صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

تاریخ سند: 7 بهمن 1337


متن سند:

شماره: 19456/ تیمسار ریاست سازمان اطلاعات و امنیت کشور بطوریکه که استحضار دارند پس از بازگشت ملامصطفی بارزانی و اتباع او به عراق کشور مزبور مرکز فعالیت کمونیستها شده و روی همین اصل اغلب سران فراری حزب توده من‌جمله ایران و همچنین افسران فراری منتسب به حزب مزبور نیز به عراق وارد شده اند اینک اخرین اطلاعات واصله از وابسته نظامی ایران در عراق در مورد وجود عناصر مزبور در بغداد که از شرف عرض همایونی گذشته است و مقرر فرمودند به ساواک هم اعلام شود جهت اطلاع و هرگونه اقدام و پی‌جویی دنباله فعالیت آنان به شرح زیر اعلام می‌گردد.
1- دکتر کیانوری عضو کمیته مرکزی حزب توده ایران به احتمال خیلی قوی در بغداد می باشد و در این مورد وابسته نظامی باز هم مشغول تجسس است.
2- دکتر رادمنش را شخصاً وابسته نظامی دیده اند.
3- رحیم نامور را شخصاً وابسته نظامی دیده اند.
4- رضا روستا1 طبق اطلاع موثق که از چند جهت تایید شده در بغداد و بصره دیده شده 5- احسان طبری طبق قرائت2 و به احتمال خیلی قوی در بغداد است و تفسیرهای فارسی رادیو بغداد را او تهیه می کند.
6- بزرگ علوی به بغداد آمده و برگشته است.
7- از افسران فراری سرگرد پولاد دژ و ستوان حمید زرگری دیده شده‌اند و سرگرد هوایی اکتشافی به احتمال قوی در بغداد است سرگرد مظفری محتملاً و با قید احتیاط ممکن است در بغداد باشد.
8- قرائن و مدارک بالا نشان می‌دهد که عده‌ای از سران و اعضاء موثر و افسران فراری حزب منحله توده ایران به عراق رفت و آمد دارند و این رفت و آمدها موید فعالیت و ارتباط سران و افسران فراری حزب مزبور با باقیمانده حزب توده در ایران و کویت می باشد که می‌شود به این مدارک جهت فعالیت و چگونگی ارتباط آنان را تشخیص داد دستور فرمایید با عطف توجه به مراتب بالا چنانچه اطلاعات تکمیل‌تری در این مورد در آن سازمان موجود است جهت استفاده و بهره برداری به این اداره ارسال دارند.
رئیس اداره دوم سرلشگر کیا اصل در پرونده حزب کمونیست ح / 120 است دکتر رضا رادمنش ضمیمه سابقه ارائه شود.
11 /12 /37

توضیحات سند:

1 .
رضا روستا بنیان‌گذار اصلی شورای متحده مرکزی در سال 1282 در روستای ویشکا در یک خانواده روستایی به دنیا آمد.
در دوره دبیرستان به فعالیتهای اجتماعی و سیاسی جلب شد و با همکاری آموزگار خود، میرزا حسین خان جودت، به تشکیل جلسات فرهنگی و ادبی پرداخت و در مجمع فرهنگ عضو شد.
چندی بعد مدرسه را رها کرد و به کمونیست های گیلان به رهبری حیدر عمو اوغلی پیوست.
پس از سرکوب نهضت جنگل، در سال 1301 به اتحاد شوروی رفت و در سال 1302 به ایران بازگشت.
در تهران به حزب سوسیالیست سلیمان میرزا اسکندری پیوست.
مدتی بعد به علت شرکت در فعالیت انتخاباتی به سود فراکسیون ملی (انتخابات مجلس پنجم)، پخش اعلامیه و شرکت در تظاهرات مسجد شاه (حرکت خالصی زاده علیه رضاخان) تحت تعقیب شهربانی قرار گرفت و به اصفهان گریخت.
در اصفهان با سیدمحمد تنها (اسماعیلی)، رهبر اتحادیه کارگران چاپخانه ها، همکاری داشت.
سپس به کرمان رفت و با روزنامه بیداری همکاری نمود (بیداری از سال 1301 به سردبیری سیدمحمد هاشمی در کرمان منتشر می شد) و در اداره تجارت روس استخدام شد.
در سال 1310 در کرمان دستگیر و به زندان قصر فرستاده شد.
در سال 1315 آزاد و به دامغان تبعید گردید.
در سال 1316، به هنگام دستگیری «53 نفر» روستا نیز دستگیر و پس از ده ماه بازداشت به ساوه تبعید شد.
در آنجا نیز دستگیر و یک ماه و اندی در زندان بود.
چندی بعد مجدداً دستگیر شد و 2 سال و نیم در زندان ساوه به سر برد.
در سال 1320 مجدداً بازداشت و پس از شهریور 1320 آزاد و به اراک تبعید شد.
در فروردین 1326 دستگیر و تا آذرماه آن سال در زندان بود.
پس از آزادی به اتحاد شوروی رفت.
روستا در سال 1328 در دادگاه غیابی به اعدام محکوم شد.
او در سن 68 سالگی در آلمان شرقی درگذشت.
2 .
اصل: قرائن

منبع:

کتاب چپ در ایران - حزب توده در آلمان شرقی به روایت اسناد ساواک صفحه 12

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.