تاریخ سند: 26 آبان 1352
موضوع : فراماسونری
متن سند:
از : 20 ه 21
به : 341 شماره : 79681 /20 ه 21
اخبار لژهای وابسته به لژ بزرگ ایران به شرح زیر است :
1ـ در جلسه لژ کورش1 که در ساعت 1800 روز 22 /8 /52 به ریاست دکتر
موسوی تشکیل گردید 37 نفر شرکت داشتند و پس از تصویب صورت جلسه
قبلی مهندس ابراهیم همایونفر به اتفاق آراء برای یک سال به سمت استاد
ارجمند لژ انتخاب گردید و مراسم ارتقاء آقایان دکتر محسن صالحی نماینده
مجلس شورای ملی و مهندس محمود موسوی که به علت مسافرت در جلسه
شرکت نداشتند به جلسه بعد موکول گردید.
2ـ در جلسه عادی لژ امیرکبیر که به ریاست دکتر نهاوندی و شرکت 13 نفر از
اعضاء لژ تشکیل شده بود پس از تصویب صورتجلسه قبل نسبت به عضویت
دکتر حسینعلی نشاط که توسط آقایان دکتر خدابنده و دکتر پیرنیا معرفی شده بود
اخذ رأی به عمل آمد و تصویب شد آقایان دکتر اسمعیل شکرائی2 ـ دکتر
جمشید بهنام3 و اصغر مشک فروش4 به وسیله دکتر نهاوندی استاد ارجمند لژ
امیرکبیر جهت عضویت در لژ مذکور معرفی شده بودند با اکثریت آراء مورد قبول
واقع نگردید.
3ـ در جلسه عادی لژ مولوی5 که به ریاست منصور شاهپرکی و شرکت 39 نفر
تشکیل گردید پس از تصویب صورتجلسه قبل مراسم ارتقاء انوشیروان سمراد و
دکتر عباس وثیق به درجه سوم استاد ماسونی انجام شد و برای شادی روح محمد
ساعد یک دقیقه سکوت اعلام گردید.
نظریه شنبه ـ بین اعضاء لژ امیرکبیر سوءتفاهم هایی وجود دارد و دکتر نهاوندی
استاد ارجمند لژ نیز نتوانسته است در رفع آن موفق باشد و تا حدودی هم اعضاء
دکتر نهاوندی را قبول ندارند و اینکه به معرفی شدگان از طرف دکتر نهاوندی
رأی مخالف داده شده است یک نوع دهن کجی به دکتر نهاوندی است.
نظریه چهارشنبه ـ وجود اختلاف در بین اعضاء لژ امیرکبیر مورد تأیید بوده و قبلاً
نیز به این موضوع اشاره شده است و دکتر نهاوندی در این جلسه به زحمت
توانسته است 13 نفر را در لژ حاضر کند و به جلسه رسمیت بدهد.
انجمن
بهره برداری شود 30 /8 /53
در این مورد نامه ای به ساواک تهران نوشته شده است تا پیرامون چگونگی موضوع اختلافات
اخیر در تشکیلات ماسونی تحقیق بیشتری بنمایند.
توضیحات سند:
1ـ لژ کورش، سومین لژ فارسی
زبان وابسته به گراندلژ
اسکاتلند، به شماره ردیف
1574 می باشد.
این لژ انگلیسی
را می توان کانونی برای پذیرش
اعضای جدید سایر تشکیلات
فراماسونری انگلیسی دانست
زیرا بر خلاف لژ خیام که در آن
تحصیل کرده ها و روشنفکران
عضویت دارند، در این لژ
اشخاصی رنگارنگ با افکار و
عقاید و مشاغل گوناگون و
حرف مختلف گردهم آمده اند.
فرمان تأسیس لژ کورش در 14
اگوست 1960 از طرف استاد
اعظم گراندلژ اسکاتلند صادر
شد و در 9 آذر 1339 در تهران
در کاخ بنیان آزاد (کلیسای
انجیلی) زیر نظر استادان
انگلیسی لژ روشنائی در ایران
گشایش یافت.
در سالنامه سال
1961 نام این لژ در ردیف سایر
لژهای جهانی اسکاتلند ثبت
گردیده است.
لژ کورش در
سومین چهارشنبه هر ماه
مسیحی در باشگاه رازی
تشکیل جلسه می داد.
لژهائی که
در تهران یا یکی از شهرهای
ایران تشکیل می شد، ابتدا
اعضای آن در این لژ پذیرفته
شده، سپس به سایر لژها منتقل
می شدند.
