برگ بازجویی
تاریخ سند: 15 خرداد 1329
برگ بازجویی
متن سند:
به تاریخ پانزدهم خرداد ماه 1329 شمسی در وقت مقرر دادگاه جنحه شعبه 13 تهران به تصدی اینجانب محمدعلی فیروزپور با حضور آقای قاضی عسگر دادیار و آقای دکتر هومن و آقای کبیر و آقای پیرنظیر وکلای شاکی تشکیل است آقای دکتر حسین فاطمی متشکی عنه حاضر نیست لایحه از مشارالیه رسیده مشعر به این که آقای جلالی نائینی1 به وکالت معرفی می شود وکیل نامبرده با اعلام قبولی وکالت در این لایحه و حضور در دادگاه برای بایگانی در پرونده تسلیم داشت (لایحه بایگانی شد) شاکی با ابلاغ اخطاریه حاضر نیست آقای دکتر آقایان یکی از وکلای شاکی با ابلاغ وقت حاضر نشده و شروع به رسیدگی می شود دادخواست شاکی قرائت و به آقایان وکلای حاضر شاکی خطاب شد اگر توضیحات و مطالب ناگفته در اطراف شکایت آقای جمال امامی دارید بیان کنید (آقای دکتر آقایان در این موقع حاضر شدند) آقای کبیر وکیل شاکی که شرح مبسوطی راجع به وظایف نامه نگاران را ارباب قلم و جراید در طرز نامه نگاری راجع به تنویر افکار عمومی و تأثیر آن در اجتماع و هیئت حاکمه و این که ارباب قلم می بایستی رعایت شئون طبقه نویسندگان و اجتماع و مردم را بنمایند اظهاراتی کرده اند و به همین قسم راجع به شخصیت شاکی و فداکاری های او در سنوات اخیر (در ایام جنگ) و این که متحمل چه خساراتی شده اند از قبیل این که برای حفظ کشور و مردم این مملکت در برابر بیگانگان و اجنبی پرستان سینه سپر کرده و استقامت به خرج داده و بدون این که رنگی عوض کند اقداماتی به مصلحت مردم و کشور نموده که اغلب مردم این کشور اطلاع کافی دارند و به همین جهت و با رعایت این که موکل من و افراد حزب با ایمان او در قبال مخالفین توهین و سنگسار شده و تلفات جانی و مالی داده اند و بالنتیجه موکل مودی آزاده و دارای شخصیت و تأثیر در قلوب افراد جامعه است شایسته نیست بعضی از اربابان جراید نسبت به این قبیل افراد بدون جهت و دلیل فحاشی و اهانت نمایند بالخاصه مقالات آقای دکتر حسین فاطمی که مرد تحصیل کرده و نویسنده است موجب تأثر همگانی شده و معلوم نیست به چه مستند و دلیلی نسبت چاقوکشی و دزدی رشوه خواری و مطابق مندرجات مقالات سه شماره مورد شکایت که در پرونده بایگانی است به موکل اهانت و ناسزاگویی کرده است متأسفم که در کشور به سوابق اشخاص رسیدگی نشد که تا هرکس شناخته شود و مخصوصا روشن شود موکل که یک مرد سیاسی و اجتماعی و وزیر مشاور هم بوده است و فعلاً هم سمت نمایندگی از طرف اهالی پایتخت این کشور را دارد دارای چه مکنت و ثروتی است و مستحضر می شدند که با چه وضعی و قروضی به زندگی شرافتمندانه خود ادامه می دهد و بسیار بجا است که محاکمات ارباب قلم و جراید با نهایت دقت طرح و رسیدگی و چگونگی حقایق روشن شود گو این که کیفر مقرر در حالتی برای تخلف ارباب مطبوعات ناچیز است لیکن از لحاظ اهمیت تأثیر این طبقه چگونگی رسیدگی به دعوی مطبوعاتی حائز کمال اهمیت است و به خلاصه شرحی که در مقالات نسبت به موکل مطالبی نوشته شده و موهن است اختصارا توضیحاتی داده رسیدگی و صدور رأی به سود موکل نمود و تقاضا است آقای دکتر آقایان و آقای پیرنظیر دو نفر وکلای شاکی اظهار کرده اند فعلاً نیازی به توضیحات و اظهار مطالبی نداریم پس از دفاع وکیل متهم مطالبی را که باید گفته شود معروض می داریم آقای دکتر هومن در این موقع در دادگاه حاضر نبودند و خارج شده اند آقای جلالی نائینی وکیل متهم در مقام دفاع اظهار داشت به دو جهت میل داشتم دعوی طرح و رسیدگی شود ولی برای این که امروز وکالت امر به من برگزار شد از محتویات پرونده اطلاعی ندارم شایسته بوده به وقت دیگری دادرسی موکول گردد دیگر این که با شاکی سوابق دوستی داشتم و برخلاف وظیفه دوستی طرفین در این مقام دفاعی نکرده باشم چون وکلای شاکی به اظهاراتی مبادرت نموده اند ناگزیر به دفاع ذیل می پردازم به