صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 4 آبان 1336


متن سند:

شماره: 209 ـ ه امروز ساعت 4 بعدازظهر در خیابان خراسان مسجد نو با آقای شیخ محمدجواد فومنی حائری* که برای ادای نماز قضا به مسجد آمده بودند تماس حاصل شد گفتند که شنیده ام چند نفر از آقایان از جمله آقای آیت اله زنجانی1 دستگیر شده است من بارها به این آقایان ایراد داشتم و میگفتم که آقایان شما اشتباه میکنید و با مصدق2 نمیتوانید کاری انجام بدهید و مصدق مرد لامذهبی است و اگر موفق شود احدی از علماء را نخواهد گذاشت و همه را از بین خواهد برد و این آقایان حرفهای مرا گوش نمیدادند بالاخره من مجبور شدم که از اینها کناره گیری کنم.
* ایشان نماز ظهر و عصر را در وقت فضیلت آن به جماعت می خواندند یعنی نماز ظهر را اوّل ظهر و نماز عصر را ساعت 4 بعدازظهر و گزارش ساواک اشتباه بوده است

توضیحات سند:

1 ـ آیه الله حاج آقا رضا موسوی زنجانی: آیه الله زنجانی در سال 1322 قمری در شهر زنجان متولد شدند و در سال 1346 قمری به قم مهاجرت و از محضر آیه اله حائری استفاده کردند در سال 1356 قمری به تهران مهاجرت نمودند.
ایشان از روحانیون مبارز تهران بود که در جریان نهضت ملی ایران از فعالین و با جبهه ملی نیز همکاری نزدیک داشت.
ایشان از حامیان جدی دکتر مصدق بود و پس از کودتای 28 مرداد سال 32 به همراه برخی اعضاء جبهه ملی به فعالیت های خود ادامه داد و نهضت مقاومت ملی را تاسیس نموده و در این راستا بارها دستگیر شد.
مرحوم آیه الله زنجانی در سال 1362 ه.
ش درگذشت.
2 ـ دکتر محمد مصدق: دکتر محمد مصدق در روز 29 اردیبهشت 1261 ه.
ش در تهران بدنیا آمد.
پدرش میرزا هدایت آشتیانی وزیر دفتر استیفاء در دوران ناصری و از رجال تجددطلب و پیروان میرزا تقی خان امیرکبیر و مادرش ملک تاج خانم نجم السلطنه بنیان گذار بیمارستان نجمیه تهران و از نواده عباس میرزا ولیعهد بهادر قاجار بود.
مصدق پس از تحصیلات مقدماتی بدنبال مرگ پدر (1271 شمسی) بعد از چند سال اشتغال به شغل پدری، به منظور تحصیل علوم جدید وارد مدرسه علوم سیاسی شد که تازه در تهران تاسیس شده بود.
وی در دوره اول مجلس بنمایندگی از سوی مردم اصفهان انتخاب شد اما بلحاظ آنکه کمتر از سی سال داشت از قبول آن خودداری کرد، پس از شکست آزادیخواهان در صدر مشروطیت برای تکمیل تحصیلات به سوئیس رفت و دکترای حقوق خود را دریافت داشت.
در سال 1296 به معاونت مالیه و در کابینه مشیرالدوله بسمت وزیر دادگستری و بعدا بسمت (والی فارس) منصوب گردید و تا سوم اسفند 1299 (کودتای سید ضیاء) در این شغل باقی بود.
در کابینه سردار سپه از قبول شغلی خودداری کرد و از سوی مردم تهران به نمایندگی دوره پنجم مجلس انتخاب شد.
پس از سقوط رضاخان از سلطنت در دوره چهاردهم به نمایندگی انتخاب شد.
در 22 مهر 1328 در مخالفت با دخالت در انتخابات، جبهه ملی را به کمک برخی دیگر از ملیون و سیاسیون همچون دکتر علی شایگان عباس خلیلی و دکتر مظفر بقائی تشکیل داد.
در 24 اسفند 1329 قانون ملی شدن نفت را از مجلس گذرانید.
در جریان مخالفت و شکایت انگلیس از قانون ملی شدن نفت در سال 1330 و 31 در جلسه شورای امنیت و دادگاه لاهه حضور یافت.
موفقیت مصدق در جریان نهضت ملی شدن نفت مرهون حمایت ها و پشتیبانی هایی بود که از طرف روحانیون و نیروهای مذهبی که در رأس آنها آیه الله کاشانی قرار داشت بود.
بدنبال بروز اختلاف و چند دستگی در جبهه سیاسیون (دکتر مصدق و آیت الله کاشانی) حکومت شاه با همکاری سیا نقشه هایی را برای سرنگونی حکومت مصدق طرحریزی کردند و نهایتا در 28 مرداد سال 1332 دولت مصدق سقوط و در یک دادگاه نظامی محاکمه و به سه سال زندان محکوم شد.
در سال 1335 از زندان آزاد و در احمدآباد تحت نظر بود و در سال 1345 بعلت بیماری فوت کرد.
منبع:ـ زندگینامه و مبارزات سیاسی دکتر مصدق / نصراله شیفته /، مجاهدان و شهیدان راه آزادی / شمس الدین امیر علایی

منبع:

کتاب آیت‌الله حاج شیخ جواد فومنی حائری به روایت اسناد ساواک صفحه 27

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.