تاریخ سند: 20 فروردین 1345
متن سند:
از : بخش 323 به : ریاست بخش 316 شماره : 1122 /323 بدین وسیله رونوشت نامه شرکت سهامی انتشار* که به عنوان آقای امیر کامبوزیا ارسال گردیده جهت استفاده و بهره برداری به پیوست ایفاد می گردد.رئیس بخش 323 ـ آریایی تهیه کننده : بیضایی 20 /1 /45
توضیحات سند:
* در رابطه با این شرکت در کتاب در تکاپوی آزادی آمده است : مؤسسه انتشاراتی شرکت سهامی انتشار در سال 1328 تأسیس گردید.ناگفته پیداست که هدف و انگیزه ایجاد این شرکت، چاپ و توزیع و انتشار کتابهای دینی و علمی و فرهنگی با طرز تفکر جدید مذهبی و در سطح قابل قبول نسل جوان و روشنفکران آن زمان بود ...
با توجه به خلاء مطلق انتشاراتی اسلامی روشنفکرانه و علمی، شرکت سهامی انتشارزاده شد.
به گفته دکتر کاظم یزدی، خود ایشان و مهندس عباس تاج و دکتر یداللّه سحابی موظف شدند اساسنامه شرکت را بنویسند که پس از چندی نوشته و آماده شد و از تصویب هیئت موسس گذشت موسسان اصرار داشتند که سهامدار عمده ای نپذیرند و لذا شرکت به صورت [شرکت سهامی] تصویب شد و با حدود 250 سهامدار و شریک آغاز به کار کرد و نخستین کتابی که چاپ کرد، یکی از آثار مهندس بازرگان بود.
دکتر کاظم یزدی اولین مدیر عامل شرکت بود.
پس از مدتی دفتری در باب همایون اجاره شد.
از اقدامات تشکیلاتی و سازمانی شرکت انتشار، تشکیل یک هیئت تحریریه برای بررسی کتابها و تعیین میزان صلاحیت و قدرت علمی و جهات دیگر کتابها بود که طبق گفته دکتر کاظم یزدی این نخستین باری بود که در ایران یک انتشاراتی و مرکز توزیع چاپ کتاب، دارای هیئت تحریریه یا بررسی کتاب می شد.
اعضای این هیئت عبارت بودند از : مهندس بازرگان، مرتضی مطهری، احمد آرام و ...
از کتابهایی که در اولین سال چاپ و مورد استقبال قرار گرفت، کتاب داستان راستان از مرتضی مطهری بود ...
در دهه چهل وپنجاه، شرکت انتشار یکی از مراکز فکری سیاسی و حتی میعادگاه بسیاری از مبارزان و انقلابهای مسلمان بود.
به همین دلیل بارها دچار مشکل شد و سرانجام در سال 1353 تعطیل شد.
(حسن یوسفی اشکوری، در تکاپوی آزادی : جلد اول، تهران بنیاد فرهنگی بازرگان، 1376، ص 40 ـ 238)