موضوع: جلسه انجمن قرائت قرآن برازجان
تاریخ سند: 6 شهریور 1346
موضوع: جلسه انجمن قرائت قرآن برازجان
متن سند:
از: 16/ ﻫ 1 تاریخ: 6 /6 /1346به: 316 شماره: 5973 /16/ ﻫ 1
موضوع: جلسه انجمن قرائت قرآن برازجان
جلسه فوق در تاریخ پنجشنبه مورخه 2 /6 /46 با حضور 12 نفر به اسامی 1- شیخ محمدجواد اعتصامی 2- سید اسماعیل ساجدی 3- محمد اصبغی1 4- محمدحسن مطهری 5- حسنعلی خیاط‌زاده 6- محمدجعفر راهنما 7- مشهدی باقر جمهوری 8- عبدالصمد اسدی 9- کربلایی محمدرضا فخرائی 10- مشهدی احمد فخرائی 11- مشهدی محمد طاهری 12- سید نعمت‌اله زاهدی در منزل مشهدی محمد طاهری تشکیل گردید. ابتدا آقای اعتصامی اظهار داشتند موقعی که آقای پرویزی برای دیدن آمده به منزل به من گفت چرا موقع گرفتاری حج در تهران با من تماس نگرفتید و چرا اطلاع ندادید امسال دو ماه قبل اطلاع بده انشاالله شما را با کاروان آقای دکتر خطیبی می‌فرستم و من هم در جوابش گفتم در صورتی که بخواهم شرکت کنم و عازم باشم با کاروان دکتر خطیبی نمی‌توانم بروم چون می‌خواهم آزاد باشم سپس آقای دکتر مطهری(محمدحسن عبداله‌زاده) گفت امروز آقای آخوندزاده یادداشتی بدون پاکت داشت و می‌گفت عقب آقای اعتصامی می‌گردم شما را ملاقات کرد و یادداشت موضوع مهمی نبود. آقای اعتصامی گفتند خیر اما موضوع بدون پاکت آقای سیدجواد مهدوی ساکن درواهی عقیده دارد که نامه پاکت لازم ندارد چون محرمانه نمی‌باشد مطهری اظهار نمود آقای سید جواد دیگر عقیده‌اش برگشته و مثل قبل نیست او رئیس خانه اصناف2 شده و در انتخابات هم شرکت نموده شخص با ایمانی مثل ایشان نباید خود را به دستگاه نزدیک کند. سپس مشهدی احمد فخرائی تصدیق کردند و گفتند واقعاً برای حاج سید جواد بعید است که در انتخابات شرکت جوید زیرا ایشان انتخابات و خانه‌های اصناف3 را برخلاف می‌داند بعداً آقای خیاط‌زاده از آقای اعتصامی سوال کرد که آقای مهدی جعفری4 فعلاً چه کار می‌کند. آقای اعتصامی در پاسخ گفت والله عقیده دارد خدمت سربازی خود را تمام نماید مطهری گفت ولی دولت با ایشان موضوع سربازیش موافقت نمی‌کند. از او می‌خواهند که مدرک چهارسال زندانی بودنش را بیاورد زندان هم مدرک به دستش نمی‌دهند. جلسه بعد از قرائت قرآن و کتاب دنیا در خطر سقوط در ساعت 23 پایان یافت و جلسه بعدی در منزل آقای محمد اصبغی تعیین گردید.
ملاحظات
نظریه رهبر عملیات- اظهارات منبع مورد تایید است. ضمناً منظور از اظهارات اعتصامی که گفته است در موقع زیارت حج می‌خواهم آزاد باشم به نظر می‌رسد که ایشان قصد دارند در موقع مسافرت به مکه معظمه موقع را مغتنم شمرده با آقایان روحانیون تماس برقرار نمایند که می‌خواهند درگیری نداشته باشند.
2- به نظر می‌رسد که نامه بدون پاکت را آقای حاج سید جواد مهدوی به وسیله آخوندزاده برای اعتصامی فرستاده که از متن نامه اطلاعی موجود نیست که در این مورد تحقیق خواهد گردید.
3- مهدی جعفری همان محمدمهدی جعفری فرزند سید عبداله دارای شناسنامه شماره 29 برازجان می‌باشد که مدت‌ها در زندان شهربانی مرکز و همچنین در زندان شهربانی و دژ برازجان زندانی بوده و در بخش 312 آن اداره کل دارای سوابقی می‌باشد.
4- سید جواد مهدوی مرتضوی فرزند مرتضی هدایت ساکن قریه درواهی شبانکاره می‌باشد که در بخش 316 آن اداره کل سوابقی از وی موجود می‌باشد.
