پیرو تلفنگرام روز 6/7/1357
تاریخ سند: 6 مهر 1357
پیرو تلفنگرام روز 6/7/1357
متن سند:
سند شماره (27)از: شهربانى استان مازندران (اطلاعات) تاریخ وقوع: 6 /7 /1357
به: ش ک ش ریاست اداره اطلاعات تاریخ گزارش: 6 /7 /57
پیرو تلفنگرام روز 6 /7 /1357 شماره: 647
اطلاع واصله حاکیست ساعت 1200 روز جارى پس از سخنرانى تحریک‌آمیز شیخ عبداللّه نظرى خادم‌الشریعه در مسجد جامع سارى حدود 400 نفر مرد و 50 نفر زن با در دست داشتن پلاکاردهایى از عکس خمینى، آزادى حق ما است ما خواستار آزادى زندانیان سیاسى و تبعیدى هستیم، رژیم کثیف بعث عراق که منزل آیت‌اللّه خمینى را محاصره کرده محکوم است و ما خواستار آزادى او هستیم یاد شهداى تهران، قم و شیراز گرامى باد و با دادن شعارهاى ما به شما گل دادیم شما گلوله داید، دانشجو روحانى فلسطین پیوندتان مبارک، اله اله روح‌اله، برادر ارتشى چرا برادرکشى، خمینى عزیزم بگو که خون بریزیم، به خاطر قرآن ارتش تو سکوت کن (جلوى پادگان سارى) ایران کشور ماست، خمینى رهبر ماست، ما خواستار حکومت اسلامى هستیم به تظاهرات پرداخته و ضمن عبور از خیابان‌هاى نادر، پهلوى و شاه سارى مجدداً به مسجد مزبور وارد و ساعت 1310 بدون هیچگونه درگیرى و برخورد متفرق گردیدند ضمناً در مسیر حرکت بین تظاهرکنندگان تعداد زیادى اعلامیه‌هاى مضره تحت‌عنوان شاه به وسیله کارشناسان خود دست به توطئه خطرناکى زده است، اوج‌گیرى مبارزات پیگیر و مداوم مردم آزادى‌خواه ایران در چند ماه اخیر هیئت حاکمه را برآن داشته که دست به مانورهاى مذبوحانه بزنند، نامه‌اى به دادستان کل کشور در مورد 175 نفر دختر و پسر دانش‌آموختگان رشته حقوق قضائى، متن اعلامیه خمینى به مناسبت حکومت نظامى در تهران و شهرستان‌ها1، متن مصاحبه دو نفر از اعضاء رادیو تلویزیون فرانسه با آیت‌اللّه شریعتمدارى، اعلامیه آیت‌اللّه گلپایگانى2 شریعتمدارى، نجفى مرعشى در مورد هفتمین روز کشتار بى‌رحمانه دستگاه جبار در تهران، پخش که 35 برگ از آنها به دست آمده متن سخنان شیخ مذکور متعاقباً اعلام خواهد شد.
اقدام‌کننده: ستوان خلجى
ارزیابى خبر: صحت دارد
نظریه: مراتب به ساواک استان اعلام خواهد شد.
ارسال شود 8 /7 /57
توضیحات سند:
1. در تاریخ 18 /6 /57 امام خمینى به مناسبت کشتار مردم در میدان شهداى تهران و برپایى حکومت نظامى در 12 شهر کشور پیامى به ملت ایران فرستادند و در آن محمدرضا پهلوى را مجرم و حکومت نظامى را جرم دانستند. در بخشى از این پیام آمده است: «چهره ایران امروز گلگون است و دلاورى و نشاط در تمام اماکن به چشم مى‌خورد. آرى این چنین است راه امیر مؤمنان على و سرور شهیدان امام حسین. اى کاش خمینى در میان شما بود و در کنار شما در جبهه دفاع براى خداى تعالى کشته مى‌شد. ملت ایران! مطمئن باشید که دیر یا زود پیروزى از آن شماست. شاه با حکومت آشتى ملى مى‌خواهد روحانیت شریف و سیاسیون محترم را در کشتار خود سهیم گرداند ولى فریب او خیلى زود برملا گردید.» امام در این پیام راهپیمایى بزرگ روز شانزده شهریور را رفراندومى علیه شاه دانستند؛ این که ملت محترم ایران تصمیم گرفته خود را از شرّ رژیم شاه خلاص کند. امام خطاب به ارتش نوشتند: «شما دیدید که ملت با شما دوست [است] و شما را گلباران مى‌کند. و مى‌دانید که این چپاولگران براى ادامه ستمگرى، شما را آلت قتل برادران خود قرار داده‌اند. به دیگر برادران ارتشى خود که شاه را رها کرده‌اند و در پشتیبانى مردم، به دشمن حمله نموده‌اند بپیوندید و به پاخیزید و نگذارید ملت شما نابود و برادران و خواهران شما به خاک و خون کشیده شوند. نام خود را در تاریخ که به سود ملت ایران به راه خود ادامه مى‌دهد هر چه