صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

متن سند:

بازپرس شماره 15 تهران عطف به شماره با ارسال سواد نامه ای که به خط رضا روستا به ژنرال دانشیان صادر گردیده و در طی آن مشارالیه همکاری از غلام یحیی را تقاضا نموده است و با ارسال سواد گزارش شماره فرماندار نظامی تهران که فهرست مدارک حرم منتسبه به رضا روستا را تشریح می کند و یک ورقه سواد صورتی که از افسران ارتش که به کرمان هم تبعید گردیده اند در نزد مشارالیه بدست آمده و فرماندار نظامی تهران وجود این صورت و نظریاتی که نسبت به افسران ارتش داده و بالنتیجه عده ای از آنان به آذربایجان متواری و برعلیه دولت و ارتش ایران به نفع ماجراجویان آذربایجان همکاری کرده اند دلیل تحریکات سوء او در ارتش می داند ایفاد و به نظر ستاد ارتش با بررسی پرونده موجوده در فرمانداری نظامی که مدارک جرم متذکره را طی آن به دادسرای تهران ارسال داشته اند و مخصوصا با توجه به نامه رضای روستا که همکاری خود را با متجاسرین اعتراف کرده است برای هر اقدامی کافی خواهد بود البته چنانچه باز مدارک موثرتری بدست آید ثانیا ارسال خواهد شد و خاتمتا اعلام می دارد نامبرده با کلیه عناصر آشوب طلبی که در نقاط مختلفه کشور ـ مازندران ـ آذربایجان ـ تهران ـ خراسان ـ خوزستان برعلیه دولت های وقت مبارزه نموده و محکومیت های شدید حاصل نموده اند همکاری داشته و برای حل مشکلات آنان همیشه مداخلات رسمی نموده وبه نظر ستاد ارتش به این ترتیب همکاری مشارالیه با این قبیل عناصر مسلم و محرز بوده و قابلیت تعقیب داشته و تصور هم نمی رود خود مشارالیه این مداخلات را منکر باشد.
رئیس ستاد ارتش ـ سرلشگر رزم آرا1

توضیحات سند:

1 ـ سپهبد حاج علی رزم آرا (1329 ـ 1280): وی یکی از مشهورترین افسران ارتش بود که پس از به پایان رساندن مدرسه نظام، با درجه ستوان دومی وارد ارتش شد.
مدتی در رشت و آذربایجان خدمت کرد و پس از گرفتن درجه سروانی برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و در مدرسه سن سیر به تحصیل پرداخت.
بعد از مراجعت به ایران در هنگ کرمانشاه مشغول به خدمت شد و در 1311 به فرماندهی تیپ مستقل لرستان ارتقاء مقام یافت.
در 1314 به تهران آمد و در دانشگاه جنگ مشغول به کار شد.
در 1317 به درجه سرتیپی رسید.
در 1320 ابتدا فرمانده لشکر یک تهران و سپس فرمانده آمادگاه تسلیحاتی ارتش شد و در 1323 ریاست ستاد کل ارتش را برعهده گرفت.
رزم آرا پس از شهریور 1320 و اشغال ایران توسط متفقین، در رقابت و کشمکش با سرلشکر حسن ارفع «حزب نهضت ملی» را برای جذب افسران علاقمند به فعالیت سیاسی تشکیل داد که در دستگیری های شهریور 1324 تعدادی از اعضای آن دستگیر و تبعید شدند و خود او نیز معزول و منتظر خدمت شد.
در 1326 دوباره به ریاست ستاد کل ارتش رسید و در 1329 به نخست وزیری برگزیده شد و در 16 اسفند همانسال به هنگام ورود به مسجد شاه با شلیک سه گلوله در 49 سالگی به قتل رسید.
درباره علت، چگونگی و قاتل رزم آرا نقاط ابهام بسیار است.
برخی خلیل طهماسبی از جمعیت فدائیان اسلام را قاتل وی دانسته اند و برخی دیگر یکی از محافظین او به نام «مصطفی پازوکی» را عامل ترور می دانند که به دستور دربار وی را از میان برداشته است.
رزم آرا در زمینه های نظامی تالیفاتی داشته است که یکی از مهمترین آنها مجموعه «جغرافیای نظامی ایران» است.
* مهدی بامداد، شرح حال رجال ایران، ج 1 ـ ص 302؛ محمد ترکمان، اسرار قتل رزم آرا، تهران، رسا، 1367.

منبع:

کتاب چپ در ایران - رضا روستا به روایت اسناد ساواک صفحه 17

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.