تاریخ سند: 24 خرداد 1342
موضوع : درباره منزل میلانی
متن سند:
امروز قبل از ظهر در منزل آیت الله میلانی کما فی السابق مجلس روضه ای
منعقد بود و در ضمن جزوه قرآن گذاشته بودند که مردم بخوانند جهت
کشته شدگان تهران و جاهای دیگر1 پسرش سید محمدعلی میلانی منبر رفته در
ضمن سخنرانی مذهبی چنین اظهار داشت آقایانی که در تهران زندانی هستند آقا
هم در اینجا در زندان می باشد آقایم می گویند اگر آنها را مرخص نکنند من هم
حرکت می کنم می روم و در اینجا نمی مانم بدانید.
خلاصه شد ضمیمه پرونده مربوطه شد 25 /3 /42
توضیحات سند:
1ـ منظور ساواک از «کشته
شدگان» شهداء 15 خرداد 42
است، که مردم با شنیدن خبر
دستگیری امام خمینی (ره) در
ساعت 3 بامداد 15 خرداد، به
خیابانها ریختند و دست
تظاهرات زدند، شهر قم از
بامداد 15 خرداد فوق العاده
آشفته و بحرانی بود اصناف و
بازاریان از بازکردن مغازه ها
خودداری نموده دسته دسته به
تظاهرات دست زدند، پلیس و
مأموران نظامی و امنیتی که از
قبل آماده شده بودند به تفرقه
مردم پرداختند، مردم قم با همه
رعب و وحشتی که نیروهای
رژیم شاه به وجود آورده بودند
صحنه تظاهرات را پرشورتر
ادامه دادند، مأمورین به سوی
تظاهرکنندگان تیراندازی
کردند، مردم به دفاع برخاستند،
برخورد مسلحانه با مردم در قم
ابعاد گسترده ای پیدا کرد، در این
میان جمعی شهید و مجروح
شدند.
تهران نیز به مناسبت
شنیدن خبر دستگیری امام
خمینی در 15 خرداد 42 وضع
فوق العاده ای پیدا کرد بازار
تعطیل شد، دانشجویان
کلاسهای درس را تعطیل کردند،
خروشی عظیم علیه رژیم شاه
شکل گرفت.
بازاریان تهران
یک پارچه به خیابانها ریختند
لحظه به لحظه بر دامنه تظاهرات
افزوده می شد.
در بین بازاریان
بارفروشان تهران به رهبری
مرحوم شهید طیّب مسلح به
چوب و آهن و کارد تظاهرات
خود را ادامه می دادند.
سیل
خروشان زارعین از ورامین،
کن، جماران، و دهات دیگر
اطراف تهران به سوی پایتخت
شروع شد.
هنوز ساعاتی از
بامداد 15 خرداد نگذشته
بود که خروش تظاهرات کنندگاه بخشهای مختلف تهران را در برگرفته و به مبارزه با نیروهای رژیم پرداختند.
مردم در این حرکت قهر آمیز ساخنمان های دولتی و اتوبوس های شرکت واحد و قرارگاه های پلیس، سازمان فرهنگی ایران و آمریکا و کارخانه پپسی کولا و باشگاه ورزشی شعبان جعفری و دهها ساختمان دیگر را به آتش کشیدند تظاهر کنندگان تظاهرات را به سوی کاخ مرمر کشاندند.
که ناگاه سلاح های سنگینی به کار گرفته شد و در این میان به وسیله حرکت سبعانه رژیم جمعی از مردم شهید و جمعی دیگر مجروح شدند.
قوای نظامی در سر پل باقر آباد صدها دهقان کفن پوش را که قصد ملحق شدن به تطاهر کنندگان تهران را داشتند به مسلسل بستند و عده زیادی را مقتول و مجروح کردند.
در تهران همه جا سفیر گلوله ها به گوش میرسید.
نیمی از شهر تهران به میدان جنگ تبدیل شده بود.
نظامیان در خیابان ها با تانک و زره پوش و مسلسل سنگین مردم را به گلوله میبستند.
در حالی که مردم سلاحی جز مشت و چوب و چماق نداشتند سرسختانه پاسخ نظامیان را میدادند تا آنگه در تهران حکومت نظامی اجرا شد زژیم عبور و مرور را از ساعت 8 بعد از ظهر ممنوع اعلام کرد.
در تظاهرات 15 خرداد تهران تعداد شهدا را بیشتر از 5 هزار نفر قلمداد کردند.
در غالب شهر های ایران از جمله شیراز و قم نیز حکومت نظامی اعلام شد.
سرلشکر محسن مبصر معاون شهربانی به فرمانداری نظامی قم و سرکوبی مردم به پا خواسته آنجا تعیین شد.
رژیم شاه در اغلب شهر های ایران دست به بازداشت روحانیون و علما و عده ای از منتفذین صاحب شغل آزاد زد.
ر.ک : به روزشمار تاریخ ایران،
جلد دوم، صص 157 و 158 و
انقلاب اسلامی و ریشه های آن،
عباسعلی عمید زنجانی، صص
223 تا 225.
همانطور که در این سند و
سندهای بعدی ملاحظه
می فرمایید، آیت الله میلانی به
مجرد شنیدن خبر دستگیری
حضرت امام خمینی واکنش جدی
از خود نشان داده و طی تلگرافی
به حضرات علمای بازداشت شده
اظهار همدردی و هماهنگی با
ایشان را نموده اند.
گرچه ساواک
با طرح و برنامه های زیادی که به
عمل آورد نگذاشت سفر ایشان به
تهران و ملحق شدن به علماء
بازداشت شده عملی گردد،
هواپیمایی حامل آیت الله میلانی
را از نیمه راه برگرداند، و ایشان
را در بیت خودشان تحت نظر
قرار داد، اما حضرت آیت الله
میلانی لحظه ای از حساسیت
اوضاع پیش آمد، غفلت نفرمود با
دعوت مردم به اتحاد کلمه و
حرف شنوی از علماء و همدردی
با بازداشت شدگان و انشاء
جنایات رژیم شاه، کانون مبارزه
را همچنان گرم نگاه داشتند.
منبع:
کتاب
آیت‌الله العظمی سید محمدهادی میلانی به روایت اسناد ساواک - جلد اول صفحه 115