موضوع : مسافرت آقای موسی صدر به قطر
تاریخ سند: 11 فروردین 1352
موضوع : مسافرت آقای موسی صدر به قطر
متن سند:
[به]: 721 [از]: 221 شماره : 447 /221 در تاریخ 1 /12 /51 آقای سید موسی صدر و همراهان با هواپیمای خلیج از بحرین وارد قطر شدند و مورد استقبال مقامات قطری و سفیر شاهنشاه آریامهر سفیر لبنان در قطر و گروهی از شیعیان سرشناس قطر قرار گرفتند و از طرف دولت از وی در هتل خلیج که به مناسبت سالروز بدست گرفتن حکومت وسیله شیخ خلیفه حاکم قطر افتتاح شده است، اقامت کرد و دو اتومبیل آخرین سیستم از طرف دولت قطر در اختیار او گذارده شد.عنوان مسافرت او به کشورهای خلیج فارس تماس با شیعیان این مناطق و اطلاع از اوضاع آنها و آشنایی با علمای سنی مذهب و ایجاد حسن تفاهم بین شیعیان و اهل سنت و در ضمن جمع آوری اعانه هایی جهت ساختن یک دانشگاه برای شیعیان بوده است، شاید هم جمع آوری اعانه اصل منظور از مسافرت بوده باشد.
آقای سید موسی صدر در خلال مدت توقف خود در قطر با امیر قطر و شیخ سحیم وزیر خارجه قطر و جمعی از علمای مصری و سودانی و قطری و قضات شرعی قطر ملاقات و مذاکراتی انجام داده است.
در این ملاقاتها درباره دانشگاه و بیمارستانی که در نظر دارد برای شیعیان در جنوب لبنان بسازد بحث نموده است.
در ملاقاتی که در تاریخ 3 /12 /51 در منزل آقای حیدر سلیمان با وی دست داد، درباره مسافرت وی به شوروی و موضوع ساختمان بیمارستان و ساختن دانشگاه با اطلاعات قبلی از این مطلب، که در مجلات لبنانی منتشر شده بود مصاحبه شد.
آقای صدر درباره مذهب شیعه و اسلام در شوروی اظهار داشت : بخصوص در منطقه آذربایجان و تاجیکستان کمونیسم نتوانسته است اسلام و معتقدات مذهبی را محو کند.
هنوز مظاهر دین و تدین با قدرت در مساجد عظیم به چشم می خورد.
من در آنجا سخنرانی کردم و سخنان من بسیار مؤثر بود.
تماس با مسلمانان شوروی بسیار لازم و ضروری است.
در یکی از مساجد که می توان آن را موزه ای از هنرهای اسلامی دانست دختری خودش را به من نزدیک کرد و آهسته گفت من مسلمان و شیعه هستم او می خواست علاقه خود را به مذهب نشان دهد.
او می گفت در مسجد مسلمانان آذربایجان بیش از 700 نفر روز جمعه نماز گذاردند.
در مسجد مسکو نیز در حدود 300 نفر نماز گذاردند.
در مورد بیمارستان شیعیان اظهار داشت : چون در لبنان مدارس و بهداشت دولتی نیست و هزینه این امور برای مردم فقیر شیعه در لبنان طاقت فرساست، تصمیم گرفتم در زمینی که در اختیار داریم بیمارستان عظیمی بسازیم که در واقع هسته ای هم برای تأسیس دانشکده پزشکی باشد.
ساختمان بیمارستان را در مناقصه گذاشتیم و شرکتهای بزرگی برای ساختن آن با هزینه خود در این مناقصه شرکت کردند و پیشنهاد داده اند که امتیاز استفاده از بیمارستان به مدت 15 سال به آن شرکت واگذار شود تا هزینه تأسیس آن مستهلک گردد.
برنامه بزرگ ما تأسیس یک دانشگاه است که امیدواریم با همت شیعیان تحقق پذیرد.
ما در لبنان در حال حاضر یک آموزشگاه حرفه ای و یک مدرسه علمی دینی و تأسیسات فرهنگی دیگری داریم که می توانند هسته دانشگاه مورد نظر ما قرار گیرند.
درباره مسافرت و ملاقات با امیر بحرین اظهار رضایت می کرد و ساعتی را که امیر بحرین به او هدیه داده بود ارائه داد.
ساعتی بود از پلاتین و جواهر نشان که ارزش آن در بحرین هشتصد دینار و در قطر هشت هزار ریال قطری است.
