آقایان- صدوقی - سیدرضا مشکوتی و سیدعلیرضا محمودآبادی
تاریخ سند: 29 آبان 1341
آقایان- صدوقی - سیدرضا مشکوتی و سیدعلیرضا محمودآبادی
متن سند:
[تاریخ: 29 /8 /1341]طبق دستور مورخ 29 /8 /41 موضوع جمع‌آوری امضاء از طرف آقایان- صدوقی - سیدرضا مشکوتی و سیدعلیرضا محمودآبادی به شرح زیر معروض می‌‌دارد.
به طوری که در گزارش مورخه 26 /8 /41 به عرض رسید، آقایان علمای یزد به پیروی از علمای قم، نجف- خراسان- راجع [به] شرکت نسوان در انجمن‌های ایالتی و ولایتی تلگراف‌هائی به پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شهریاری و آقای نخست‌وزیر تقدیم و تقاضای لغو تصویب‌نامه مزبور را نموده‌اند و این موضوع در مسجد حظیره به وسیله آقای صدوقی مطرح گردید. با عرض مراتب فوق یادآور می‌‌شود که جمع‌آوری امضاء فقط از علماء و وعاظ و طلاب و منحصراً به منظور تلگراف بوده است و از اهالی یزد به هیچ عنوان کسی امضاء نگرفته است. برای مزید اطلاع هر دو تلگراف را به پیوست1تقدیم می‌‌دارد. آقای حاجی صدوقی از علمای بنام و بانفوذ یزد هستند و از طرف آیت‌الله بروجردی2 سمت نمایندگی در یزد داشته و دارند و خود ایشان اقدام به جمع‌آوری امضاء نمی‌کنند و فقط به دستور ایشان، آقایان سیدرضا مشکوتی و سیدعلیرضا محمودآبادی با متن تلگراف به منزل علماء رفته و از ایشان امضاء گرفته‌اند.
وعاظ در مجالس روضه‌خوانی به عنوان اینکه این تصویب‌نامه مغایر شرع مقدس اسلام است، صحبت می‌‌کنند و می‌‌گویند ما با دولت مخالف نیستیم و از پیشگاه ملوکانه تقاضای لغو تصویب‌نامه را نموده و منتظر بذل توجه از پدر تاجدار هستیم. وعاظ مزبور در اول صحبت خویش، اول به اعلیحضرت همایونی اظهار جانبازی نموده و برای سلامت پدر تاجدار دعا می‌‌کنند و سپس موضوع فوق را مطرح می‌‌نمایند.
ساعت هفت صبح پنجشنبه 1 /9 /41 متن تلگراف حضرت آیت‌الله مرعشی3 به جناب آقای نخست‌وزیر4 و جواب آقای نخست‌وزیر به ایشان از طرف علمای یزد منتشر شد.
در پرونده آقای صدوقی (معمم در یزد) بایگانی شود. 18 /9 /41
توضیحات سند:
1. تلگراف‌های مورد اشاره به پیوست نبود.2. آیت‌الله العظمى حاج آقا سیدحسین بروجردى(ره): در سال 1254 ش در بروجرد متولد گردید. تحصیلات خود را
در مکتب شروع کرد و سپس به مدرسه نوربخش بروجرد منتقل شد و از آنجا به حوزه علمیه بروجرد رفت و صرف و نحو، بدیع، عروض، منطق و فقه و اصول را فراگرفت و براى ادامه تحصیل به حوزه علمیه صدر اصفهان رفت و از محضر میرزا جهانگیرخان قشقایى، سید محمدباقر درچه‌اى، میرزا کلباسى و محمدتقى مدرس کسب فیض کرد. ایشان در سال 1281 ش بر اساس درخواست والد خود، پس از 9 سال تحصیل در اصفهان به بروجرد بازگشت؛ ولی در یک سال بعد جهت ادامه تحصیل به نجف اشرف عزیمت نمود. آیت‌الله بروجردی در سن 36 سالگى در حوزه نجف مشهور شد و چنان موقعیتى پیدا نمود که در معابر و مدارس، مورد توجه عام و خاص قرار داشت و حوزه درسى او بسیار باشکوه برگزار مى‌شد. ایشان از سال 1282 تا سال 1289 در نجف اشرف بود و باز به تقاضاى والد خود در سال 1289 ش به بروجرد مراجعت کرد. در سال 1290 پدر ایشان، رحلت فرمودند که این واقعه موجب شد تا ایشان دیگر به نجف مراجعت ننماید. 12 سال در بروجرد مشغول تربیت طلاب شد و در سال 1304 ش بعد از مرگ فرزند خود، جهت مسافرت عازم مشهد شد. در راه بازگشت به قم آمد و به گرمى از طرف آیت‌اللّه حائرى و علمای حوزه علمیه قم مورد تکریم قرار گرفت و بنا به دعوت فضلای قم، مباحثاتی را در آنجا آغاز کرد؛ ولى با پی‌گیرى مردم بروجرد پس از یک‌سال و نیم توقف، در سال 1306 ش به بروجرد بازگشت، سپس به مکه مشرف شد و پس از مراجعت، به تهران آمد و از آنجا عازم دومین سفر خود به مشهد شد که به مدت هفت ماه طول کشید و پس از آن به بروجرد بازگشت و تا سال 1319 در آنجا ماندگار شد. در سال 1320 ش پس از رحلت آیت ا...