حدود 10 هزار نفر در مسجد سید1 اصفهان اجتماع و پس از خروج در خیابان محمد رضا شاه نشسته
تاریخ سند: 17 آذر 1357
حدود 10 هزار نفر در مسجد سید1 اصفهان اجتماع و پس از خروج در خیابان محمد رضا شاه نشسته
متن سند:
به: 312 13570917تاریخ: 17 /9از: 10 ﻫ شماره: 12618 /10 ﻫ
از ساعت 0900 روز 17 /9 /57 حدود 10 هزار نفر در مسجد سید1 اصفهان اجتماع و پس از خروج در خیابان محمد رضا شاه نشسته و در حالى که آیت‌اللّه خادمى و چند نفر از روحانیون دیگر همراه او بودند قصد راهپیمایى داشتند و اظهار نمودند که خود ریاست حفظ انتظامات را خواهند نمود و این راهپیمایى به صورت آرام برگزار خواهد شد به همین جهت فرماندارى نظامى با راهپیمایى آنان موافقت و عملاً مشاهده شد که قسمتى از جمعیت شروع به تظاهرات نموده در سر راه خود اطاق اصناف ـ انبار مشروب فروشى و نیز چندین شعبه بانک صادرات سپه و ملى را آتش زدند و ناگزیر مأمورین براى تفرقه آنان اقدام به تیراندازى نموده و در نتیجه دو نفر مجروح و به تدریج جمعیت متفرق گردیدند.2
تـقـوى
گوینده: نیک‌سیرت
گیرنده: پدرامى
ساعت: 1600
توضیحات سند:
1ـ مسجد سید بزرگترین و مشهورترین مسجد اصفهان از قرن سیزدهم هجرى است که به دستور «حجت الاسلام حاج سید محمدباقر شفتى» از علماى بزرگ امامیه که در دوره سلطنت محمد شاه قاجار مى‌زیسته بنا شده است. آرامگاه «سید حجت‌الاسلام» که بسیار مجلل و باشکوه بنا شده است، در گوشه شمال شرقى صحن مسجد قرار دارد.در این مسجد تاریخهاى متعددى از سال 1255 تا 1311 هجرى دیده مى‌شود که کتیبه‌هاى آن به خط محمدباقر شریف شیرازى است. تزیینات داخل گنبد آرامگاه از نوع تزیینات گچبرى و آیینه‌کارى و طلاکارى است که بهمراه ضریح نقره و طلاکوب آن با خطوط بسیار زیبا از قسمتهاى تماشایى این مسجد مى‌باشد.
2ـ به مناسبت هفتمین روز کشتار اول محرم، مجلس بزرگداشتى در مسجدسید برگزار و پس از پایان جلسه قرار شد تظاهراتى به سوى مسجدمصلّى انجام گیرد.
فرماندار نظامى اصفهان (رضا ناجى) با اعلام اینکه اجتماع و تظاهرات مردم خلاف مقررات حکومت نظامى است، با مسدود کردن چهارراه تختى و آرایش نظامى نیروهایش، مى‌خواست که از این راهپیمایى جلوگیرى کند، لیکن با تغییر مسیر راهپیمایى، توطئه ناجى خنثى گردید.
مردم از مسجد خارج و به طرف چهارراه هفتم محرم(چهارراه وفایى) حرکت کردند. هنوز مردم به انتهاى خیابان نرسیده بودند که دهها مأمور با تانک و زره‌پوش راه را مسدود و به حالت آماده‌باش بر روى زمین نشسته و سینه تظاهرکنندگان را نشانه رفتند.
آیت‌اللّه خادمى و سایر روحانیون در حالیکه در صف مقدم تظاهرکنندگان بودند، جمعیت حاضر را به صبر و استقامت در برابر مأموران مسلح دعوت نمودند و مردم هم روى زمین نشستند. در این هنگام جوانى در جلو جمعیت ایستاد و سینه خود را باز نمود و گفت: بزنید ...
نیروهاى رژیم با احساس خطر شروع به تیراندازى کردند و پنج نفر در این واقعه شهید و تعدادى مجروح شدند.
پس از آن که مأموران ایستادگى و استقامت مردم را در برابر خود دیدند، از صحنه خارج شدند و راهپیمایى انجام گرفت.
یادواره نهضت اسلامى در اصفهان، سیدحسن نوربخش