صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

آگهی منتشره در شماره 961 روزنامه داد مورخ پنجم دی‌ ماه 1325

تاریخ سند: 5 دی 1325


آگهی منتشره در شماره 961 روزنامه داد مورخ پنجم دی‌ ماه 1325


متن سند:

آگهی منتشره در شماره 961 روزنامه داد
مورخ پنجم دی‌ ماه 1005

هر کس نمی‌داد بداند
برخی تصور می‌کنند که اینجانبان با آقایان (الموتی‌)‌های عضو حزب توده1 ارتباط داریم. لزوماً به اطلاع عموم می‌رساند که اینجانبان با هیچ ‌یک از آقایان (الموتی)‌ها بستگی نداریم
محمد الموتی مدیر چاپخانه داد ـ مصطفی الموتی مدیر داخلی روزنامه داد2
5 /10/

توضیحات سند:

1. حزب توده: این حزب در مهرماه 1320 یک ماه پس از ورود ارتش‌های بیگانه به خاک ایران موجودیت خود را اعلام کرد. موسسان حزب توده از اعضای حزب کمونیست و گروه 53 نفر بودند که پیش از شهریور 1320 ﻫ ش در اشاعه افکار کمونیستی در ایران تلاش می‌کردند و در سال 1310 تعدادی از آنها محکوم و تا شهریور 1320 همچنان در زندان و یا در تبعید بودند. افرادی چون سلیمان میرزا اسکندری‌، دکتر محمد بهرامی‌، مرتضی یزدی‌، ایرج اسکندری، تقی مکی‌نژاد و احسان طبری ... جزو مؤسسان حزب و آزادشدگان از زندان بودند که به اشاره دولت شوروی دست به تشکیل حزب توده زدند. اولین جلسه هیأت مؤسسان حزب توده در مهرماه 1320 در منزل سلیمان میرزا اسکندری با حضور 37 نفر از دسته 53 نفر و کمونیستهای دیگر و حضور«علی‌اف‌» که ایرانی‌الاصل و کاردار سفارت شوروی بود، تشکیل گردید.در این جلسه اعضای کمیته مرکزی انتخاب شدند و مرامنامه حزب به تصویب رسید. حزب توده از همان آغاز راه منحرف بود و با طرح مسأله اعطای امتیاز نفت شمال به شوروی نشان داد که نیروی وابسته به امپریالیسم شرق است‌. بعد از پیدایش فرقه دمکرات، حزب توده به اوج خود رسید و سه وزیر، به کابینه ائتلافی قوام‌السلطنه وارد کرد و از نظر کمی و کیفی گسترش زیادی یافت که می‌توان این دوران را دوران طلایی آن دانست. پس از تیراندازی به شاه در 15 بهمن 1327، حزب توده غیرقانونی اعلام شد و بسیاری از اعضای آن دستگیر و یا متواری شدند. در زمان نخست‌وزیری دکتر محمد مصدق با استفاده از شرایط مساعد و آزادیهای به وجود آمده‌، یک سری سازمانهای علنی را ایجاد و با شعار ملی شدن نفت مخالفت کردند. بعد از کودتای آمریکایی ـ انگلیسی 28 مرداد، سازمان نظامی حزب کشف و دوران ورشکستگی آن فرا رسید و مجدداً در خارج از کشور ادامه یافت، و در تمام این دوره که به سال 1357 ختم می‌شود، کار حزب توده در داخل کشور اقدام به سازماندهی حزب و در خارج ستیز ایدئولوژیکی با گروه‌های ملی‌گرا بود. دوران نهایی حزب توده بعد از سال 1357 است برخی از توده‌ای‌ها معتقد بودند که با استقرار عناصر لیبرال می‌توانند در بازیهای دیپلماسی شرکت کنند. آنها نهضت روحانیت و حکومت اسلامی را بی‌دوام می‌دانستند. و گروه دیگری از آنها شکننده بودن نظام اسلامی را حتمی می‌دانستند. اما در ظاهر خود را حامی آن معرفی می‌کردند. ناخدا افضلی و سرهنگ عطاران‌، سرهنگ کبیری و آذرفر، از نظامیانی بودند که برای شوروی جاسوسی می‌کردند. در سال 1361 حزب توده به جرم جاسوسی و توطئه منحل و رهبران آن دستگیر شدند و اعضای کمیته مرکزی نیز به فعالیت‌های جاسوسی خود اعتراف کردند و پایان زندگی این حزب فرا رسید.
سیاست و سازمان حزب توده از آغاز تا فروپاشی، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی؛ خاطرات ایرج اسکندری، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی و خاطرات نورالدین کیانوری، تهران، دیدگاه، 1374
2. روزنامه داد: اولین شماره روزنامه در 22 آبان 1321 هجری شمسی به عنوان روزنامه عصر انتشار یافت‌. روزنامۀ داد ابتدا چپ‌گرای افراطی بود و سپس راست‌گرای افراطی شد. در تیرماه 1322 بعلت انتقاد از شاه این روزنامه چند روز توقیف شد و در سال 1324 نیز مدتی توقیف بود ولی در این مدت روزنامه پرورش و عالم بجای آن منتشر می‌شدند.
روزنامه داد که تا پائیز 1324 تمایلات چپی داشت، به تدریج تغییر موضع داد و از اوایل تابستان در خرداد 1326 چاپخانه روزنامه به دنبال مخالفت نوری با قوام‌السلطنه‌، مورد حمله اعضای حزب دمکرات ایران قرار گرفت و منهدم شد. سپس روزنامه مدتی توقیف شد و پس از برکناری قوام مجدداً منتشر شد. سردبیر روزنامه داد، مصطفی الموتی و صاحب امتیاز آن ابوالحسن عمیدی نوری بود.


منبع:

کتاب مصطفی الموتی‌نیا به روایت اسناد ساواک صفحه 1

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.