حائرى، به درخواست علماء و اهل علم، به قم آمدند و خلاء وجودى آیت‌اللّه حائرى را پر نمودند و همه به دور او جمع شدند. با درگذشت مرحوم آیت‌اللّه قمى، آیت‌اللّه بروجردى مرجع تقلید جهان تشیع شدند. ایشان نسبت به گسترش حوزه علمیه قم توجه وافرى داشت و آن را بیش از گذشته گسترش داد و مکتب فقهى خاص و مکتب علم رجال را پایه‌گذارى نمود. مرحوم آیت‌اللّه بروجردى از روحانیونى بود که با سلطنت رضاشاه مخالفت مى‌کرد و در دوره سلطنت محمدرضا شاه با بسیارى از اقدامات رژیم نظیر لایحه اصلاحات ارضى مخالف بود و تلاش مى‌کرد تا به وسیله نامه و پیام‌هاى ارسالى، از خلاف‌کاری‌هاى رژیم شاه نسبت به حریم اسلام جلوگیرى نماید. آیت‌الله بروجردی(ره) سرانجام پس از یک عمر خدمت به اسلام و مسلمین در دهم فروردین 1340 ش (12 شوال 1380ق) رحلت فرمودند.
3. آیت‌الله‌العظمى سیدشهاب‌الدین مرعشى نجفى: فرزند سید محمود، در سال 1276 ش در نجف اشرف متولد گردید. نسب شریف او با 29 واسطه به حضرت امام سجاد (علیه‌السلام) مى‌رسد. تحصیلات ابتدایى و مقدمات علوم را نزد پدر فراگرفت و پس از ادامه تحصیل در محضر اساتید بزرگ آن زمان، در علوم گوناگون از جمله رجال، فقه، کلام، ادیان، انساب، حدیث و علم حروف سرآمد شد. وى در ادبیات، علم طب و هیئت نیز صاحب نظر بود. آیت‌اللّه مرعشى در جوانى به مقام اجتهاد نائل آمد و مدرسان مشهوری همچون آیات عظام: ضیاءالدین عراقى، فشارکى، یثربى کاشانى، شیخ عبدالکریم حائرى یزدى و میرزا محمدحسین نائینى به وى اجازه روایت و اجتهاد دادند. ایشان پس از فوت آیت‌الله‌العظمى بروجردى به عنوان یکى از مراجع مطرح شد. از جمله اقدامات فرهنگى و علمى مهم وى، تأسیس یک کتابخانه با بیش از 90000 جلد کتاب است که 25000 جلد آن به صورت خطى و بعضاً کمیاب مى‌باشد و به عنوان یکى از گنجینه‌هاى کم‌نظیر و ارزنده اسلامى به حساب مى‌آید. از آیت‌الله مرعشى 70 اثر نفیس علمى در زمینه‌هاى مختلف به جاى مانده و از دیگر خدمات ایشان بناى مساجد، حسینیه‌ها و مراکز درمانى در داخل و خارج کشور مى‌باشد. فعالیت سیاسى ایشان از سال 1341 آغاز شد. وى مانند بیشتر علماى مشهور قم با لایحه انجمن‌هاى ایالتى و ولایتى مخالفت کرد. در ماجراى قیام 15 خرداد و حوادث پس از آن از طریق انتشار اعلامیه رژیم را نسبت به اقدامات ضداسلامى و خشونت‌بار مورد انتقاد قرار مى‌داد. با اوج‌گیرى انقلاب اسلامى در سالهاى 1356 و 1357 ایشان با اعلامیه‌هاى متعدد به رفتار دولت اعتراض مى‌کرد. پس از پیروزى انقلاب اسلامى نیز همواره از نظام اسلامى حمایت مى‌نمود. آیت‌الله مرعشى نجفى در روز هشتم شهریور 1369 بر اثر سکته قلبى در سن 93 سالگى به رحمت ایزدى پیوست و در محل کتابخانه خویش به خاک سپرده شد.
4. متن تلگراف آیت‌الله مرعشی(ره) به این شرح است:
« مقام منیع حضرت اشرف آقای علم نخست‌وزیر محترم با کمال احترام مصدع می‌‌شود: نسبت به انتخاب بانوان در انجمن‌ها و شرط نشدن اسلام در منتخبین و رسمیت ندادن قرآن را در تحلیف، بسی افکار عموم طبقات بالاخص روحانیت ناراحت و در اضطراب می‌‌باشد. لذا از باب خیرخواهی مستدعی است جداً و اکیداً از تصویب آن منع و از نشر چنین مقالاتی در جراید جلوگیری فرمایند. امید است پیوسته به حمایت از اسلام و مقدسات دینیّه موفق بوده باشید. 28 /7 /1341 شهاب‌‌‌‌الدین الحسینی المرعشی النجفی»