دو دلیل دادگاه صالح نیست 1ـ آن که وکیل شاکی ضمن بیانات خود دعوی را مطبوعاتی دانسته و من از آن استفاده می کنم 2ـ رسیدگی این دادگاه خلاف اصل 79 متمم قانون اساسی است زیرا دعوی مطبوعاتی در دیوان جنایی با حضور هیئت منصفه رسیدگی می شود از این رو دادگاه جنحه تهران صلاحیت رسیدگی را ندارد و ایراد می کند آقای دکتر آقایان در قبال ایراد مزبور بحث مفصلی ایراد و دادگاه جنحه را موافق نتیجه واحده قانون مطبوعات مصوب اسفند ماه 1327 شمسی صالح دانسته و رسیدگی را خواسته است آقای قاضی عسگر دادیار به استناد قانون اخیرالذکر و اقدامات آقای دادستان در ارجاع دادگاه جنحه را صالح دانسته و هر یک اتخاذ تصمیم مقتضی را خواسته اند ـ چون وقت دادرسی و اداری در شرف انقضا و پایان است و می بایستی نسبت به اظهارات طرفین راجع به صلاحیت دادگاه اخذ تصمیم شود دادگاه دادرسی را تعطیل و رأی صادر می نماید و آقایان دکتر هومن وکیل شاکی و آقای دکتر فاطمی مدیر روزنامه باختر امروز برای روز شنبه سوم تیر ماه 1329 یک ساعت و نیم قبل از ظهر دعوت شوند ـ و سایر وکلای طرفین وقت را در دادگاه یادداشت کردند که در صورت اقتضا رسیدگی پس از اعلام رأی دادگاه به عمل آید ـ دادرس شعبه 13 دادگاه جنحه تهران.فیروزپور رأی دادگاه ـ ایراد وکیل مدافع متهم به صلاحیت دادگاه جنحه به استناد اصل 79 قانون اساسی و اظهارات وکیل شاکی به نظر وارد نیست زیرا با توجه به قسمت های مندرج در مقالات منتشر روزنامه باختر امروز از قبیل چاقوکشها مستند به آقایان که در منزل رهبر حزب عدالت آقای جمال امامی خوئی گرداننده و به قدر کافی از عرق سیراب شده اند...
جمع درست کردن و از خزانه ملت برداشتن ـ در میتینگ امروز از چاقوکشهای جمال امامی یک قبضه اسلحه ـ ناپاکی ـ دزدی ـ الی آخر که نظر شخص و دعوی طبق نامه واصله قانون مطبوعات و...
اختصاصی اقامه و طرح ثبت ــ...
مدافعات بعضی از وکلای شاکی به نظر دادگاه جنحه صالح جهت رسیدگی می باشد و قرار شایع...
و دستور فرمایید با اعلام مفاد قرار...
مندرجات ذیل صورت جلسه...
و دعوت متشکی عنه و غیرو گردد.
دادرسی جنحه تهران ...
دکتر فاطمی و اخطار به دکتر هومن عودت شد.
3 /4 /29 اقدام شد.
توضیحات سند:
1ـ جلالی نائینی عضو مجلس سنا بود وی عموما عضو لژهای فراماسونری و دوست نزدیک شریف امامی و حقوقدان بود.عضو هیات مدیره کانون وکلا و به علاوه اهل تحقیق و تتبع نیز بود اگر با او مصاحبه ای می شد در هر مقوله ای سخن می گفت الا سیاست.
جلالی که عضوی از موسسان اولیه جبهه ملی و بعدها وکیل دادگستری و سالها رئیس کانون وکلا بود، در دولت آموزگار (مهر ماه 57) نطقی تند را در مجلس سنا ایراد کرد که سنا تا آن زمان سخنان تندتر از آن نشنیده بود.
او خبر از حرکتی پشت پرده داد و فریاد از نبود آزادی را برداشت و رهبران گذشته و حال را به باد حملات گرفت و از سناتورهایی که راهی به دربار داشتند (همچون شریف امامی، علی دشتی، و جمشید علم و علیقلی اردلان) خواست که بروند حقایق را به شاه بگویند.
هر چند این سخنان همان توجیهی بود که دولت هویدا را برای نجات شاه قربانی کرده بود، با این تفاوت که این حادثه تندتر و افشاگرایانه تر بود.
این که جریان سیاسی می کوشید، نشان دهد که شاه از عوامل ایجادکننده ناراضی و انقلاب مردم بی خبر بوده است.
سناتور جلالی نائینی مدعی بود که انقلاب شاه و ملت در چارچوب «حقوق بشر» طرح ریزی شده است.
جلالی نائینی در بهمن ماه 57 از سناتوری استعفا کرد.
(ر.ک : مسعود انصاری احمدعلی، من و خاندان پهلوی، تنظیم محمد برقعی، حسین سرفراز، دکتر حسین ابوترابیان، چاپ دوم، نشر فاخته ؛ ناگفته ها، خاطرات شهید حاج مهدی عراقی، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، ص 83؛ عاقلی باقر، روزشمار تاریخ ایران از مشروطیت تا انقلاب اسلامی، ج 2، صص 400 ـ 425 ؛ روزنامه کیهان، 3 بهمن 57، 22 خرداد 56)