گربه خوب ایرانى و ملکه
گربه خوب ایرانى و ملکه
متن سند:
گربه خوب ایرانى و ملکهپیش از آنکه فرح دیبا به عنوان سومین همسر رسمى محمدرضا پهلوى به کاخ شاهنشاهى راه یابد، خاندان سلطنتى به پیروى از پیشینیان، براى عوام‌فریبى، به فعالیت‌هایى دست مى‌زدند که در دیده‌ی ظاهربین، حکایت از قلب رئوف و خیرخواه آنها داشت. ولى با حضور فرح، این ژست‌‌های عوام‌فریبانه سرعت بیشترى یافت، تا جایى که این حرکت منجر به رقابتى چشمگیر بین او و اشرف پهلوى شد.
با حضور فرح در دربار، اطرافیان ثریا اسفندیارى، از کاخ کوچیدند و به جاى آنها، اطرافیان دور و نزدیک فرح کاخ‌نشین شدند.
بنابر نقل ارتشبد سابق حسین فردوست:
«یکباره وضع این خانواده فقیر دگرگون شد. از سراسر کشور هر چه «دیبا» بود با شجره‌نامه به کاخ مراجعه کردند و او نیز همه را به عنوان دیبا پذیرفت که تعدادى نبودند! قطبى1 (پدر، مقاطعه‌کارى‌هاى سازمان برنامه را منحصر به خود کرد و با کمک اصفیا، که در آن زمان رئیس سازمان برنامه بود، با 25% استفاده به افراد دیگر واگذار مى‌کرد. به این ترتیب ظرف 2 ـ 3 سال ثروت او به میلیاردها تومان رسید. فرح نیز چپاول کرد و «دیبا»هاى واقعى و قلابى همه چپاول کردند و تعدادشان در تهران، که مهم‌هاى آنها بودند و جمعه‌ها به کاخ دعوت مى‌شدند، به 25 نفر رسید. همه دیباها به سازمان برنامه و دریافت مقاطعه‌هاى بزرگ روى آوردند و براى دیگران چیزى نماند جز اینکه با پرداخت 25% به خانواده دیبا دست و پایى بکنند و مقاطعه‌اى بگیرند... فریده دیبا هم در محل زندگى رضاشاه سکونت داشت و فرح به او پول و جواهر مى‌داد... سال 135 یا 1351 روزى سپهبد فیروزمند، رئیس بازرسى نظامى، به من گفت که شاه دستور داده که از دفتر فرح «بازرسى اصولى» به عمل آید. فیروزمند، نصرت‌اللّه [فردوست] را مأمور این بازرسى کرد. نصرت‌اللّه بعداً به من گفت که این دفتر حدود 6 کارمند از همه نوع دارد که تعدادى‌شان هم در وزارتخانه شغل دارند و هم در دفتر فرح، تعداد زیادى هم ارزیاب و کارشناس دارد که در موارد لزوم از آنها استفاده مى‌شود، ولى به هرحال حقوق‌بگیر دائمى دفتر فرح هستند... آنها به قسمت‌هاى مختلف تقسیم شده بودند. که هر قسمت در زمینه هنرهاى زیبا و معاصر قدیم فعال مایشاء و به اصطلاح متخصص بودند؛ مثلاً یک قسمت متخصص ساختمان‌هاى قدیمى دوره قاجار بود. این افراد ساختمان‌هاى قدیمى را پیدا مى‌کردند و به دفتر فرح مى‌گفتند و پس از تایید و تصویب، آن خانه به تصرف دفتر فرح درمى‌آمد... در بررسى‌هاى من دلایل متقن به دست آمد که کارشناس‌ها و ارزیاب‌هاى دفتر فرح به طور عموم، در هر معامله 2 یا 3 برابر قیمت‌گذارى مى‌کردند که سه به یک به مالک پرداخت مى‌شد و سه به دو، به جیب زده مى‌شد. از این قسمت‌ها در دفتر فرح زیاد بود. یک بخش براى قلمدان بود، یک بخش براى تابلو، یکى براى کتب خطى... همه این بساط براى سرگرمى خانم فرح بود و میلیاردها تومان از بودجه کشور هزینه مى‌شد تا این زن بیکار نباشد و راضى شود.» 2
در کنار ده‌ها سرگرمى ریزودرشتى که ملکه ایران!؟ براى خود فراهم کرده بود، یکى هم پاسخگویى به مکاتباتى بود که از اطراف و اکناف دنیا، به منظورهاى مختلف، به دفتر او ارسال مى‌شد.
یکی از این نامه‌ها دارای تاریخ اسفند ماه سال 1353ش و مربوط به یک زن هلندى است که داراى فرزند نمى‌باشد و طى این مکاتبه، از ملکه‌ی ایران! تقاضاى ارسال یک گربه ایرانى کرده و همراه آن، درخواست کرده تا عکسى از خاندان پهلوى نیز براى او فرستاده شود و در ضمن تقاضا کرده که معناى کلمات امپراطور، ملکه، پرنس، برف و ... را به فارسى براى او بنویسند تا براى نامگذارى گربه‌هایش از آنها بهره گیرد.
فرح دیبا که نمى‌تواند خوشحالى خود را از این مکاتبه پنهان کند ـ شاید خوشحالى او براى این بوده که زن هلندى مى‌خواسته، نام یکى از گربه‌هایش را «ملکه» بگذارد ـ در ذیل ترجمه نامه او، مى‌نویسد:
«در ایران گربه خوب ایرانى نیست[!!؟] سفیر یکى بخرد و براى او بفرستد، البته نه خیلى گران. در ضمن ترجمه اسم‌ها را برایش به لاتین بفرستید.»