زودتر ثبت کنید و ریشه جنایت و ظلم را بکَنید.» صحیفه نور، ج 3، ص 459 تا 4612. انتشار اعلامیه به امضاء آیات ثلاثه قم روز 21 /6 /57 2537 شاهنشاهى، هیئتى از طرف آیت‌اللّه سید کاظم شریعتمدارى براى عیادت از مجروحین حادثه روز 17 /6 /57 تهران، به چند بیمارستان در پایتخت مراجعه کردند و اطلاعاتى را از وضع مجروحین و همچنین مراجعه نمایندگان آیت‌اللّه گلپایگانى به بیمارستان‌ها، در اختیار آیت‌اللّه شریعتمدارى قرار دادند. (مراتب قبلاً به استحضار رسیده است). متعاقباً روز 21 /6 /57، اعلامیه‌اى به امضاء آیات ثلاثه قم (شریعتمدارى، گلپایگانى و نجفى مرعشى) در شهر قم انتشار یافته و در آن ضمن اشاره به حوادث اخیر و اعلام حکومت نظامى از طرف دولت، از مردم دعوت شده که از هرگونه کمک و مساعدت نسبت به مجروحین و بازماندگان کشته‌شدگان این حوادث دریغ ننمایند. متن اعلامیه مذکور به شرح زیر مى‌باشد: «هفت روز از جنایات فجیع و کشتار بیرحمانه دستگاه جبار در تهران مى‌گذرد و هر روز تألم جامعه روحانیت و مردم مسلمان بیشتر و داغها تازه‌تر مى‌گردد. هزاران نفر مردم مسلمان را که از حکومت نظامى بى‌اطلاع بودند و ایستاده و یا نشسته بودند، به آتش گلوله بستند و کشتارى کم نظیر نمودند. زنان، کودکان، مردان پیر و جوانان بى‌دفاع بسیارى را به خاک و خون کشیدند و عموم ملت ایران را داغدار کردند. جامعه روحانیت با اعلام عزاى عمومى، نماز جماعت و حوزه‌هاى درس را تعطیل و مردم مسلمان ایران را با تعطیل کسب و کار همدردى و یگانگى خود را با برادران و خواهران مسلمان اظهار داشتند و ثابت کردند که خواهان برچیده شدن نظام استبدادى و استعمارى هستند. این اتحاد و اتفاق و استقامت و پایدارى سزاوار تقدیر و تشکر است. دنیا باید بداند که ملت ایران خواستار عدالت اجتماعى و برقرارى نظام اسلامى و اجراى احکام قرآن مجید مى‌باشد و با حکومت نظامى و کشتار دستجمعى و زندان و تبعید از خواسته‌هاى خود منصرف نمى‌شوند و به مبارزه صحیح و منطقى خود ادامه مى‌دهند. اعلام حکومت نظامى دلیل ضعف دستگاه و قانون شکنى بیشتر از طرف کسانى است که خود را مجرى قانون اساسى مى‌دانند. جامعه روحانیت و ملت ایران این جنایات بى‌شمار و حکومت نظامى را محکوم مى‌کند، ما ضمن طلب مغفرت و رحمت براى کشته‌شدگان، به عموم برادران و خواهران مسلمان به خصوص داغدیدگان و مصیبت‌زدگان تسلیت عرض و از کسانى که با تعطیل عمومى برادرى و اخوت دینى خود را ثابت کرده‌اند، تشکر نموده و از عموم مسلمانان انتظار داریم با توجه به رشد سیاسى و اجتماعى که دارند، بهانه براى کشتار بدست دشمنان ندهند. ملت ایران پیرو جامعه روحانیت و علماء اعلام مى‌باشد و به اخبار جعلى و بى‌اساس جراید و وسایل خبرى و تهمت و اتهاماتى که نسبت به مقامات روحانى و ملى داده مى‌شود، ترتیب اثر نمى‌دهد. امید است برادران ایمانى نسبت به مجروحین و بازماندگان مقتولین حوادث اخیر از هرگونه کمک و مساعدت دریغ ننماید».
ارزیابى خبر:
انتشار اعلامیه صحت داشته و مطالب بالا در آن درج شده است.
اقدامات انجام شده :
مراتب به نخست وزیرى اعلام گردیده است.
توضیح :
در مذاکرات تلفنى که روز 21 /6 /57، یک نفر از افراد هیئت مذکور با آیت‌اللّه شریعتمدارى داشته، عنوان کرده بود، براى کمک به مجروحین حوادث مورد بحث قصد مراجعه به بازاریان به منظور جمع‌آورى پول داشته که بعداً از این کار منصرف گردیده است. آیت‌اللّه شریعتمدارى در پاسخ ضمن تایید نظر مخاطب خود در زمینه عدم تماس با بازاریان جهت جمع‌آورى پول، گفته بود که سعى می‌کنیم خودمان هزینه این اقدام را تأمین کنیم. انقلاب اسلامى به روایت اسناد ساواک، جلد 11، پیشین، ص 201 و 202.