صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

متن تلگراف سوم حضرت آیت الله العظمی آقای سیدشهاب الدین مرعشی نجفی در جواب تلگراف آقای نخست وزیر

متن تلگراف سوم حضرت آیت الله العظمی آقای سیدشهاب الدین مرعشی نجفی در جواب تلگراف آقای نخست وزیر


متن سند:

بسمه تعالی (جناب آقای نخست وزیر محترم) جای بسی تأسف است که مضمون تلگراف جنابعالی در جواب تلگرافات حقیر راجع به لغو تصویبنامه دولت در تبدیل قسم به قرآن مجید به کتاب مقدس آسمانی و شرطیت اسلام در منتخبین و شرکت نسوان در انتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی1 مبهم بوده و وافی به خواسته های شرعی جدی عموم علماء اعلام و قاطبه مسلمین ایران نیست فلذا مبادرت به تصدیع مجدد شده خواستارم که هر چه زودتر لغو صریح این تصویبنامه را که در هیئت دولت آن جناب صورت گرفته اعلام و به ناراحتی های عالم روحانیت و قاطبه مؤمنین خاتمه دهید که بیشتر از این تهییج افکار عمومی نگردد.
شهاب الدین الحسینی المرعشی النجفی

توضیحات سند:

1ـ به دنبال انحلال مجلسین در 19 اردیبهشت 1340 به دستور شاه، حدود یک ماه پس از آن (18 خرداد 1340) رژیم شاه اعلامیه یی در خصوص انتخابات صادر و اعلام داشت که به زودی آئین نامه اجرایی قانون قدیم انتخابات اصلاح و انتخابات را از طریق کارت آغاز خواهد کرد.
سیاست شاه در انحلال مجلسین تسریع در اجرای سیاستهای جدید بود که شالوده آن را مستشاران خارجی او (آمریکائیها) طراحی کرده بودند.
بیش از دو سال بود که رژیم شاه تمام مصوبات خود را بدون تصویب مجلسین قانونی تلقی می کرد.
در این مدت موجی از اعتراضات علیه سیاستهای خود رأی و غیر قانونی شاه در نقاط مختلف کشور شکل گرفته بود که هرکدام بوسیله مأموران امنیتی تا بن دندان مسلح شاه در هم شکسته بود سعی می کردند صدای معترضین را در سینه ها خفه نموده و با دستگیری و زندانی کردن جمع زیادی از مردم مسلمان سرسپردگی خود را به اربابان خارجی به اثبات رسانند.
شاه برای سر پوش گذاشتن به سیاستهای غیر قانونی خود به دولت علم مأموریت داد در جهت تکمیل مقدمات اجرائی سیاستهای جدید، انتخابات مجلس بیست و یکم را برگزار کند، و اصلاحات انجام یافته در آئین نامه اجرائی قانون قدیم انتخابات را، اجرا نماید، البته سیاست آن انحلال و این افتتاح چیزی جز این نبود که مجلس جدید می بایست موافق سیاستهای جدید و تابع بی چون و چرای سیاستهای دیکته شده آمریکا باشد، لذا انتخابات دوره بیست و یکم مقدمات را در نهم شهریور ماه 1342 تحت عنوان «کنگره آزاد زنان و آزاد مردان تشکیل و لیست نمایندگان مجلسین را اعلام نمود».
این بار نیز دولت رسما انتخابات را به «انتصابات» تبدیل کرد.
برای نشان دادن آغاز دوران جدید چند کرسی نیز به زنان داده شد.
شاه طی دستوری کارگردانان اصلی انتخابات دوره بیست و یکم را تحت عنوان کمیته سه نفره مرکب از علم نخست وزیر و مجری انتخابات) حسنعلی منصور (نخست وزیر آینده) و فردوست (رئیس سازمان بازرسی شاهنشاهی و رییس دفتر ویژه شاه) منصوب و مأمور بررسی صلاحیت افراد برای مجلس و انتخاب نهایی آنها شدند.
علاوه بر این، انتخابات کذائی شاه در جوّ حکومت نظامی و در فضایی برگزار شد که رعب و وحشت بر همه جا سایه افکنده و رهبران واقعی مردم در بازداشتگاهها به سر می بردند، هر چند دولت سعی کرد تا با تبلیغات گسترده وضعیت را عادی نشان داده، این گونه وانمود کند که انتخابات در فضای آزاد برگزار می شود، در 26 /6 /42 مطبوعات وابسته به رژیم نوشتند «برای اولین بار در تاریخ مشروطیت در ایران، امروز، زنان در کنار مردان به پای صندوقهای رأی رفتند» با همه اینها طوفان اعتراضات این بار نیز وزیدن گرفت، مراجع عالیقدر و همیشه بیدار، و روحانیون و گروههای مختلفی از مردم مسلمان و همیشه در صحنه، انتخابات را تحریم و با صدور اعلامیه های متعدد و برگزاری جلسات و میتینگ ها اعتراضات قاطع خود را در خصوص برگزاری انتخابات فرمایشی اعلام نمودند.
