صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد

متن سند:

از بیرجند به تجریش حضور مبارک جناب آقای دکتر مصدق دامت شوکته وسیله جناب آقای منصف تجریش در این موقع که کشور احتیاج به نهایت آرامش دارد بدین وسیله نهایت علاقه خود را به حفظ نظم و آرامش معروض و ضمنا بعرض می رسانم که یکعده ماجراجو دائما مشغول سمپاشی و تحریم مردم هستند از نظر علاقه به میهن عزیز مستدعی است امر و مقرر فرمائید مقامات مسئول وظائف محوله را در جلوگیری از تحریکات و حفظ نظم و آرامش کاملاً انجام داده و هرکس و هر دسته را که موجبات آشوب را فراهم میسازد در هر مقام موقعیتی باشند شدیدا تحت تعقیب قرار دهند تا این منطقه مرزی آرامش خود را حفظ نموده و همه مردم در راه پیشرفت منویات عالی موفق باشند فدویان اسداله علم1 ـ خزیمه علم رونوشت برابر اصل است

توضیحات سند:

1ـ امیر اسداللّه علم پسر محمد ابراهیم خان شوکت الملک، خان منطقه قائنات و بیرجند.
در سال 1298 ش در بیرجند زاده شد.
تحصیلاتش را تا اخذ دیپلم کشاورزی در بیرجند و کرج ادامه داد.
اما از ادامه تحصیلات عالی باز ماند.
او که خاندانش به دلیل حکمرانی در مناطق مرزی مجاور سرحد هندوستان با سرویس های اطلاعاتی امپراطوری استعمارگر انگلستان روابط تنگاتنگی داشتند در سال 1318 با دختر یکی دیگر از خانواده اشرافی وابسته به بریتانیا یعنی ابراهیم خان قوام الملک شیرازی ازدواج کرد.
این خاستگاه خانوادگی و آن ازدواج در پیشرفت های بعدی علم جوان که در دهه 20 به جای پدر، امیر قائنات و مرتبط با انگلیسی ها شده بود تأثیر بسزایی داشت.
علم در سن 26 سالگی فرماندار کل بلوچستان شد و در کابینه دوم محمد ساعد مراغه ای (آبان 1327 ـ فروردین 1329) وزیر کشاورزی و در کابینه سپهبدرزم آراء (تیر تا اسفند 1329) وزیر کار بود.
در دوران ملی شدن نفت و سرنگونی دولت مصدق به دربار پهلوی وفادار ماند و از این پس تا پایان عمر از جمله مشاوران نزدیک شاه باقی ماند.
اسداللّه علم در تمامی این سالها خود را«غلام خانه زاد» دربار می دانست.
در سال 1341 شاه پس از جلب اعتماد دولت امریکا علی امینی را از نخست وزیری برکنار و فرد مورد اعتماد خود یعنی اسداللّه علم را که خود از بزرگترین ملاکان و فئودالهای کشور به شمار می رفت مأمور اجرای طرح اصلاحات ارضی کرد و به نخست وزیری گمارد در دوران صدارت علم قیام خونین 15 خرداد به رهبری امام خمینی (ره) روی داد و علم در سرکوبی این قیام و کشتار مردم مسلمان نقش مستقیمی داشت.
در سال 1343 علم تصدی ریاست دانشگاه پهلوی (شیراز) را بر عهده گرفت.
امّا در سال 1344 به مقام وزارت دربار منصوب و تا سال 1356 و اندکی قبل از مرگ خود (25 فروردین ماه 1357) در همین سمت باقی ماند.
1ـ مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
ظهور و سقوط سلطنت پهلوی.
ج م.
(تهران : اطلاعات 1370) ص 54 ـ 35 در طول تمام این سالها علم یکی از محرمترین نزدیکان و شاهدان شاه به شمار می رفت و بسیاری معتقدند مرگ نابهنگام و فقدان او در سردرگمی و انفعال و روان پریشی شاه در جریان انقلاب تأثیر بسزایی داشت 2ـ ماروین زونیس.
شکست شاهانه.
ترجمه عباس مخبر (تهران : البرز، 1371) صفحات مختلف فصل پنجم کتاب خاطرات علم که گزیده ای از آن 15 سال پس از در گذشت او ابتدا در خارج و سپس در داخل کشور انتشار یافت.
ضمن آنکه گویای بسیاری از واقعیات پشت پرده دربار پهلوی در دهه های 40 و 50 به شمار می رود نقش این مهم رجل متنفذ و نیرومند عصر پهلوی را بازگو می کند.
3ـ اسداللّه علم خاطرات دهم (تهران : کتابسرا، 1372)

منبع:

کتاب جبهه ملی به روایت اسناد ساواک صفحه 4

صفحه قبل برو به صفحه
صفحه بعد
کلیه حقوق این پایگاه برای مرکز بررسی اسناد تاریخی محفوظ است. استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.