5- جلسه انجمن قرائت قرآن برازجان هر هفته سه بار تشکیل می‌دهند که در بعضی از جلسات آن همان اعضای قبلی شرکت می‌کنند و هیچ گونه مسائل سیاسی و غیره که مفید باشد مطرح نمی‌گردد. لذا از تقدیم گزارش خبری آن خودداری گردید. اینک به عرض می‌رساند که جلسات مورخه 16 /5 /46 در منزل آقای سید نعمت‌اله زاهدی و مورخه 19 /5 /46 در منزل محمدجعفر رهنما و مورخه 21 /5 /46 در منزل محمد مرشدی پاسبان و جلسه مورخه 23 /5 /46 در منزل حسین مهاجری و جلسه مورخه 26 /5 /46 در منزل آقای عبدالصمد اسدی و جلسه 28 /5 /46 در منزل مشهدی باقر جمهوری و جلسه مورخه 31 /5 /46 در منزل سید اسماعیل ساجدی تشکیل گردید که مسائل سیاسی در جلسات فوق مطرح نگردیده. مروارید
نظریه رئیس امنیت داخلی- آقای رسول پرویزی5 که در دوره قبل نماینده مجلس شورای ملی دشتی و دشتستان بوده و در انتخابات اخیر مجلسین از حزب مردم6 کاندیدا مجلس شورا و موسسان می‌گردد مشارالیه در این فعالیت‌ها چون احساس می‌کند زمینه‌ای در بین اهالی ندارد(علت عدم توجه به خواسته اهالی در دوره نمایندگی دوره بیست و یکم بوده) لذا در تحبیب اشخاصی که موقعیتی دارند می‌کوشد و روی این که وی کتاب‌هایی را که به قلم ناصر مکارم و روحانیون افراطی که از مبارزین محسوب می‌شود می‌فروشد.
نظریه رهبر عملیات- آقای حاج سید اصغر مصطفوی در آن اداره کل 312 مسبوق به سابقه می‌باشد شخص نسبتاً ثروتمندی بوده که اخیراً ورشکست شده و تقریباً تا قبل از ورود سید مصطفی حسینی کناره‌گیری و گوشه‌گیری اختیار کرده بود ولی نظر به عادت ذاتی با ورود سید مصطفی مجدداً روحانیون را به گرد خود جمع می‌کند. به نظر می‌رسد منظوری از تعریف کریم دیداری در نزد سید مصطفی جنبه غلو داشته که چنین اشخاصی هم در بوشهر هستند که فداکاری می‌نمایند زیرا بلافاصله از کتب خود صحبت به میان می‌آورد و پیشنهاد هم نموده که در اختیار او قرار دهد آقای سید مصطفی فعلاً فردی میانه‌رو می‌باشد هنوز کاملاً خود را در اختیار مصطفوی قرار نداده و چنانچه چنین روزی پیش آید به طور یقین موجبات انحراف او را فراهم نموده است.
اهالی در حال حاضر نسبت به آقای سید مصطفی نظر خوبی دارند و سید مصطفی در آن اداره کل 321 دارای سابقه می‌باشد و کریم دیداری هم با تعهداتی که داده به نظر نمی‌رسد که مبادرت به فروش مجدد کتب نماید. در پرونده 161134 بایگانی شود.کاشی
اصل در پرونده محمدجواد اعتصامی است در پرونده روحانیون بوشهر بایگانی شود. دوانی- 17 /7
توضیحات سند:
1. محمد اصبغی، فرزند حسین در سال 1323 در سعدآباد برازجان متولد شد. تحصیلات وی در اسناد ساواک دیپلم کشاورزی و لیسانس ادبیات فارسی ذکر شده است.اصبغی در زمان تحصیل در شیراز عضو انجمن اسلامی دانش‌آموزان و نهضت آزادی ایران بود. وی سال 1353 به دلیل نگهداری کتاب‌های دکتر شریعتی به ساواک احضار شد.(اسناد ساواک ـ پرونده انفرادی)
2. در اصل: انصاف
3. در اصل: انصاف
4. سید محمدمهدى جعفرى در سال 1318 ﻫ ش در برازجان متولد شد. دیپلم متوسطه را در رشته ادبى در برازجان گرفت و براى ادامه تحصیل، راهى شیراز شد و در 1340، از دانشگاه شیراز لیسانس زبان و ادبیات فارسى گرفت. در همان سال براى ادامه تحصیل عازم تهران شد و فوق‌لیسانس را در علوم تربیتى اخذ کرد.
در 1338 عضو مؤسس انجمن اسلامى دانشگاه شیراز شد. در سال 1340 ـ که نهضت آزادى تشکیل شد ـ به عضویت آن درآمد. پس از دستگیرى رهبران نهضت آزادى در زمستان 1341 جعفرى نیز، در خرداد 1342 بازداشت و طى محاکمه‌اى در دادسراى ارتش، به چهار سال زندان محکوم و در 1346 از زندان آزاد شد. وی در سال 1352 بار دیگر بازداشت شد.
جعفری پس از پیروزى انقلاب مدتى در وزارت فرهنگ و آموزش عالى سمت معاونت پژوهشى داشت و در دوره اول مجلس شوراى اسلامى، به نمایندگى مردم دشتستان به مجلس راه یافت.
