موضوع: گزارش وضع روز
تاریخ سند: 16 خرداد 1342
موضوع: گزارش وضع روز
متن سند:
شماره: 42 /1115 /2 /15 تاریخ:16 /3 /1342فرستنده: ساواک اهواز
گیرنده: ریاست ساواک استان خوزستان
موضوع: گزارش وضع روز
از صبح روز گذشته (15 /3 /1342) به مرور آن عده از کسانی که به نحوی با تهران در تماس بودند در شهر اهواز شایع کردند که عده‌ای افراد اخلالگر و ماجراجو بر علیه اصلاحات ارضی1 در مرکز دست به تظاهرات خلاف قانون زده و کم‌کم این شایعه در شهر و در بین مردم فزونی یافت تا اینکه در ساعت 30 /10 صبح جناب آقای استاندار مسئولین مربوطه را احضار و ضمن اینکه جریان روز تهران را به اطلاع حاضران رسانیدند دستورات مؤکدی برای حفظ نظم و مراقبت کامل صادر کردند و از آن ساعت به بعد اینجانب ضمن دادن دستورات لازم به مأمورین ساواک و اعزام آنان در شهر و بین مردم شخصاً نیز از کلیه محافل و مجالسی که مورد سوءظن بود سرکشی و تمام آن محل‌ها زیر مراقبت کامل قرار گرفت.
در ساعت 20 همان روز بر حسب اخطار تلفنی جناب آقای استاندار کمسیون امنیت در دفتر و با حضور ایشان و شرکت فرماندهی لشکر 9، فرماندهی ناحیه ژاندارمری خوزستان، رئیس شهربانی‌های اهواز، رئیس امور انتظامی راه‌آهن جنوب و اینجانب تشکیل و در این کمسیون نیز برای مراقبت و نگهداری نقاط حساس شهر تصمیمات لازم اتخاذ گردید.
شب گذشته نماز جماعت بعضی از مساجد گذارده[گزارده] نشد و مأمورین اطلاع دادند که از ساعت 19 عده‌ای از وعاظ ضمن تعطیل مجالس عزاداری سیدالشهداء در منزل آقای حاج سید علی بهبهانی تشکیل جلسه داده و با شرکت عده‌ای اصناف و بازاریان در این جلسه تصمیم گرفته می‌شود که صبح روز 16 /3 [1342] دکاکین و بازار تعطیل و مراسم عزاداری ماه محرم نیز برچیده شود. ضمن مراقبت کاملی [که] از منزل آقای بهبهانی به عمل آمد در حدود ساعت 24 جلسه مذکور خاتمه و شرکت‌کنندگان منزل را ترک گفتند. در ساعت یک بعد از نصف شب با احضار رؤسا اصناف و نمایندگان بازاریان از آنان خواسته شد که از تعطیل بازار خودداری و عواقب وخیم تصمیمی که گرفته بودند به آنان تفهیم و روی همین اصل امروز هیچ یک از مغازه‌ها تعطیل نشد و مردم کماکان به کار و کسب خود مشغول و هیچگونه اتفاقی رخ نداد. در ساعت 2 بعد از نصب[نصف] شب 15 /3 /1342 نیز از کشتارگاه شهر بازدید و ضمن تذکرات لازم با نمایندگان صنف قصاب در مورد عدم تعطیل مغازه‌های قصابی آنان را به وظیفه اصلیشان راهنمایی و ترتیب کشتار روز جاری داده شد.
روی هم رفته در روزهای 15 /3 و 16 /3 /1342 ضمن تماس و مذاکره با طبقات مختلف مردم و آگاهی از جریانات و تصمیمات پنهانی این ساواک در نهایت بیداری و هوشیاری و قدرت هر چه بیشتر بر اوضاع شهر مسلّط و هرگونه عملی را که احیاناً در مرحله تصمیم و اجرا بود به موقع خنثی نموده و به همین جهت تا به حال غیر از چند مجلس روضه‌خوانی که به علت پایان دهه اول خاتمه و برچیده شده هیچگونه نگرانی وجود ندارد و این ساواک و مأمورین مربوطه همچنان به مراقبت کامل خود ادامه خواهد داد. در پایان ضمن عرض مراتب بالا برگ صورتجلسه کمسیون امنیت استان متشکله در استانداری خوزستان برای استحضار به پیوست تقدیم می‌گردد.2
رئیس ساواک اهواز – واقعی
رونوشت برابر اصل است.
توضیحات سند:
1. «اصلاحات ارضى»، یکى از عمده‌ترین اصول سیاست استعمارى جدید بود که در تمام کشورهاى تحت سلطه استعمار از آمریکاى لاتین تا آسیا و آفریقا به وسیله حکومت این کشورها به صورت تقریباً مشابه به اجرا درآمد. شاه در 1341 ﻫ.ش از یک سو به منظور جلب اعتماد سرمایه‌دارى آمریکا و نشان دادن موافقت و همکارى خود با استراتژى جدید و گشودن بازارى تازه براى اقتصاد غرب و از سوى دیگر براى کاهش وخامت اوضاع داخلى و جلوگیرى از گسترش نارضایتى مردم که خطر انفجارات اجتماعى در پى داشت، برنامه «اصلاحات ارضى» را به عنوان اولین اصل از اصول ششگانه «انقلاب شاه و مردم»! در کشور آغاز کرد و اقتصاد ایران را به ورشکستگى کشانید. «اصلاحات ارضى» در ایران که با سرمایه‌گذارى خارجى و عمدتاً آمریکایى در بخشهاى تجارت و صنایع وابسته همراه بود، آسیب شدیدى بر کشاورزان ایران وارد آورد به طورى که کشور در طى چند سال از مقام صادرکننده گندم به یک کشور واردکننده عمده گندم تبدیل شد! از سوى دیگر بر اثر مهاجرت روستاییان به شهرها و جذب آنان به عنوان نیروى کار ارزان توسط صنایع و سرویسهاى خدماتى وابسته طى 11 سال (1345 تا 1356) 000 /20 روستاى ایران خالى از سکنه گردید.2. متأسفانه صورت جلسه در پرونده ساواک آیت‌الله بهبهانی یافت نشد.