موضوع: گزارش
تاریخ سند: 20 فروردین 1342
موضوع: گزارش
متن سند:
از: 333 (اداره بررسی‌ها) تاریخ: 20 /1 /1342به: مقامات ساواک به ترتیب سلسله مراتب
موضوع: گزارش
محترماً به استحضار می‌رساند:
در مصاحبه‌ای که با جناب آقای تفضلی1 وزیر مشاور در مورد شایعات و پخش اذان از رادیو ایران و رادیوهای تابعه شده و قرار بود در برنامه اخبار تلویزیون ایران پخش شود، جمله «وزیر مشاور کافر شده بابی شده» موجود می‌باشد و مسئولین تلویزیون در مورد پخش آن نظریه ساواک را استفسار نمودند که جواب داده شد پخش آن از نظر ساواک بلامانع می‌باشد و چنانچه اشکالی دارند از اداره انتشارات و رادیو کسب نظر نمایند و چون به نماینده اداره مذکور دسترسی پیدا نشد، مصاحبه مزبور به همان نحو پخش گردید. مراتب استحضاراً به عرض رسید.
تهیه‌کننده .
رئیس بخش . فرنژاد 20 /1 /42
رئیس اداره سوم .
مدیر کل اداره سوم
معاون ساواک
ملاحظه شد.
توضیحات سند:
1. جهانگیر تفضلى فرزند غلامرضاخان مصدق‌السلطان در سال 1293 ش در مشهد به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مشهد سپری نمود و در همان شهر نیز به سربازی رفت. از سال 1314ش، در دانشسراى عالى ادامه تحصیل داد و لیسانس تاریخ و جغرافیا گرفت و همزمان، به تدریس زبان فرانسه در دبیرستان ایرانشهر مشغول شد.جهانگیر تفضلی، یکی از اعضاى حزب توده بود که همراه با نماینده سازمان جوانان حزب توده، به عنوان روزنامه‌نگار به شوروى سفر کرد.
در سال 1321 به اتفاق خسرو اقبال و چند نفر دیگر «حزب پیکار» را، که گرایش چپى داشت، تأسیس کرد و در روزنامه «بهار»، ارگان این حزب، به نوشتن مقاله پرداخت و پس از آنکه روزنامه «نبرد» به جاى «بهار» منتشر گردید، به سر دبیرى انتخاب شد و پس از کسب تجربه مطبوعاتى، روزنامه «ایران ما» را منتشر ساخت. وی در این روزنامه، مقالاتى به طرفدارى از فرقه دمکرات آذربایجان درج مى‌نمود. تفضلى همچنین در جمعیت آزادى و جمعیت هواداران صلح نیز عضویت داشت و قبل از کودتاى 28 مرداد 1332ش، از دکتر مصدق و جبهه ملى حمایت مى‌کرد.
جهانگیر تفضلی از جمله افرادی بود که در شهریور ماه سال 1322ش، زمانی که مدیر روزنامه «ایران ما» بود، به همراه جمع کثیرى از دیگر اعضای گروه‌هاى مختلف، به دستور قواى متفقین، از طرف ارتش انگلستان توقیف و در تهران و اراک زندانى شد، که پس از 7 ماه، به دستور فرمانده ارتش شوروى در ایران، در شهر رشت به روس‌ها تحویل داده شد.
مشارالیه پس از آزادى، مجدداً به اداره روزنامه پرداخت و ضمن حفظ گرایش‌هاى چپی خود، مقالاتى علیه رضا شاه نوشت.
در سال 1324ش، به همراه هیئت عالیرتبه سیاسى ایران به سرپرستى قوام ـ نخست‌وزیر ـ به شوروى رفت، ولى از آنجا با اجازه قوام به پاریس سفر کرد و حدود یک سال در فرانسه ماند. در همین ایام بود که در فرانسه تغییر موضع داد و به حمایت شاه و دربار پرداخت و به حلقه دوستان اشرف پهلوى و هژیر درآمد.
با روى کار آمدن دولت هژیر در سال 1327ش، تفضلى که 34 ساله بود، معاون سیاسى نخست‌وزیر و سرپرست اداره تبلیغات و انتشارات رادیو شد، اما مدتى بعد از سمت معاونت سیاسى استعفا کرد و بازرس دولت در بانک صنعت و معدن شد. پس از کودتای 28 مرداد سال 1332ش، به عنوان نماینده زابل به مجلس شورای ملی آمد. در سال 1334ش، مورد توجه اسداله علم، که در این موقع وزیر کشور بود، قرار گرفت و به عنوان سرپرست محصلین ایرانی به اروپا فرستاده شد که همزمان، سفیرکبیری ایران در یونسکو را نیز به عهده داشت. در سال 1341ش، در کابینه اسداله علم، وزیر مشاور و سرپرست اداره کل تبلیغات و انتشارات و در راستای سرکوب فرهنگی مشغول فعالیت گردید. پس از واقعه‌ی خونین 15 خرداد 1342 ش، مجبور به کناره‌گیری از این سمت شد و پس از چندی که در مشاغلی چون عضویت در هیئت نظارت سازمان برنامه کار کرد، در سال 1350ش، به عنوان سفیرکبیر به کابل فرستاده شد، که این مأموریت تا سال 1354 ادامه داشت. جهانگیر تفضلی، فردی خوشگذران و بی‌بندو بار بود که در عین حال از جسارت قابل توجهی نیز بهره‌مند بود. او در جریان اصلاحات ارضی، مشاور محمدرضا پهلوی بود و برخی از نطق‌های او را تهیه می‌نمود.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، بخشی از خاطرات خود را نوشت و در سال 1370ش، خودکشی کرد.