روژه روشن
تاریخ سند: 5 بهمن 1356
روژه روشن
متن سند:
از: 16/ ﻫ تاریخ: 5 /11 /2536[1356] 13561105به: 312 شماره: 6096/ ﻫ 1
روز 1 /11 /36 پسر بچه خردسالى به نام روژه روشن در حالی که مشغول پخش تعدادى اوراق مربوط به حادثه قم1 در بین مغازه‌هاى بازار شهرستان بوشهر بوده وسیله مأمورین دستگیر و اعلامیه‌هاى توزیع شده جمع آورى گردیده است.2
نظریه شنبه ـ کودک مذکور که در بازار حمالى می‌کند اظهار داشته که کاغذها را شخص کوتاه قدى که کت سفید به تن داشت با مبلغ پنجاه ریال به من داد و گفت کاغذها را به مردم بده.
نظریه یکشنبه ـ از روژه روشن فرزند على باز که از اهالى پشتکوه بهبهان می‌باشد و پسر 12 ساله ایست و در بازار وسایلى را که مردم خرید می‌کنند تا پاى ماشین می‌برد ضمن تحقیق چون صحت اظهارات وى معلوم شد بلافاصله آزاد گردید. دریائى
نظریه چهارشنبه ـ به روژه روشن آموزش داده شد در صورتیکه فرد مزبور را مجدداً دید بلافاصله به مأمورین اطلاع دهد ضمناً چون کودک مذکور فوق العاده وحشت زده شده بود آزاد شد. فتوکپى دو نوع اعلامیه‌هاى مورد نظر تقدیم است. شاهنده
نظریه 16/ ﻫ ـ تایید می‌شود. آقاى مرعشى عاملین شناسایى و مراقبت شوند. 9 /11
توضیحات سند:
1. واقعه 19 دی قم: انتشار مقاله در 17 دی ماه 1356 را باید نقطه‌ی عطفی در تاریخ معاصر ایران دانست؛ چرا که این مقاله پس از شهادت «آیت‌الله سید مصطفی خمینی» در آبان 1356 و در حالی که مراسم‌های یادبودی در سراسر کشور برگزار می‌شد، یک اقدام نسنجیده و غیرمنطقی به حساب می‌آمد.انتخاب روزنامه‌ی اطلاعات برای چاپ این مقاله را باید از وابستگی خاص فرهاد مسعودی دانست؛ چرا که وی هیچ‌گونه انگیزه‌ای برای مقاومت نداشت. ماجرا از این قرار بود که در اواسط دی ماه 1356 یک پاکت ممهور از طرف دربار برای «داریوش همایون»، وزیر اطلاعات و جهانگردی ارسال شد و وی نیز آن را در اختیار روزنامه‌ی اطلاعات جهت انتشار قرار داد. فرهاد مسعودی از واکنش علما و مردم می‌ترسید. از طریق «جمشید آموزگار»، نخست‌وزیر دریافت که مفاد تند و تحریک‌آمیز مقاله به خواست محمدرضا شاه تهیه شده است.
پخش مقاله‌ی فوق، واکنش‌های شدیدی را در میان علما و مردم به دنبال داشت و در شهرهایی مانند قم، تعداد زیادی به شهادت رسیدند. در بسیاری از شهرها نیز فروش روزنامه‌ی اطلاعات پس از انتشار این مقاله به طرز محسوسی کاهش یافت.
2. در تاریخ 15 /11 /36 نامه‌اى به همین مضمون از 312 به ساواک بوشهر ارسال شده و خواستار رسیدگى به پرونده اتهامى این پسر بچه شده است.