2ـ اسماعیل شکرایی که در سال
1352 با معرفی هوشنگ
نهاوندی به لژ امیرکبیر پیوسته
بود، در سال 1353 که نهاوندی
با فرمان محمدرضا پهلوی
رئیس گروه بررسی مسائل
ایران شد از طرف او به عنوان
دبیر کل آن گروه معرفی گردید.
3ـ جمشید (علی محمد) بهنام
فرزند اسداله در اول فروردین
ماه 1309 در استانبول به دنیا
آمد.
در دبستان و دبیرستان
فیروزکوهی درس خواند و در
سال 1328 پس از اخذ دیپلم به
دانشکده حقوق دانشگاه تهران
رفت و در سال 1331 لیسانس
علوم اقتصادی گرفت.
در سال
1332 به فرانسه رفت و در
مدت 6 سالی که در پاریس بود،
دکترای دولتی اقتصاد و دیپلم
جامعه شناسی (از مدرسه
مطالعات عالی دانشگاه
پاریس) دریافت کرد.
مشارالیه
پس از بازگشت به ایران در
مصدر مشاغل مهمی قرار گرفت
که از آن جمله است :
«دانشیار دانشکده ادبیات
دانشگاه تهران ـ استاد مؤسسه
مطالعات و تحقیقات اجتماعی ـ
مشاور شورای عالی اقتصاد ـ
مشاور عالی وزارت کار ـ
مشاور عالی وزارت اقتصاد ـ
عضویت هیئت مدیره شرکت
معاملات خارجی ـ بازرس
قانونی شرکت معاملات خارجی
ـ سرپرستی برنامه میزگرد در
رادیو تهران ـ 4 /2 /47 دبیر کل
شورای عالی فرهنگ ـ
اردیبهشت 47 عضویت در
هیئت امنای دانشگاه اصفهان ـ
16 /1 /49 استاد دانشگاه
تهران و انتقال مأموریتی به
وزارت فرهنگ و هنر ـ 1349
عضو شورای مرکزی آموزش
کشور ـ 1350 مشاور عالی
ریاست دانشگاه تهران ـ 1350
سرکنسول در استانبول ـ 1351
رئیس دانشکده علوم اجتماعی
و تعاون ـ 1353 معاون طرح و
برنامه ریزی دانشگاه تهران ـ
رئیس دانشگاه فارابی از بهمن
1353 تا 1357» جمشید بهنام
که در هنگام تحصیل در فرانسه،
چند سالی دستیار تحقیق در
مؤسسه ملی مطالعات جمعیت
فرانسه و مؤسسه علوم
اقتصادی عملی در پاریس بوده و
به عضویت انجمن بین المللی
جامعه شناسی، جامعه شناسان
فرانسه و جمعیت شناسان آسیایی
نیز در آمده بود، در ایران نیز،
ضمن آن که از اعضای اولیه
کانون مترقی حسنعلی منصور
بود، در هیئت امنای بنیاد فرح
پهلوی، موزه هنرهای معاصر،
موزه نگارستان و موزه آبگینه و
همچنین باشگاه ورزشی
شاهنشاهی عضویت داشت.
او که
در سال 1352 با معرفی هوشنگ
نهاوندی به لژ امیرکبیر پیوسته
بود و در سال 1350 نشان درجه
5 همایون و در سال 1352 نشان
درجه 4 همایون گرفته بود.
در
ارزیابی های ساواک فردی متین
و مؤدب و تا حدی تندخو و
بدبرخورد که در امور اداری
قاطعیت لازم را ندارد، معرفی
شد.
از تألیفات اوست :
مقدمه بر جامعه شناسی ایران
جمعیت شناسی عمومی
مقدمه بر علم جمعیت
4ـ اصغر مشک فروش فرزند
مهدی در سال 1320 در اصفهان
به دنیا آمد.
پدرش از تجّار
اصفهان بود.
از دبیرستان فرهنگ
اصفهان، دیپلم و از مدرسه عالی
ادبیات و زبان های خارجی
لیسانس و از دانشگاه جورج
واشنگتن امریکا، فوق لیسانس
در رشته مدیریت توسعه
جهانگردی گرفت و در نیس
فرانسه نیز دوره هتل داری دید.
از زمان تحصیل به کار در
مهمانسرای شاه عباس مشغول
شد.
مدتی تحت نظر مهندس
ماکسیم سِر به کارهای ساختمانی
اشتغال داشت و مدتی نیز تحت
نظر میشل پالمر بود تا اینکه در
سال 1348 به بیمه ایران منتقل و
تحت نظر فرهنگ مهر کار
می کرد.
