاست ستاد ارتش برگزیده شد و ضرغامی رئیس سابق ستاد فرمانده دانشکده افسری شد. در ۶ آبان ۱۳۲۰ در ارتش تصفیه دامنه داری صورت گرفت و غالب امرای دوره رضا شاه بازنشسته شدند که از آن جمله سرلشگر ضرغامی بود. وی بعدا به سناتوری مجلس سنا برگزیده شد و در زمان انقلاب اسلامی پس از خروج محمدرضا پهلوی از ایران در گذشت. عزیزالله ضرغامی افسری بود بلند قامت و تا حدی سنگین وزن، چشم و ابرو مشکی و صورتی گندمگون داشت دارای چشمانی ضعیف و نزدیک بین بود و عینک نمره بالا بر چشم می‌زد. رضاخان چون خودش جزء قزاق بود از ژاندارمها خوشش نمی‌آمد. ولی با این حال ضرغامی را که جزء افسران ژاندارمری بود دوست داشت و او مدت طولانی رئیس ستاد ارتش بود (کفیل و سپس رئیس ستاد ارتش بود) و هر گونه دسیسه و بدگویی علیه او در نزد رضا شاه بی‌ثمر بود. او خود را فردی متشرع و اهل عبادت و زهد نشان می‌داد و تنها افسری بود که در ارتش اجازه داشت ریش بگذارد. در عین حال سختگیر و سنگدل بود! در اوایل سلطنت رضاشاه با اختیار تام از او مأمور تصفیه ژاندارمری کل کشور شد او به همه مراکز، حتی به پاسگاههایی که منشاء شکایتها شده بودند سرکشی می‌کرد. حکایت کرده‌اند که در بسیاری از نقاط به تشخیص خود دستور می‌داد خطارکاران را مدام شلاق بزنند تا دوباره دستور دهد که دست نگهدارند و در این مدت مشغول نماز می‌شد. تا هر زمان که خود می‌خواست نماز را طولانی می‌کرد(!) درجات بعضی افسران را می‌گرفت یا افراد را خلع درجه می‌کرد که به اغراق می‌گفتند پس از چند ماه سرکشی و شلاق زنی و درجه گیری، یک گونی ستاره سر دوشی با خود همراه آورده بود. این شخص متشرع و متدین! یکی از عوامل مهم ثبات حکومت دیکتاتوری و ضد دین و شرع رضا خان بود، به طوری که در ادامه اسناد خواهید دید نقش بر جسته او در وقایع کشف حجاب و فشار بر مردم ایران قابل توجه است (ر.ک : پنجاه سال تاریخ نیروی زمینی شاهنشاهی ایران، محمد کاظمی صفحات ۱۱۷ و ۱۱۸ و گلگون کفنان، گوشه‌ای از تاریخ نظامی معاصر، سرتیپ میر حسین یکرنگیان، صفحات ۲۳۷ و ۲۵۲ و تاریخ ژاندارمری ایران، پرویز افسر، صفحه ۱۱۶ و روز شمار تاریخ ایران، دکتر عاقلی، جلد اول، صفحات ۱۶۳، ۲۲۹، ۲۵۱، ۲۷۱، ۲۸۱، ۲۸۹، ۳۳۷، ۳۳۹ و خاطرات سرهنگ جلیل بزرگمهر، صفحات ۳۰۹ تا ۳۱۱ و ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، حسین فردوست، جلد اول صفحه ۷۸)
منبع:
کتاب
تغییر لباس و کشف حجاب به روایت اسناد صفحه 81