دکتر جعفرى، در دوران جوانى بویژه در کنار نهضت آزادى، تحت تأثیر آیت‌اللّه طالقانى بود و بیش از همه، از تفکر آیت‌اللّه طالقانى بهره جست و تفسیر پرتوى از قرآن طالقانى در شش جلد، عمدتا به کوشش دکتر جعفرى چاپ و انتشار یافته است. برخى از کتاب‌هاى چاپ شده ایشان عبارت است از: روش تربیتى اسلام؛ همکاری‌هاى اجتماعى؛ امام على ابن ابى طالب، 8 جلد؛ عبدالمقصود عبدالفتاح؛ زندگانى امام حسین؛ نهضت بیدارگرى در جهان اسلام؛ پژوهشى در اسناد و مدارک نهج‌البلاغه؛ آشنائى با نهج‌البلاغه؛ آموزش نهج‌البلاغه؛ پرتوى از نهج‌البلاغه؛ سیّدرضى و فرهنگ لغات پرتوى از قرآن و درس‌هائى از نهج‌البلاغه.
5. رسول پرویزی، فرزند محمدعلی ش ش 27560 محل تولد بوشهر محل صدور شیراز ت ت 1298 دیپلم ادبی، لیسانس دانش سرای عالی، شاغل کتابداری و معلمی و کارمندی دارائی، عضو هیئت مدیره تلفن معاون نخست وزیر نویسنده و طنزپرداز، از بدو تشکیل حزب توده در شیراز یکی از فعالین و عضو کمیته و شورای ایالتی حزب منحله توده بود و تا سال 25 در شیراز دارای فعالیت های مضره و تحریک کارگران به اعتصاب مشغول و از آن تاریخ به تهران عزیمت نمود.
شاغل در شرکت مدیره شرکت سهامی تلفن شده و در حزب مردم عضویت داردو با [ناخوانا] علم مشغول به کار شده است و فعالیتی به طرفداری از حزب توده نمی کند.
وی که نماینده مجلس از برازجان است در بین قاچاقچیان منطقه دلوار محبوبیتی خاص دارد
عضو حزب رستاخیز، وابسته به علم وزیر دربارو نیز وابسته به دکتر باهری، سه دوره نماینده بوشهر و برازجان
فردی زودرنج هوچی عصبانی معتاد به تریاک و هروئین
شخصی به نام خیرالنساء بدرالملوک تنگستانی طی تلگرافی به نخست وزیر از دخالت های پرویزی در تصرف زمین های خود شکایت و تقاضای رسیدگی نموده است.
در پرونده 138750 که متعلق به عباس خرمیان می بود فقط نام و نام خانوادگی او ذکر شده که در ضیافت شماره 446 خانم ها و آقایان بهائیان شرکت داشته است و مطلب دیگری یافت نشد.
پرونده جلال تقوی به شماره 7107/م ـ 30 یافت نگردید (طبق نظر مکتوب اسناد)
پرونده قنبرعلی معصومی به شماره 8762 ـ 375 در استان 375 نگهداری می شود.
6. حزب مردم: در سال 1336 با مشاورت علم و شاه دو حزب مردم و ملیون تشکیل شد که در ظاهر رقیب یکدیگر بودند اما در واقع هر دو مجری دستورات و فرامین شاه به شمار می‌آمدند. رهبری حزب مردم را اسدالله علم به عهده داشت و رهبری حزب ملیون با دکتر منوچهر اقبال بود. شاه در پیام نوروزی‌اش تمایل خود را برای تشکیل احزاب اعلام و در 27 اردیبهشت 1336 حزب مردم که اصطلاحاً حزب اقلیت خوانده می‌شد، اعلام موجودیت کرد. 25 نفر از جمله اسدالله علم، سناتور یحیی عدل، دکتر فرهاد، دکتر حسن مظاهری، مهدی شیبانی، حسن افشاری، دکتر پرویز ناتل خانلری، امیر بیرجندی و محمد الهی اعضای مؤسس حزب مردم بودند.
حزب به تدریج در استان‌ها دفاتر و شعبه‌های خود را گسترش داد و فعالیت خود را در میان مردم آغاز کرد. اسدالله علم، رهبر حزب، جهت گسترش دامنه‌ی نفوذ خود در میان اقشار و طبقات پایین جامعه برنامه‌های ظاهرفریبی را در مرامنامه حزب گنجانید و در این راستا اعلام کرد حزب مردم طرفدار سهیم کردن کارگران در سود کارخانجات، تقسیم زمین بین کشاورزان بدون زمین و برابری حقوق زن و مرد است. عمده فعالیت احزاب دوگانه در انتخابات دوره‌ی 20 مجلس شورای ملی بود. حزب مردم به رهبری علم از حزب رقیب خود شکست خورد و حزب ملیون با 79 درصد از کل آرا به پیروزی رسید، اما به دلیل تقلب گسترده، انتخابات دوره‌ی 20 ابطال شد. اسدالله علم مؤسس حزب مردم بلافاصله بعد از ابطال انتخابات در شهریور 1339 از دبیرکلی حزب مردم استعفا داد و به جای او پروفسور یحیی عادل به سمت دبیرکلی حزب تعیین شد. روزنامه‌ی اندیشه‌ی مردم ارگان حزب مردم بود که پس از کناره‌گیری علم تعطیل شد.
ر.ک: حزب مردم به روایت اسناد ساواک، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1388