این حرکت خیرخواهانه شهبانوى ایران! برای اینکه یک زن هلندى را ناامید نکند!!، باعث مکاتبات متعددى است که در نهایت منجر به خرید یک گربه به قیمت 38 فلورن هلند و تحویل به او مى‌شود:
سند شماره ( 155 )
از هلند تاریخ 6 /12 /53
دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوى ایران
درخواست‌کننده Mrs. Konnewitz Beekhuysen
موضوع: نگارنده که یک زن هلندى است معروض مى‌داد که متأسفانه فرزند ندارد و به گربه ایرانى علاقمند مى‌باشد وى استدعا دارد در صورت امکان گربه ایرانى براى وى ارسال گردد و همچنین تقاضا دارد یک تمثال از خاندان جلیل سلطنت دریافت دارد و امیدوار است روزى بتواند امکان آمدن به ایران را داشته باشد و همچنین لیستى را ارسال داشته در ضمیمه که اسامى از قبیل امپراطور ـ ملکه ـ پائیز ـ پرنس ـ برف و... مى‌باشد و مایل است که اسامى این لغات را به فارسى دریافت دارد که از آن اسامى براى اسم‌گذارى بر روى گربه‌هایش استفاده نماید.
اقدام؟
در ایران گربه ایرانى نیست سفیر یکى بخرد و براى او بفرستد البته نه خیلى گران. در ضمن ترجمه اسم‌ها را برایش به لاتین بفرستید
سند شماره ( 156 )
جناب آقاى عباس فرزانگان
سفیر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ـ هلند
فتوکپى عریضه Mrs. Konnewitz Beekhuysen که به عرض مبارک علیاحضرت شهبانوى ایران رسیده است به پیوست ایفاد مى‌گردد.
خواهشمند است دستور فرمایند از طریق سفارت شاهنشاهى با نامبرده تماس حاصل و به هر ترتیب که مقتضى است یک گربه با قیمت مناسب خریدارى و به مشارالیه تحویل و صورتحساب مربوطه را ارسال دارند تا وجه آن حواله شود.
ضمنا مقرر گردد لغات پیوست عریضه را به فارسى ترجمه و در اختیار متقاضى بگذارند.
رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوى ایران
7 /2 /54
سند شماره (157)
شماره: 1816 تاریخ: 18 /3 /54
سفارت شاهنشاهى ایران
لاهه
جناب آقاى کریم پاشا بهادرى رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت فرح پهلوى شهبانوى ایران
بازگشت به نامه شماره 17 مورخ 1 /2 /1354 در خصوص خرید گربه براى خانم Beekhuysen Konnewitzبه استحضار مى‌رساند:
چون نشانى نامبرده و لغاتى که باید به فارسى ترجمه شود پیوست نامه ارسال نشده بود بدین لحاظ به آدرس احتمالى نامبرده که از مرکز پلیس استفسار شده است نامه نوشته شد که با سفارت شاهنشاهى تماس حاصل نماید ولى تاکنون پاسخى از ایشان واصل نگردیده است. ضمنا با توجه به اینکه حداقل بهاى گربه ایرانى در هلند حدود ـ /9 ریال مى‌باشد خواهشمند است دستور فرمایند ضمن ارسال آدرس و لغات پیوست عریضه از هر نظرى که در مورد بهاى گربه دارند این سفارت شاهنشاهى را مستحضر نمایند.
کاردار موقت ـ ایرج تقى‌زاده
با تقدیم احترام
سند شماره ( 158 )
شماره: 2387 تاریخ: 5 /4 /54
جناب آقاى احمد اقبال
سفیر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ـ لاهه
عطف به نامه شماره 29 مورخ 15 /3 /54 چهار برگ لغات ضمیمه عریضه خانم Beekhuysen Konnewitz به پیوست ایفاد مى‌گردد.
خواهشمند است دستور فرمایند یک گربه که قیمت آن در حدود مبلغ 9 ریال پیشنهاد سفارت شاهنشاهى باشد خریدارى و لغات مذکور را ترجمه و به نامبرده تحویل و از نتیجه این دفتر را مستحضر نمایند تا وجه پرداختى حواله شود.
رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوى ایران
25 /3 /54
بایگانى
سند شماره ( 159 )
شماره: 58 تاریخ: 7 /5 /54
جناب آقاى کریم پاشابهادرى
رئیس دفتر مخصوص اعلیحضرت شهبانوى ایران
عطف به نامه شماره 2387 مورخ 5 /4 /1354 زحمت اشعار مى‌دهد:
یک گربه به مبلغ ـ /38 فلورن خریدارى و به خانم Beekhuysen Konnewitz تحویل گردید.
با ارسال رسید و صورت حساب مربوطه خواهشمند است دستور فرمایند مبلغ مذکور را به این نمایندگى حواله نمایند.
سفیر شاهنشاه آریامهر ـ احمد اقبال
فتوکپى‌ها جهت پرداخت به امور مالى ارسال شد
21 /5 /54
سفیر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر ـ لاهه
توضیحات سند:
1. منظور، محمدعلى قطبى دایی فرح است که خرج تحصیل او را به عهده داشت.2. خاطرات ارتشبد سابق حسین فردوست، ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، پیشین، ج 1، صص 214ـ 211