صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

همانطور که خاطر عالی مستحضر است

تاریخ سند: 12 شهریور 1341


همانطور که خاطر عالی مستحضر است


متن سند:

[شماره:] 15707 /333 [تاریخ:]12 /6 /1341
فرستنده: ساواک
گیرنده: جناب آقای نخست‌وزیر

همانطور که خاطر عالی مستحضر است اقدام به تأسیس سینما شعله در آبادان به شکایت و اعتراض جمعی از روحانیون شهرستان مزبور و تحصن ایشان در قم منجر گردید و بدین جهت برای ترضیه خاطر روحانیون و رفع شکایت ایشان در این زمینه وسیله مقامات مسئول با آیت‌اله شریعتمدار[ی] تبریزی و دیگر مراجع مذهبی شهرستان قم به استحضار جنابعالی مذاکره و تبادل‌نظر گردید. لکن از کلیه مذاکرات و اقداماتی که در جهت حل مشکل و معضل مزبور به عمل آمد نتیجه مطلوب و مورد نظر عاید نگردید و بدیهی است از آنجا که ادامه اختلاف و تأخیر در رفع غائله مصلحت به نظر نمی‌رسید. امریه آنجناب مبنی بر اجازه تأسیس سینمای مزبور به استانداری و کمیسیون نمایشات صادر گردید.
اینک به استحضار می‌رساند اطلاعات واصله از شهرستان‌های آبادان و قم مشعر بر آن است که روحانیون متنفذ و متدینین شهرستان‌های مزبور اقدام دولت دائر بر اجازه شروع کار سینمای مذکور را نوعی بی‌توجهی و عدم علاقه نسبت به خواسته‌های خود تلقی نموده و بالمآل در هماهنگی و همفکری با معترضین و متحصّنین تمایل و رغبت بیشتری نشان می‌دهند.
علیهذا با استناد سوابق و اطلاعاتی که اکنون در دست می‌باشد شاکیان و معترضین موضوع مورد اشاره با اطلاع از پشتیبانی مقامات روحانی ذینفوذ قم مصمّم به تسجیل و تثبیت خواسته‌های خود بوده و همچنان در این زمینه پافشاری می‌نمایند.
از طرفی چون در وضع موجود علماء و روحانیون قم منشاء اصلی تشدید یا تخفیف این نارضایتی‌ها محسوب می‌گردند و لزوم تحبیب و ترضیه خاطر مراجع مزبور ضروری به نظر می‌آید در صورت اقتضا مقرر فرمایند محل سینمای مزبور را دولت خریداری و طبق پیشنهاد اخیر روحانیون به عنوان تکیه شاه جهت برگزاری مراسم مذهبی و یا مرکزی برای انجام امور خیریه و عام‌المنفعه مورد استفاده قرار دهند.
صدور هر گونه دستور موکول به استقرار اراده عالی است.
رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور - سرلشکر پاکروان1 8 /6 /1341

توضیحات سند:

1. سرلشکر حسن پاکروان: فرزند فتح‌اللّه،‌ در سال 1290 شمسى در تهران به دنیا آمد. پدرش از دولت‌مردان عصر رضاخان بود که در زمان فاجعه‌ی قتل‌عام در مسجد گوهرشاد، استاندارى خراسان را به عهده داشت. تحصیلات نظامى خود را در دانشکده‌ی «پواتیه» و « فونتن بلو» فرانسه به پایان رسانید و در سال 1312 به ایران بازگشت و مدت‌ها به عنوان مربى در دانشکده‌ی افسرى اشتغال داشت. در سال‌هاى 1320 تا 1322 افسر ستاد ارتش و در سال‌هاى 1323 تا 1324 فرمانده پادگان بوشهر و افسر انتظامات بنادر جنوب بود. پاکروان در سال‌هاى 1325 تا 1327 افسر رکن دوم ستاد ارتش شد و در سال‌هاى 1328 تا 1329 به عنوان وابسته‌ی نظامى به پاکستان رفت. پس از بازگشت به ایران مدتى ریاست رکن دوم ستاد ارتش را به عهده داشت و مجددا در سال‌هاى 1333 تا 1334 به عنوان وابسته‌ی نظامى به هند رفت. با تأسیس ساواک در اسفند 1335 پاکروان معاون ساواک شد و در اسفند 1339 به دنبال عزل تیمور بختیار به ریاست ساواک رسید. وى تا سال 1343 ریاست ساواک را بر عهده داشت و از جمله حوادث زمان او فاجعه‌ی حمله به مدرسه‌ی فیضیه، سرکوب قیام 15 خرداد و دستگیرى حضرت امام و هزاران نفر بین سال‌های 1342 تا 1343 بود. وی سپس جاى خود را به نصیرى داد و به عنوان وزیر اطلاعات وارد نخستین کابینه‌ی هویدا شد (1343ـ1345). او از شهریور 1345 تا مهر 1348 سفیر ایران در پاکستان بود و در این تاریخ به عنوان سفیر به فرانسه اعزام شد و تا آبان 1352 در پاریس مستقر بود. در بازگشت به ایران، از سال 1352 توسط ارتشبد فردوست در بازرسى شاهنشاهى به کار گرفته شد و در مهرماه 1356 به عنوان مشاور و سرپرست امور مالى وزارت دربار به استخدام درآمد. پاکروان پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران دستگیر و بعد از محاکمه، در تاریخ 22 /1 /1358 اعدام شد.
ر.ک: ظهور و سقوط سلطنت پهلوى، مؤسسه‌ی مطالعات و پژوهش‌هاى سیاسى، جلد 2، صص 448ـ449.

منبع:

کتاب آیت‌الله عبدالرسول قائمی به روایت اسناد ساواک صفحه 37


صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.