صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

موضوع : اجتماع هیئت های محلی در مقابل مسجد حاج ابوالفتح

تاریخ سند: 11 خرداد 1342


موضوع : اجتماع هیئت های محلی در مقابل مسجد حاج ابوالفتح


متن سند:

شماره : 864 ـ 311 ـ د ت برابر اطلاع طبق دستور علمای تهران در ساعت 0900 روز 13 /3 /42 کلیه هیئت های عزاداران محلی تهران در مقابل مسجد حاج ابوالفتح واقع در خیابان ری اجتماع خواهند نمود و سپس در ساعت 1000 همگی در خیابان های تهران گردش خواهند کرد و با شعارهایی که تهیه شده است درباره آزادی و حمایت از طبقه علما و روحانیون می باشد.
ضمنا دو برگ اعلامیه آیت الله حاج سید ابوالقاسم خوئی1 و آیت الله خمینی که در مورخه 11 /3 /42 در مسجد آذربایجانی ها واقع در بازار به وسیله غضنفر یمینی شریف2 که از افراد حزب زحمتکشان3 می باشد در بین مردم پخش شده به پیوست تقدیم می گردد.
در پرونده تظاهرات 15 خرداد بایگانی شود.
شهابی مراتب فوق در مورد اجتماع هیئت های عزاداران محلی در مقابل مسجد حاج ابوالفتح وسیله تلفن توسط آقای دکتر فروزین4 ریاست محترم اداره سوم به اطلاع ساواک تهران رسید.
11 /3 /42 ساعت 1830 گیرندگان: اداره سوم کل سوم دو برگ اعلامیه پیوست است

توضیحات سند:

1ـ سیدابوالقاسم خویی فرزند سید علی اکبر از مراجع بزرگ شیعه در نیمه رجب سال 1317 ه.
ق در شهر خوی پا به عرصه وجود نهاد در 13 سالگی به نجف اشرف مشرف شده و از محضر استادان بزرگ آن حوزه کهن بهره برد و خود نیز از استادان علوم آن دیار شد وی از جمله موفقترین شاگردان آقا ضیاء عراقی و مرحوم نائینی و کمپانی بود و خود موفق به پرورش شاگردان بزرگی شد در ماجرای لایحه شاهانه انجمن های ایالتی و ولایتی به مخالفت با رژیم پهلوی برخاست.
وی پس از 94 سال خدمت و تحمل فشارهای بی شمار از سوی دولت بعثی عراق روز پنج شنبه هشتم صفر 1413 ه.
ق به سرای باقی شتافت.
از وی کتابها و مقالات ارزشمندی باقی مانده است از آن جمله است کتاب رجال او.
2ـ غضنفر یمینی شریف فرزند محّمد در سال 1310 ه ش در شمیران متولد گردید.
ساواک وی را فردی بیسواد معرفی کرده و آورده است که مشارالیه از سال 1332 تا 1335 در کارخانه چوب بری تیمشان مازندران ساکن بوده است.
یمینی شریف پس از آمدن به تهران در سال 1339 به عضویت حزب زحمتکشان دکتر بقائی در آمد و همراه شهید دکتر حسن آیت در جلسات کارگری این حزب شرکت داشت ولی پس از این که به شغل سراجی در بازار وارد شد در حوزه 21 اصناف حزب زحمتکشان نیز شرکت می کرده است.
وی در تاریخ 1342 به علّت سخنان خارج از محدوده دستورات حزب از حزب زحمتکشان اخراج موقت شده است.
مشارالیه در خرداد ماه سال 1342 دستگیر و پس از چهار ماه در تاریخ 7 /7 /43 آزاد شده است.
یمینی شریف در دوازدهم اسفند 1343 به همراه تعدادی دیگر به اتهام اعدام انقلابی منصور دستگیر و در بازجوئی اولیه گفته است: اینجانب در تیره ماه سال 43 بنا به دعوت سید محمود حسینی در منزل نامبرده در یک کمیته ده نفری شرکت نموده و تصمیم داشتیم اقداماتی انجام شود تا آقای خمینی را به ایران بر گرداند مشارالیه در تاریخ 21 /5 /44 از زندان آزاد شده است.
تاریخی که غضنفر یمینی شریف در رابطه با برگزاری جلسات کمیته ده نفر ذکر کرده همان تاریخی است که وی دستگیر و زندانی شده است که احتمال دارد تاریخ دستگیری اول وی مربوط به سال 42 بوده باشد.
3ـ حزب زحمتکشان ملت ایران در 26 اردیبهشت 1330 دو هفته پس از نخست وزیری مصدق و مقارن کار مجلس شانزدهم از ائتلاف بقایی و خلیل ملکی به وجود آمد.
رهبری این حزب را دکتر مظفر بقایی کرمانی که پس از مصدق نماینده دوم تهران در مجلس بود، به عهده داشت.
بقایی پیش از آن عضویت حزب دمکرات ایران قوام را داشت و در دوره قبل ـ مجلس پانزدهم ـ از سوی این حزب از کرمان به نمایندگی رسیده بود.
حزب زحمتکشان یکی از احزاب تشکیل دهنده این جبهه (جبهه ملی) محسوب می شد.
این حزب که با هدف حمایت از نهضت نفت و گرد آوردن نیروهای پراکنده مدافع نهضت و ایجاد تشکلی در برابر حزب توده به وجود آمد، ازهمان آغاز به دو جناح تقسیم شد که هر یک وظیفه و نقشی را در این حزب به عهده گرفتند.
جناح بقایی به فعالیت های سیاسی و پارلمانی مشغول شد و جناح ملکی به امور تشکیلات، آموزش و انتشارات حزب پرداخت.
سران حزب زحمتکشان ـ صرف نظر از جناح ملکی ـ عبارت بودند از بقایی، عیسی سپهبدی و علی زهری.
ارگان حزب زحمتکشان روزنامه شاهد بود که چند سال پیش از تشکیل حزب زحمتکشان، با امتیاز هوشنگ فرزاد و سردبیری سید اسماعیل زهری منتشر می شد و به هنگام پیدایش حزب، امتیاز و مدیریت آن به علی زهری تعلق داشت.
این حزب در برخی شهرها نیز فعال بود؛ از جمله در دزفول که روزنامه ای به نام فرید دزفول به صاحب امتیازی دکتر گوشه گیر منتشر می کرد.
جناح بقایی که در مثلث بقایی ـ زهری ـ سپهبدی شکل گرفته بود و در عمل در شخص بقایی خلاصه می شد، به تدریج به مخالفت با حکومت مصدق برخاست و اختلافات دو جناح که روز به روز شدت می گرفت، سرانجام پس از حدود یک سال و نیم در مهر 1331 به جدایی ملکی و یاران او از حزب زحمتکشان ملت ایران و تشکیل حزب زحمتکشان ملت ایران (نیروی سوم) انجامید.
حزب زحمتکشان بقایی در مجلس و خارج از آن به مخالفت با مصدق ادامه داد و در زمینه سازی کودتای 28 مرداد با سایر مخالفان مصدق هماهنگ شد.
پس از کودتای 28 مرداد، حزب زحمتکشان در دوره های مختلف چند بار دیگر با همین نام یا با نام جمعیت پاسداران آزادی به فعالیت پرداخت.

منبع:

کتاب قیام 15 خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد 9 صفحه 23

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.