عطف 3374/316- 31/1/45
تاریخ سند: 1 اردیبهشت 1345
عطف 3374/316- 31/1/45
متن سند:
از: ساواک اصفهان تاریخ: 1 /2 /1345شماره: 179
عطف 3374 /316- 31 /1 /45
1. اسامی چند نفر از مدرسین قم که به دست آمده، عبارت از: شیخ خزعلی . سید علوی تهرانی . حسین نوری . شیخ جعفر سبحانی.1
2. فقیهی در مسافرت بوده و به احتمال قوی در قم می‌‌باشد.
3. ضمن پیگیری موضوع، طلبه‌ای به نام علی کفعمی در تاریخ 31 /2 /45 با 25 برگ اعلامیه تحت عنوان «روحانیون بخوانند و اندرز بگیرند» دستگیر و ضمن بازجوئی‌های معموله اعتراف نمود که اعلامیه را طلبه‌ای به نام علی اصغر مرتضوی2 به او داده.
مرتضوی در تاریخ 31 /1 به صوب قم حرکت کرده، این ساواک پیشنهاد می‌‌نماید دو نفر از کارمندان را به اتفاق علی کفعمی جهت شناسائی و دستگیری به قم اعزام تا با همکاری ساواک قم اقدام لازم معمول و در صورت نیاز طلاب مذکور را به اصفهان بیاورند.
خواهشمند است دستور فرمائید به محض وصول تلگراف، نظریه اعلام فرمایند.
اصل در پرونده پ- 82 بایگانی است.
به پرونده حسین نوری ضمیمه و ارائه گردد. صابری 6 /2
توضیحات سند:
1. آیت‌الله جعفر اقبال سبحانى، فرزند محمدحسین در سال 1308 ﻫ ش در تبریز متولد شد. تحصیلات خود را در ادبیات و ریاضى و هندسه در زادگاه خود به انجام رسانید و علوم ادبى و عربى را نزد اساتید بزرگى چون آقا میرزا محمدعلى مدرس تبریزى، صاحب فرهنگ نوبهار و ریحانه‌الادب، آموخت. در جریان غائله آذربایجان در سال 1325 به قم مهاجرت نمود و از محضر اساتید بزرگ، حضرات آیات بروجردى، حجّت و علامه طباطبایى، گلپایگانى و مجاهد تبریزى بهره‌مند شد. او بیش از 14 سال از جلسات درس حضرت امام خمینى(ره) کسب فیض کرد. استاد سبحانى از جمله مؤسسین مجلّه «مکتب اسلام» بود و سالیان متمادى مقالات علمى فراوانى را در آن مجلّه به چاپ رسانید. فعالیت‌هاى مبارزاتى او علیه رژیم پهلوى به آغاز نهضت حضرت امام(ره) برمى‌گردد. بنا به گزارش ساواک، در جریان تبعید امام به ترکیه به جرم تشویق علماء و مراجع قم براى انجام عکس‌العمل در مقابل عمل دولت وقت و ملاقات با آقایان حاج شیخ هاشم آملى، حاج شیخ مرتضى حائرى و سید احمد زنجانى بازداشت شد و در 18 /8 /43 به زندان قزل قلعه انتقال یافت و 10 روز بعد محکومیت او به قرار التزام به عدم خروج از حوزه قضایى تهران تبدیل گردید و از زندان آزاد شد. در بهمن ماه همان سال به جرم سخنرانى در دفاع از حضرت امام(ره) در شهرستان دزفول، به شش ماه تبعید به کاشمر محکوم گردید. تبعید وى عکس‌العمل مراجع وقت از جمله حضرت آیت‌الله سید محمد هادى میلانى را برانگیخت و جهت حمایت از وى به آیت‌الله سید اسدالله نبوى از علماى بزرگ دزفول متوسل شد. در سال 1344 از طریق آبادان، مخفیانه به عراق سفر نمود و در سال 1346 به همراه روحانیون به اصطلاح افراطى ممنوع‌المنبر گردید. در سال 1347 به علت دعا نمودن به امام خمینى در پایان سخنرانى خود در شهرستان کنگاور، شهربانى از منبر وى جلوگیرى و روز بعد (26 /3 /47) او را از کنگاور اخراج نمود. ساواک چنان با حساسیت مواضع وى را دنبال مى‌نمود که جمله‌اى از مقاله وى در مجلّه مکتب اسلام را که نوشته بود: «... در پرتو انتساب به رئیس مملکت همه گونه سوءاستفاده بنمایند»، بریده و ضمن بایگانى در پرونده، دستور مراقبت داده بود. همچنین پس از انتشار این مقاله که با عنوان «توطئه خطرناک منافقان» در شماره 114 مجله مکتب اسلام به چاپ رسیده بود، وى به ساواک احضار شد و مورد مصاحبه قرار گرفت. در پى اظهاراتى در تاریخ 23 /8 /48 در مسجد امام حسن مجتبى(علیه‌السلام) در خرم‌آباد و اشاره به فقر شدید مردم و اینکه بعضى براى سگ‌هاى خود ماشین و راننده مخصوص دارند تا سگها را براى تفریح با ماشین به خیابان ببرند، ولى حقوق راننده، کفاف معاش وى و عیالش را نمى‌دهد، بلافاصله از سوى ساواک احضار و تهدید شد. در سال 1350 به اتفاق آیت‌الله مکارم شیرازى و سید على محقق داماد مؤسسه‌اى به نام جمعیت خیریه و مرکز مطالعات اسلامى و نجات نسل جوان دایر نمودند که با هماهنگى آقاى شریعتمدارى، ساواک با تأسیس آن مخالفت نمود. در سال 1351 نیز مجدداً به خاطر اظهاراتش بر منبر در خرم‌آباد، دستور احضار وى به ساواک داده شد و در سال 1353 نیز ضمن احضار به ساواک، از روش منبر وى اظهار نگرانى گردید. وى از جمله افرادى بود که در سال 1356 تلگراف تسلیت حوزه علمیه قم به حضرت امام در شهادت حاج آقا مصطفى را امضا نمودند. ایشان در سال 1359 « مؤسسه تحقیقى و تعلیماتى امام صادق(ع)» را بنیان نهاد و ریاست آن را بر عهده گرفت. آیت‌الله سبحانى در حدود 100 جلد کتاب در زمینه‌هاى فقه و اصول و فلسفه و تاریخ منتشر کرده است که تعدادى از آنها عبارتند از الهیات، کلیات فى علم الرجال، اصول الحدیث، اصول الفلسفه، نظریه‌المعرفه، الله خالق الکون، فلسفه اسلامى و اصول دیالکتیک، فروغ ابدیت و سرچشمه هستى. آیت‌الله سبحانی هم اکنون در کسوت مرجعیت به نشر و تبلیغ معارف دینی مشغول است.2. حجت‌الاسلام علی‌اصغر مرتضوی‌فر معروف به جعفرى، فرزند على در سال 1304 ﻫ ش در تهران متولد شد. به واسطه فعالیت و مبارزه علیه رژیم پهلوى چندین بار دستگیر و بازداشت شد و در سال 1355 ش به دلیل ایراد سخنرانی‌هاى روشنگرانه از سوى ساواک ممنوع‌المنبر گردید. اسناد ساواک . پرونده انفرادى