موضوع: اظهار نظر خلیل ملکی در مورد وقایع اخیر ایران و عراق
تاریخ سند: 23 اردیبهشت 1348
موضوع: اظهار نظر خلیل ملکی در مورد وقایع اخیر ایران و عراق
متن سند:
از: ۲۰ ه 2به: ۳۱۲
تاریخ: 23 /2 /48
شماره: 28020 /20 ه 2
موضوع: اظهار نظر خلیل ملکی در مورد وقایع اخیر ایران و عراق
صبح روز 19 /2 /48 چند تن از افراد جامعه سوسیالیست‌ها در منزل خلیل ملکی حضور داشتند. خلیل ملکی در پاسخ علی نیرومند که سئوال نمود بنظر شما امکان جنگ بین ایران و عراق وجود دارد یا خیر اظهار داشت برای هر دو طرف امکان جنگ وجود ندارد زیرا این جنگ برای هر دو کشور زیان‌آور است دولت عراق در داخل خاک خود مشکلات فراوانی دارد و یک مقدار از نیروهای آن در اردن است و تعدادی نیرو نیز در سوریه دارد و در داخل هم سرگرم جنگ با کردهای کردستان عراق می‌باشد دولت ایران نیز نمی‌تواند جنگ کند چون فوق‌العاده در مضیقه مالی است و میلیونها دلار قرض خارجی دارد که هنوز نپرداخته است. ملکی افزود برابر قرارداد ۱۹۳۷ (۱۳۱۶) که فیمابین دولت منعقد شده هر طرف بایستی از درآمد کشتیرانی در اروند رود استفاده نمایند ولی تا بحال فقط عراق از آن بهره برده است و چون دولت ایران فوق‌العاده به پول احتیاج دارد سعی می‌کند که از طریق شط‌العرب پولی بدست آورد. ملکی در مورد اختلاف ایران با کنسرسیوم و شرکت نفت اظهار داشت دولت ایران خواهان تجدید نظر در قرارداد با کنسرسیوم است تا از این راه سودی نصیب دولت شود چون وامهای خارجی زیادی دارد. ملکی اضافه کرد صبح امروز علیجان شانسی با من ملاقات نمود و گزارش داد که مقداری از نیروهای ارتش در اطراف تاکستان قزوین موضع گرفته‌اند. من با شنیدن این خبر بیاد انقلاب ۱۹۱۷ در روسیه سابق افتادم که حزب بلشویک و منشویک با هم ائتلاف نمودند و سرانجام پیروز شدند ولی متأسفانه در ایران سازمان امنیت امکان فعالیت را برای دستجات مخالف سلب نموده و امکان هیچگونه فعالیتی وجود ندارد مگر در آینده بوجود آید ملکی در پاسخ این که نظر شما در مورد تحولات در چکسلواکی چیست؟ اظهار داشت دوبچک در چکسلواکی یک نوع لیبرالیسم سیاسی بوجود آورده بود که خوش آیند شورویها نبود و افزود در زمان مصدق نیز در ایران بوسیله او یک نوع لیبرالیسم و بی‌بند و باری بوجود آمده بود که باعث سقوط دولت ایشان شد. ملکی در مورد قطع رابطه ایران با لبنان گفت دولت ایران از خود حماقت نشان داد که بخاطر یک فرد آن هم تیمور بختیار شخصیت فوق‌العاده کثیف ارتباط خود را با لبنان قطع نمود. علی نیرومند از وضعیت هوشنگ وزیری سئوال کرد ملکی در این مورد پاسخ داد وزیری شخصیت با ارزشی است وی با چند نفر با نامهای مستعار همکاری دارد و من از نحوه فعالیتهای آنها اطلاع دارم. ملکی در پایان اظهار نمود عباس عاقلی‌زاده و رضا شایان بطور مرتب هر روز با من تماس دارند.
در مذاکرات فوق احمد جاوید نیز حضور داشت ضمناً طبق تصمیم حاضرین در جلسه فوق قرار گذاردند که بعد از ظهر روز جمعه 26 /2 /48 با عباس عاقلی‌زاده و منوچهر صفا و حسین تحویلدار ملاقات نمایند.
نظریه رهبر عملیات. اخبار مکتسبه در مورد روز 26 /2 /48 بموقع ایفاد خواهد گردید. جاجرود