صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

گزارش

تاریخ سند: 4 دی 1329


گزارش


متن سند:

طبق گزارش مأمور ویژه، اخیرا دکتر بقائی برای جلب اشخاص و وادار کردن آنها به مخالفت با دولت،1 شهرت می دهد که مخالفت نمایندگان اقلیت با دولت با اشاره دربار بوده و مقامات درباری از این عمل نمایندگان مزبور ناراضی نمی باشند.
2 بقائی یک نسخه ماشین شود ماشین شد

توضیحات سند:

1ـ در روز 27 آذرماه 1329، به دنبال حمله به روزنامه شاهد و چاپخانه آن، عده ای از مدیران جرائد در مجلس متحصن شدند.
همچنین در روز 2 دی ماه، جمع کثیری از مدیران جرائد برای تحصن در عمارت بهارستان حضور یافتند و پس از مذاکره با سناتورها ده نفر از ایشان باقی ماندند و بقیه خارج شدند.
2ـ سپهبد رزم آرا در روز 5 تیرماه 1329 فرمان نخست وزیری را دریافت کرد.
بقائی درباره تحمیلی بودن انتصاب رزم آرا به نخست وزیری چنین گفته است: «تحمیلش کردن به شاه، یعنی آنوقت، در نظر گرفته بودند که اصلاً رزم آرا بیاید و خودش پینوشه بشود»(بازجوئی دکتر بقائی، صفحات 125 ـ 126) و در جای دیگر درباره لایحه نشر اسکناس که دولت رزم آرا به مجلس داده بود تا مقدمات کودتا علیه شاه را فراهم کند، چنین گفته است: «رزم آرا دستورات مؤکدی درباره حضور و غیاب در وزارتخانه ها صادر کرده بود و خودش هم گاهی می رفت اول وقت به یک وزارتخانه و کسانی که نبودند، منتظرخدمت و مجازات می کرد.
ما اطلاع پیدا کردیم که محرمانه دستور داده اند به ادارات که چون موضوع حقوق، مطرح است و دولت پول ندارد حقوق بدهد و این لایحه [نشر اسکناس ]باید بگذرد، کارمندان ادارات، صبح پنجشنبه بیایند دم مجلس، ضمنا از بازار هم با خبر شدیم که گفته اند: از بازار هم یک عده بیایند دم مجلس.
ما ابتدا فکر کردیم که این قضیه برای این است که یک ازدحامی باشد که مجلس تحت تأثیر قرار بگیرد، برای تصویب لایحه.
البته بعدا(نه آن موقع) خیلی بعد فهمیدیم که این نقشه ای بوده است.
چون دو دسته جدا که یک جا جمع بشوند، کافی است دو سه نفر که نقش دارند بتوانند کاری بکنند که این دو دسته بریزند به هم.
مثلاً یکی از اینها توهینی بکند، آن یکی توهین دیگری بکند و بریزند به جان هم...
وقتی اینها به جان هم افتادند، به عنوان حفظ نظم، اضافه بر شهربانی، کماندوهایی که رزم آرا درست کرده بود، آنها هم بیایند وارد معرکه شوند...
بعد، اینها بریزند توی مجلس، وکلا را دستگیر کنند.
[رزم آرا ]تعدادی پاسگاه ژاندارمری در اطراف تهران ایجاد کرده بود چون در فاصله پاسگاههای موجود، ممکن بود، اشخاص بتوانند رفت و آمد بکنند گویا 12 تا، دور تهران پاسگاه زده بود که تهران کاملاً محاصره شود و آمد و رفت قطع شود.
نقشه این بود که بریزند یک عده وکلا را دستگیر کنند، 50 و چند نفر را و اسم من در صدر لیست بود.
بنا بود ببرند توی ژاندارمری و به دست کردها اعدام کنند.
بعد حکومت نظامی اعلام کنند.
شاه هم بنا بود برود «داود آباد ورامین» برای تقسیم املاک، در آنجا هم شاه را یا زندانی کنند یا بکشند.
فوری هم اعلام انتخابات کنند و زمام امور را در دست بگیرند.
» (بازجوئی دکتر بقائی، صفحات 131 ـ 137) وی درباره علت انتصاب زاهدی به ریاست شهربانی در این مقطع چنین می گوید: شاه، رئیس شهربانی را عوض کرد و سرلشکر فضل اللّه زاهدی را گذاشت رئیس شهربانی، زاهدی جبهه ملی را تقویت کرد یعنی مانع دخالت عمال شهربانی در انتخابات شد، می خواستند رزم آرا، یکه تاز نباشد به این جهت زاهدی را گذاشته بودند که موی دماق رزم آرا باشد، به همین دلیل رزم آرا نتوانست در انتخابات دوره 16 دخالت زیادی بکند.
» (بازجوئی دکتر بقائی، ص 124)

منبع:

کتاب مظفر بقایی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 19

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.