آقای سید موسی صدر در خلال توقف خود در قطر، چهار شب، چهار سخنرانی که هرکدام در حدود دو ساعت بطول انجامید.
سخنرانیها را در حسینیه لاریها و حسینیه بحرینیها و حسینیه گراشیها و حسینیه جهرمی ها به ترتیب ایراد کرد.
در حسینیه لاریها و بحرینیها به زبان عربی و در حسینیه گراشیها و جهرمی ها به زبان فارسی.
زمینه سخنرانیهای او درسهایی از فداکاری امام حسین و آل بیت و آشنایی با روش و کردار ائمه اطهار و دعوت شیعیان به اقامت نماز جماعت در روز جمعه و اتحاد و اتفاق، بوده است.
با علمای سنی مصری و شیخ عبداللّه انصاری از علمای قطری جلسه مباحثه مذهبی داشته است.
نامبردگان کتابهایی که شیعیان غلو کننده بر علیه اهل تسنن نوشته ارائه داده اند و از او سؤال کرده اند آیا این کتابها را می شناسی گفته است این کتابها در مقابل کتابهایی است که علمای شما نوشته اند (و در اینجا از تعداد زیادی کتاب که اهل تسنن علیه [شیعه] نوشته اند نام برده است) شما کتابهایتان را جمع کنید تا ما هم کتابهای خودمان را معدوم کنیم.
سپس علمای سنی درباره برخی معتقدات سطحی شیعیان جاهل و بکار بردن جمله «یاعلی» با وی بحث کردند که چون سؤالهای آنها عمیق و محکم نبوده است سید موسی صدر توانسته است با بیان گیرایی که دارد آنها را تحت تأثیر قرار دهد و بیش از پیش مورد احترام سنیها قرار گیرد به طوری که در محافل سنی اظهار می شود: چنانچه چند نفر دیگر مانند سید موسی صدر وجود داشته باشد اختلافات سنی و شیعی از بین می رود.
آقای صدر روز جمعه 4 /12 /51 نماز جمعه را در حسینیه بحرینیها اقامه کرد و این امر موجب تعجب و احترام سنیها از او گردید.
در خلال اقامت آقای سید موسی صدر در قطر میهمانیهای مفصلی از طرف شیعیان ایرانی و بحرینی برپا شد که شخصیتهای قطری و علمای مصری و سودانی و جمع کثیری از شیعیان ثروتمند شرکت داشتند و روز یکشنبه در منزل سفیر شاهنشاه آریامهر با جمعی از شیعیان به صرف عصرانه دعوت شدند و علمای شیعه و وعاظ از جمله شیخ عیسی خاقانی و سید حبیب اللّه افقهی لاری و سید مصطفی علوی لاری و شیخ محمد صادق ملکی نیز شرکت داشتند.
آقای سید موسی صدر در تاریخ 7 /12 /51 با هواپیمای خلیج به دوبی عزیمت کرد.
در فرودگاه جمع بسیار کثیری از شیعیان ایرانی سفیر شاهنشاه آریامهر و سفیر مصر و کاردار سفارت لبنان (سفیر لبنان برای معالجه چشم خود به لبنان رفته است) و وکلای مجلس قطر شرکت داشتند.
قرار است از دوبی به ابوظبی و شارجه و ـ عجمان1 و سپس به کویت عزیمت نماید.
آقای سید موسی صدر میل داشت که از تلویزیون قطر سخنرانی نماید ولی قطریها مؤدبانه به این تمایل جواب منفی داده اند.
نظریه نمایندگی : مسافرت آقای سید موسی صدر به قطر و سخنرانیهای او به زبان عربی و فارسی در محافل اجتماعی قطر اثر بسیار خوبی داشته است و موضوع روز شده بود.
در محافل خصوصی در حضور سفیر شاهنشاه آریامهر و جمعی از شیعیان قطر از توجهات مقامات دولت شاهنشاهی به تعظیم شعائر مذهبی تمجید می کرد.
نظریه 321: با توجه به موقعیت منبع به کسب این گونه اخبار و اظهارات منشأ امکان صحت خبر وجود دارد.
سید موسی صدر ـ 58 26 /1 /1352
توضیحات سند:
1 ـ یکی از هفت امارت تشکیل دهنده امارت متحده عربی است.حدود پنجاه هزار نفر جمعیت آن است و تابع حکومت مرکزی ابوظبی است.