گزارش
تاریخ سند: 16 مهر 1326
گزارش
متن سند:
محترما معروض می دارد ورود آقای تقی زاده تأثیر کاملی را در وضعیت مجلس و مخصوصا جریان نفت خواهد داشت از هم اکنون نمایندگان اقلیت برای آنکه اتحّاد کاملی داشته و جبهه مستقلی را تشکیل داده و بر علیه حزب دمکرات1 هم اقدام نمایند شروع به فعالیت شدیدی کرده اند عدّه ای از نمایندگان اکثریت نیز پس از ورود ایشان به اقلیت ملحق خواهند شد فردا عدّه ای از نمایندگان اقلیت قرار است در منزل آقای دکتر متین دفتری اجتماع نمایند.توضیحات سند:
1ـ حزب دمکرات ایران (قوام السلطنه) حزبی است که در هشتم تیر 1325 ش از سوی قوام السلطنه نخست وزیر وقت تأسیس شد و طی یک نطق رادیویی تشکیل آن را اعلام کرد، البته برخی معتقدند که فکر تشکیل این حزب توسط مظفر فیروز بوده است.قوام رهبر کل و مظفر فیروز هم معاونت را عهده دار شدند و اهداف مبارزه با دربار و نیروهای هوادار انگلیس و مبارزه با نفوذ روز افزون حزب توده را مقصود خود قرار دادند.
محمدولی فرمانفرما، ابوالقاسم امینی، سردار فاخر حکمت، ملک الشعرای بهار، محمود و حسن ارسنجانی از جمله اعضای این حزب بودند.
این حزب تا اواسط سال 1327 ش برقرار بود و به فعالیت می پرداخت و عقاید و فعالیتهای خود را از طریق روزنامه دمکرات ایران به صاحب امتیازی دکتر هاشم افراشته اظهار می داشت.
(اسناد احزاب سیاسی ایران، به کوشش بهروز طیرانی، جلد اول، تهران، سازمان اسناد ملی ایران، 1376 ش، صص 506 ـ 501)