به برخی از گزارشهای ساواک و اعلامیه های صادره در آن مقطع تاریخی، توجه فرمایید : شماره : 12532/ س ت تاریخ : 7 /6 /42 موضوع : روحانیون برابر اطلاع نامه ای از طرف کارگران مشهد برای آقای میلانی نوشته شده که در آن در مورد چگونگی شرکت آنها در انتخابات از نامبرده استعلام شده است آقای میلانی در پاسخ گفته اند که شرکت در انتخابات این دوره جایز نبوده و بر هر فرد مسلمان لازم است که در صورت امکان از دادن رأی خودداری کند و خوشبختانه مردم چنان هوشیار شده اند و با تمام مراقبتهای ظالمانه دستگاه دولت باز هم جلساتی در مورد همصدا بودن با روحانیون تشکیل می دهند.
ضمنا شیخ خالقی طلبه مدرسه عباسقلی خان مشهد در پاسخ این سؤال که آیا از جلسات نتیجه ای حاصل می شود یا خیر و چه جلساتی کاملاً بر علیه دستگاه کار می کند اظهار داشته است به طور کلی منظور از این جلسات تغییر دادن رژیم است که آنهم مسلما عملی خواهد شد چون از قدیم بنیاد مشروطیت را علماء گذاشتند و باید اصلاح آن هم بدست علماء باشد.
اعلامیه مراجع دیگر شماره : 1672/بخش 312 تاریخ : 2 /6 /42 موضوع : فعالیت روحانیون برای انتخابات اطلاع رسیده حاکی است آیت الله میلانی ـ شریعتمداری ـ قمی ـ محلاتی ـ مرعشی نجفی و خمینی علاوه بر تماس و مذاکراتی که در مورد نقش آینده روحانیون دارند بوسیله تلفن با آیت الله بهبهانی در تماس هستند و غیر از اعلامیه هایی که از طرف نجفی ـ میلانی و شریعتمداری درباره تحریم انتخابات صادر گردیده تصمیم مهم دیگری اتخاذ نشده و فقط اعلامیه دیگری مجددا تهیه کرده اند و در نظر دارند برای چاپ به قم یا اصفهان بفرستند که مضمون آن مربوط به اعتراض به میتینگ و تظاهرات و فعالیتهای انتخاباتی اخیر در تهران و شهرستانها است و در آن هر یک از این مطالب تشریح و تفسیر کرده و نوشته اند این اقدامات هیچیک از طرف ملت ایران و مردم مسلمان نیست و مردم مسلمان با این اقدامات مخالف هستند و این اعمال با پول و زور دولت انجام می شود و از این قبیل مطالب در این اعلامیه ذکر گردیده است و در ضمن افزوده اند که دولت از هرگونه اجتماع ملی جلوگیری می کند با حکومت نظامی می خواهد انتخابات را انجام دهد و هنگامی که مسلمانها می خواهند در مسجد اجتماع کنند و مطالب خود را بیان کنند جلوگیری می شود و با این حال می گویند انتخابات آزاد است.
روحانیون در نظر دارند در صورت انجام انتخابات و افتتاح مجلسین دستجاتی را به مجلس فرستاده و در آنجا متحصن گردند و خواسته های خود را به صورت بیانیه و نطق به اطلاع مردم و دولت برسانند و هم چنین موضوع تشکیل کنگره روحانیون مورد مذاکره است تا با حضور کلیه روحانیون درجه اول ایران و سرشناس سراسر کشور در تهران یا شهرری یا یکی از مساجد بزرگ بر قرار گردد و در این مورد روحانیون مشغول اقداماتی هستند.
به پرونده آیت الله میلانی ضمیمه شود.
5 /6 تعداد نسخه : 5 نسخه گیرندگان : 3 نسخه در بخش 312 ـ اداره دوم ـ اداره سوم

منبع:

کتاب آیت‌الله العظمی سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 35

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.