از سال 1350 به دانشگاه تهران
منتقل شد و در مشاغل مختلفی
فعالیت کرد که از آن جمله است :
«کارشناس روابط عمومی ـ
مدیر کل دفتر اطلاعات و روابط
عمومی ـ رئیس تشریفات و
باشگاه»
مشارالیه که پس از تأسیس گروه
بررسی مسائل ایران، به عنوان
خزانه دار گروه با نهاوندی
همکاری می کرد و عضویت در
حزب رستاخیز را نیز پذیرفته
بود، در سال 1356 به ریاست
هیئت امنای دانشگاه تهران
منصوب شد که نهاوندی این
انتصاب را به وی تبریک گفت.
از مشک فروش که هر ساله به
مدت 20 تا 30 روز به اروپا
می رفت و نشان درجه 4 همایون
گرفته بود : گزارشاتی در رابطه با
سوء استفاده های مالی در سابقه
موجود است.
مشارالیه پس از پیروزی انقلاب
اسلامی، به تأسیس شرکت
تجاری اقدام کرد که بخشی از
فعالیت های آن توزیع اقلام
هیدرولیکی می باشد.
5ـ لژ مولوی، نخستین لژ
فراماسونری ایران است که زیر
نظر لژ گرانداوریان فرانسه
تشکیل شد.
در یکی از اسناد
درون تشکیلاتی فراماسونری
درباره تأسیس لژ مولوی و
چگونگی انتخاب این نام برای
آن می خوانیم: «این لژ که اولین لژ
ناحیه ایران است، اولین بار در
پاریس تأسیس گردید و بعدها در
سال 1955 به تهران انتقال یافت
و به پاس اندیشمند بزرگ ایرانی
جلال الدین مولوی (1274ـ
1207 م) نامگذاری شده است.
پس از انحلال لژ همایون، محمد
خلیل جواهری به تدارک برای
تأسیس لژ مولوی پرداخت.
وی
سپس، از سوی پیر شره، «استاد
اعظم لژ ناسیونال» تقاضایی
بدین مضمون دریافت داشت:
«اگر ممکن است هفت نفر را برای
حداقل در مدت 10 تا 15 روز
اقامت در پاریس لژ فراماسونری
مولوی، به ما معرفی نمائید، تا
آنان را در لژ خود پذیرفته، طبق
مقررات آنها را به آئین
فراماسونری درآورده، لژهایی
در پاریس از آنها تشکیل دهیم.
این اشخاص با اجازه شما و
موافقت ما طبق اصول لژ ما در
ایران، شروع به عمل کرده لژی
تشکیل می دهند.
اینان به تدریج
سایر برادران موجود در تهران را
به آئین جدید آشنائی داده و از
آنها دو لژ دیگر تشکیل خواهند
داد، پس از مدتی تمرین و پس از
این که به تشخیص خودتان
سازمان جدید قوی شد، آن وقت
یک «گراند لژ» از سه لژ تشکیل
خواهید داد که ما و تمام قدرتهای
ماسونی دنیا آن را [به رسمیت]
خواهند شناخت و جزو لژهای
منظم در خواهد آمد» در پی
دریافت این درخواست، جواهری
هفت نفر از فراماسونهائی را که
خود به آئین و اصول لژ «وادی
نیل» فراماسون کرده بود، با
معرفی نامه های مخصوص به
پاریس و به گراندلژ ناسیونال
دفرانس معرفی کرد.
» این افراد
عبارت بودند از :
1ـ دکتر احمد هومن، استاد
دانشگاه، حقوق دان
2ـ مصطفی تجدد
3ـ دریادار عبداللّه ظلی، افسر
نیروی دریایی
4ـ عبدالحمید سنندجی، نماینده
مجلس
5ـ عبداله سعیدی، نماینده
مجلس شورای ملی
6ـ محمدعلی امام شوشتری،
صاحب منصب گمرکات
7ـ مهدی شوکتی، محضردار
گردانندگان لژ مولوی، جلسات
خود را، از اوایل سال 1335 در
تهران به طور رسمی تشکیل
دادند برابر اسناد موجود،
جلسات لژ مولوی از سال 39 تا
55 به طور منظم تشکیل شده
است.
ر.ک: اسناد فراماسونری ایران،
ج دوم، صص 125ـ 126.
منبع:
کتاب
هوشنگ نهاوندی به روایت اسناد ساواک صفحه 313