گزارش
تاریخ سند: 14 مرداد 1328
گزارش
متن سند:
شخص موثقی اظهار می داشت روز 7 ماه جاری تقی زاده نماینده سابق مجلس شورای ملی نامه ای خطاب به حسین مکی1 راجع به اقدامات و بیانات اخیرا و در مجلس نگاشته و بوسیله ضیاءالملک فرمند2 برای مشارالیه ارسال داشته است.رونوشت در پرونده سه نفر فوق 15 /5 ـ 13 ـ 4
توضیحات سند:
1ـ مکی، حسین فرزند سید باقر، در سال 1290 ه ش در تهران متولد شد.تحصیلات خود را در دبیرستان دارالفنون با پایان رسانید.
پس از اتمام تحصیلات، کارمند فنی راه آهن گردید، سپس بازرس ویژه وزارت راه و عضو هیئت عالی بازرسی نخست وزیری بود.
بعد از شهریور 1320 مقالاتی تحت عنوان «تاریخ بیست ساله ایران» در روزنامه «مهر ایران» منتشر ساخت.
در پنجمین دوره نخست وزیری احمد قوام در بهمن 1324 به سمت معاونت شهرداری تهران منصوب و پس از تشکیل حزب دمکرات قوام، از گردانندگان آن حزب شد و به عنوان وکیل اراک وارد مجلس شورای ملی گردید.
در زمان حکومت دکتر مصدق جزو هیأت خلع ید از شرکت انگلیسی نفت جنوب، به آبادان رفت.
پس از اختلاف نظر با دکتر مصدق در دسته مخالفین جدی وی از جمله دکتر مظفر بقایی، ابوالحسن حائری زاده، سید مهدی میر اشراقی و...
در آمد.
وی سه دوره نماینده مجلس شورای ملی و عضو فعال حزب زحمتکشان و مسؤول شورای عالی سازمان نگهبانان آزادی (به ریاست دکتر بقایی) بود.
نامبرده از نزدیکان و دوستان دکتر مظفر بقایی بوده و در مقاطع مختلف از وی حمایت می کرده است.
یاد شده در سال 52 بیان داشته : «دکتر بقایی مهره اصلی در کشور بوده که برای روز مبادا ذخیره شده است.
» مکی از مخالفان دکتر مصدق و طرفدار شاه و حکومت مشروطه بوده است.
پرونده های انفرادی ساواک 2ـ ضیاءالملک ـ حسنعلی فرمند حسنعلی فرمند مشهور به ضیاءالملک در سال 1267 در همدان متولد شد.
پس از تحصیلات مقدماتی در همدان و تهران به اروپا رفت و چند سالی در فرانسه به تحصیل حقوق و علوم سیاسی پرداخت.
پس از مراجعت به ایران چندی به امور کشاورزی پرداخت.
در دوره چهارم از همدان به مجلس راه یافت و در دوره های متوالی تا ششم ادامه یافت.
ولی در دوره ششم راهی اروپا شد.
در دوره چهاردهم بار دیگر به مجلس رفت و علیه سید ضیاءالدین طباطبائی منطقی نمود و به سلطه و دخالت انگلیس اشاره نمود.
در کابینه حسین علاء وزیر کشاورزی شد.
در دوران مصدق نیز در این شغل مدتی باقی ماند.
فرمند ملقب ضیاءالملک را از احمد شاه به احترام پدرش گرفته بود.